Rusya - Ukrayna savaşı 11. gününe girerken Avrupa Birliği (AB), ABD ve Birleşik Krallık (BK), Rusya’yla ilişkili zenginleri yaptırım listesine alıyor ve bu kişilerin Batı’daki mallarına el koyuyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de aralarında yer aldığı 11 kişi, şu anda BK’nin yaptırım listesinde. Ancak BK ve ABD’de listeye alınması tartışılan bir oligark daha var: Britanyalı futbol kulübü Chelsea’nin sahibi Roman Abramoviç.
Putin’le yakın ilişkileri olduğu bilinen Abramoviç, savaşın başında eleştiri oklarının kendisine çevrilmesiyle kulübü satmaya karar verdi ve gelirini Rusya - Ukrayna savaşının mağduru sivillere bağışlayacağını açıkladı.
Ünlü milyarderin bu hamleyle yaptırımlardan kaçınmaya çalıştığı yorumları yapılıyor. Öte yandan, bağışlar söz konusu olduğunda, Abramoviç’in özellikle Yahudi cemaati içinde hayırseverliğiyle tanındığı biliniyor.
Ancak bazı yorumcular, Abramoviç’in hayırseverlik faaliyetlerinin Rusya’nın siyasi etki alanını genişletme amacına hizmet ettiğini öne sürüyor.
Kendisini "Yahudi solunun zengin düşünce, aktivizm ve kültür geleneğine bağlı bir yayın" diye niteleyen Jewish Currents’te Abramoviç’in Yahudi cemaatlerine bağışları masaya yatırıldı.
David Klion imzasını taşıyan, "Bizim Oligarkımız" başlıklı makalede Rus milyarderin diğer ülkelerdeki faaliyetleri, çocukluğu ve nasıl zenginleştiği de tartışıldı.
Makalede öne çıkan başlıklarla Roman Abramoviç ve dünya siyasetine etkisi…
Abramoviç’in milyarderliğe uzanan serüveni
Abramoviç’in biyografilerini yazan Dominic Midgley ve Chris Hutchins’e göre Rus milyarder, 1966'da Saratov'da, kökleri Ukrayna, Beyaz Rusya ve Litvanya'ya kadar uzanan Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.
Ancak ebeveynleri, Abramoviç daha üç yaşına girmeden öldü. Annesi Irina, merdiven altı bir kürtaj operasyonunda, babası Arkady ise bir inşaat kazası’nda hayatını kaybetti.
1986'da 20 yaşındayken, sokak otomatlarıyla uğraşan Abramoviç, 1988'de, Mihail Gorbaçov'un iş ortamını liberalleştirme projelerinden yararlanarak oyuncak üretmeye başladı. Sonraki 7 yıl içinde ise Sovyet çocuklarına lastik ördek satma işinden uluslararası pazarlarda petrol ve gaz satma işine geçti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Sovyetler’de beyaz yaka mesleklerinde yoğunlaşan Yahudiler, dağılışın ardından kendilerini yükselen bir piyasa ekonomisinin ön saflarında bulmuştu. Abramoviç de onlardan biriydi.
Sovyetler 1991'in sonunda dağılınca Rusya'nın yeni cumhurbaşkanı Boris Yeltsin, devlet kontrolündeki sanayileri özelleştirmeye başladı. Birbiriyle 1995'te tanışan Boris Berezovski ve Abramoviç de yeni Rusya’nın proto-kapitalistleri oldu.
Abramoviç bu dönemde kendisinden 10 yaş büyük olan Berezovski'nin himayesine girdi. İkili Yeltsin yönetiminin ihalelerinde dünyanın en büyük enerji şirketlerinden Sibneft'te hisse alarak milyarder oldu.
1998'deki ekonomik krizin ardından Putin iktidarı başladığında ise ikilinin yolları ayrıldı. Bir süre sonra Putin’e meydan okumaya başlayan Berezovski, varlıklarını gerçek maliyetlerinin altında satınca, Abramovich, Sibneft'in kontrolünü ele geçirdi.
Bu olayın ardından Birleşik Krallık’a giden Berezovski, 2008’de Sibneft’teki hisselerine aslında el konduğu iddiasıyla dava açtı ve 2012’de davayı kaybetti. Milyarder 2013’te Londra’daki evinde intihar etti. Bazı çevreler, intiharın şüpheli olduğunu savunsa da sonuç çıkmadı.
Berezovski’yle birlikte ülkeyi terk eden medya patronu Vladimir Gusinski de Putin’in tepkisini çeken ve bu dönemde ülkedeki gücünü kaybeden oligarklardan biriydi.
Lüksemburg’da yaşayan Rus bankacı ve yolsuzlukla mücadele aktvisti Roman Borisovich, konuyla ilgili şu yorumu yaptı:
Abramoviç'in ölüm kalım savaşında efendisine [Berezovski'ye] sırt çevirmesi gerekiyordu ve yaptığı şey buydu. O zamandan beri Putin'e cömertçe hizmet etti.
Abramoviç’in servetini Putin mi yönlendiriyor?
2017 tarihli bir araştırmada, Rusya'nın GSYİH'sinin tahminen yüzde 60'ının denizaşırı olduğu ifade edilmişti. Bu da ülke dışında kabaca bir trilyon dolar olduğu anlamına geliyor.
İngiliz gazeteci ve yazar Ben Judah, "Putin, Kremlin'e yakın oligarkların elindeki parayı, gerçekten kendi parası olarak görüyor ve bu para, yurtdışındaki çıkarları sürdürmek için kullanılabilir. Çoğu zaman da böyle kullanıldı" ifadelerini kullandı.
Sovyet sonrası Rusya hakkında bir dizi kitap yazan New Yorklu Masha Gessen, bu noktada “oligark” kelimesinin "Rusya'daki gücün nasıl işlediğine dair temel bir yanlış anlaşılmaya neden olduğunu" söyledi. Gessen’e göre Yeltsin döneminde bu terim, gerçekten bağımsız kodamanların egemen olduğu bir sistemi tanımlarken, Putin'in en büyük önceliği, bu sistemi yıkmak oldu. Gessen, bu zenginler için, "Artık sadece Putin'in izin verdiği kadar servete erişebiliyorlar" diyor.
14 milyar dolarlık servete sahip olduğu düşünülen Abramoviç ise servetini Putin'in idare ettiğini iddia edenlere sert çıkıyor. Örneğin, geçen yıl, Chelsea'yi satın alma kararı da dahil olmak üzere Abramoviç’in önemli satın alımlarını Putin’in dikte ettiğini öne süren İngiliz gazeteci Catherine Belton'a dava açmıştı.
Ancak şimdi Rus milyarderler yaptırım listelerine alınırken, Abramoviç hakkındaki bu iddialar uluslararası kamuoyunun gündemine taşındı.
Servetini Batı’ya taşıdı
Abramovich, yirmi yılı aşkın bir süredir en az 200 milyon sterlini BK’deki konutlarına taşıdı. Londra'nın Tony semtinde bir daire, Batı Sussex'te bir malikane ve Jersey'deki Channel Island vergi cennetinde bir konut satın aldı. 2003'te, o zamanlar Britanya futbolunun gerisinde kalan Chelsea FC'yi de satın aldı ve kulübü kalkındırdı.
Kulübün kalkınması onu taraftarlar arasında adeta bir halk kahramanı kıldı. Kısa süre önce Rus - Ukrayna savaşının ptotesto edildiği maçta Chelsea taraftarlarının "Roman Abramoviç" diye tazahurat yapması bunun bir örneği.
Chelsea’in Abramoviç’in dünya genelinde seçkinlerin arasında girmesine kapı araladığı düşünülüyor.
Milyarderin Yahudi cemaatleriyle ilişkisi
Yahudi cemaatlerine yönelik bağışları da Abramoviç’e hem İsrail'de hem de tüm Yahudi dünyasında meşruiyet sağladı.
Rusya'nın 1993 anayasası dini özgürlüğü garanti altına alınca ülkedeki Yahudi oligarklar arasında bir cemaat kavgası da patlak verdi. Yukarıda sözü edilen medya patronu Gusinski, nispeten liberal Rus Yahudi Kongresi'nin (RJC) kurucularından biriyken, Berezovski ve Abramaoviç, köklü Yahudi organizasyonu Chabad'ı ve onun Rusya'daki baş hahamı Berel Lazar'ı destekledi.
Daha sonra Abramoviç, Lazar'ın başkan olduğu ve RJC'yi hızla geride bırakarak, ülkenin en güçlü Yahudi örgütü haline gelen Rusya Yahudi Toplulukları Federasyonu'nun (FJCR) baş finansörlerinden biri oldu.
2018'de FJCR'nin başkanı Haham Alexander Boroda, Rusya'daki Yahudi topluluğunun gelişiminin yüzde 80'ini Abramoviç’e borçlu olduklarını söylüyordu:
Bundan hiç bahsetmiyor ama ben istiyorum, çünkü insanlar bunun kaynağının kim olduğunu anlamıyor. Rusya'nın tamamında 160'tan fazla topluluğumuz var ve Roman hepsini destekliyor.
Bazı yorumcular, Abramoviç'in servetinin bu şekilde kullanılmasının bile Putin'den bağımsız olmadığını öne sürüyor. Yahudi kurumlarında Rus fonlarını araştıran ve adını vermek istemeyen bir kaynak, "Putin iktidara geldiğinde Gusinski'den kurtulmak zorunda kaldı ama bir Yahudi düşmanı olarak görülmek istemiyordu" dedi.
Jewish Currents’e konuşan kaynak, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu yüzden RJC'ye alternatif Yahudi örgütleri kurmaya karar verdi ve Abramovich ve arkadaşı Lev Leviev, bunu yapmasına yardım eden iki ana kişiydi.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP) -
2/30
22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP) -
3/30
21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP) -
4/30
20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP) -
5/30
19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters) -
6/30
18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters) -
7/30
17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters) -
8/30
16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP) -
9/30
15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP) -
10/30
14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP) -
11/30
13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP) -
12/30
12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters) -
13/30
11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP) -
14/30
10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP) -
15/30
9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP) -
16/30
8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP) -
17/30
7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters) -
18/30
6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP) -
19/30
5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters) -
20/30
4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP) -
21/30
3 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinin Swannanoa kentinin sakinleri, Helene Kasırgası'nın arkasında bıraktığı yıkımın ortasında. Geçen hafta ülkenin güneydoğusunu vuran kasırganın yol açtığı can kayıplarının sayısı 189'a yükseldi. Toplam 6 eyalette kayıp onlarca kişiyi arama çalışmaları sürerken, 1 milyondan fazla ev ve iş yerinde elektrik hâlâ yok (Eduardo Munoz/Reuters) -
22/30
2 Ekim 2024 - Meksika'da 1968'deki Tlatelolco Meydanı katliamının 56'ıncı yıldönümüde bir eylemci, polisle çatışıyor. Sözkonusu katliamda ordu, öğrencileri vurarak öldürmüştü. Meksika'nın göreve yeni başlayan başbakanı Claudia Sheinbaum, kendisine "1968 çocuğu" diyerek resmi bir özür yayımladı (Daniel Becerril/Reuters) -
23/30
1 Ekim 2024 - İsrail, İran'dan İsrail'e füze saldırısı gerçekleştirildiğini ve Tel Aviv başta olmak üzere ülke genelinde sirenlerin çaldığını duyurdu. İran'ın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği'nden "Eğer siyonist rejim cevap vermeye kalkarsa daha yıkıcı bir karşılık gelir" açıklaması yapıldı. Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, ABD ordusuna, İran saldırılarına karşı İsrail savunmasına yardımcı olma ve İsrail'i hedef alan füzeleri vurma talimatı verdi (Ahmad Gharabli/AFP) -
24/30
30 Eylül 2024 - Göçmenlerle dolu bir fiberglas tekne, İspanya'nın El Hierro adasının La Restinga limanında. Dün yine bu adanın açıklarındaki bir göçmen teknesi batmış, 84 kişiden 9’u hayatını kaybetmiş ve 48’i kaybolmuştu. Son yıllarda binlerce göçmen Avrupa’ya ulaşmak için Atlantik’e açılırken hayatını kaybediyor. İspanya'ya doğru düzensiz göçmen sayısı son 1 yılda yüzde 66,2 artarken, El Hierro'nun da bağlı olduğu Kanarya Adaları grubu en çok göçmen alan yer olarak öne çıkıyor (Borja Suarez/Reuters) -
25/30
29 Eylül 2024 - Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah'ın ölümünün ardından üç gün milli yas ilan edilen Irak'ın Sadr kentinde yas tutanlar sembolik bir tabutla anma töreni düzenledi. İsrail ordusu Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki son saldırılarda Hizbullah'ın ana karargahını hedef almış ve Nasrallah'ın öldürüldüğünü duyurmuştu (Ahmad Al-Rubaye/AFP) -
26/30
28 Eylül 2024 - İsrail'in Beyrut'a düzenlediği hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldüğünün günün erken saatlerinde duyulmasıyla birlikte muhaliflerin kontrolündeki İdlib'de yaşayanlar toplandı. Sosyal medyada dolaşan videolarda, Esad'ın müttefiki Nasrallah'ın ölüm haberinin İdlib'de pek de üzüntüyle karşılanmadığı görüldü. Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre savaşın başlangıcından bu yana İsrail'in düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 783'e yükseldi (Omar Haj Kadour/AFP) -
27/30
27 Eylül 2024 - Saint Petersburg'de düzenlenen askeri festivaldeki yarışmalara katılan bir askeri-vatanseverlik gençlik kulübü üyesi, taş duvarın üzerinden atlıyor. Rusya'da son yıllarda, gençlerin vatanseverlik duygularını güçlendirmeye ve askeri eğitimine büyük bir yatırım yapılıyor. Etkinlik, özellikle Ukrayna'yla savaşın başlangıcından bu yana, Rus toplumunda görülen geniş çaplı askerileşmenin bir örneği (Olga Maltseva/AFP) -
28/30
26 Eylül 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta Filistinli bir adam, İsrail saldırısında yıkılan evinin altında. Bir yandan Gazze Savaşı sürerken, ABD ve müttefiklerinin acil ateşkes çağrısına karşın, İsrail Lübnan'daki saldırılarını sürdürüyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Birleşmiş Milletler 79. Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, İsrail'in Lübnan halkına da soykırım uyguladığını söyledi (Hatem Khaled/Reuters) -
29/30
25 Eylül 2024 - Ukrayna'nın Donetsk bölgesindeki Kramatorsk kentine Rusya'nın düzenlediği hava saldırısı sonrasında konutlar ağır hasar aldı. Rusya'nın Ukrayna'yı topyekün istilasıyla başlayan savaşta tam 943 gün geride kaldı. Bugün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne hitap eden Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in uluslararası kuralları çiğnediğini ve "barışa zorlanması" gerektiğini belirtti. Savaşta Kremlin yönetiminin "tek saldırgan" taraf olduğunu söyleyen Zelenski, bu kış Rusya'nın bir kez daha ülkesinin enerji sistemlerini yok etmeye, nükleer santrallerini hedef almaya hazırlandığını ve bu konuda kanıtlara sahip olduklarını savundu (Evgeniy Maloletka/AP) -
30/30
24 Eylül 2024 - İsrail'in hava saldırıları sırasında güneydeki köyünden kaçan Lübnanlı bir kadın, çocuklarıyla birlikte Sidon'daki bir halk plajında. Lübnan iç savaşından bu yana yaşanan en ölümcül saldırıda 50'si çocuk 558 kişinin hayatını kaybetmesinden bir gün sonra, İsrail hava saldırılarını sürdürüyor. Ülkenin güney bölgelerinden başkent Beyrut'a ve kuzey bölgelerine göç dalgası devam ediyor (Mohammed Zaatari/AP)
Bu arada Abramoviç, hem Rusya'da hem de dünya genelinde Chabad'ı desteklemeye devam etti. 2001’de Moskova'nın en büyük sinagogu olan, Chabad'a bağlı Marina Roscha Sinagogu ve Yahudi Cemaati Merkezi'ne 5 milyon dolar bağışladı. 2014'te Chabad’ın Aspen'deki 18 milyon dolarlık "mega Yahudi merkezinin" açılışına katıldı. Roman Abramoviç’in ismi, merkezin girişinin duvarında bağışçılar arasında yer alıyordu.
Abramoviç, 2012'de açılan, Moskova'daki 50 milyon dolarlık Yahudi Müzesi ve Hoşgörü Merkezi'nin inşaatını da önemli ölçüde finanse etti.
Chelsea bünyesinde de antisemitizme karşı kampanya başlatan Abramoviç'in Yahudilere desteği, Rusya'nın ötesinde, ABD ve BK’deki önde gelen kurumlara da uzandı. Yahudilerin haklarını müdafaa amacıyla kurulan, ABD merkezli İftira ve İnkârla Mücadele Birliği de bu kurumlardan biri oldu.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, kasımda Abramoviç’in kampanyasını "sporun iyilik ve hoşgörü için nasıl bir güç olabileceğinin parlak bir örneği" diye niteledi.
Abramoviç’in son 20 yılda Yahudi hayır kurumlarına yarım milyar dolar bağışladığı düşünülüyor.
Filistin’deki İsrail yerleşimlerini desteklediği öne sürülüyor
Abramoviç’in İsrail yerleşimlerine de destek verdiği ve bunu iyi gizlediği ileri sürülüyor. BBC Arabic’in 2020'de yaptığı bir araştırma, Abramoviç'in Britanya’nın Virgin Adaları'nda kayıtlı paravan şirketleri kullandığını ve Ir David Vakfı adlı sağcı bir İsrailli örgüte 100 milyon dolardan fazla bağış yaptığını ortaya çıkardı.
Elad diye de bilinen bu örgüt, 1980'lerden beri Yahudi yerleşimcileri işgal altındaki Doğu Kudüs'e taşımak için çalışıyor.
Araştırmaya Abramoviç, Elad'ın 2005 ve 2018 arasında aldığı bağışların neredeyse yarısından sorumluydu.
İsrail merkezli barış örgütü Peace Now'ın Settlement Watch projesinin eş direktörü Hagit Ofran, "Yerleşimcilerin Filistinlilerin evlerini ele geçirmek için çok paraya ihtiyaçları var" dedi:
Bu tek bir kaynaktan gelen çok fazla para. Bu kadar büyük bir bağış yaparsanız, ne için olduğunu bilirsiniz.
Abramoviç, İsrail’in Rus siyasetini etkiliyor mu?
2018'de Abramoviç, geri dönüş yasasıyla İsrail’den vatandaşlık aldı. Böylece Miriam Adelson'ın ardından en zengin ikinci İsrailli oldu.
ABD ve Avrupa hükümetleri Abramoviç'e yaptırımlar düşünürken, İsrail bu konuya tereddütle yaklaştı. Şimdiye dek İsrail Başbakanı Naftali Bennett'in de işgale ilişkin açıklamaları temkinliydi.
Bennett’in açıklamalarında Rusya’dan bahsetmekten kaçındığı görüldü. Başbakanın, Rus birliklerinin Ukrayna'yı işgale başlamasının hemen ardından aldığı tavır tartışma konusu oldu. Bennett, barış temennisini dile getirirken, diyalog çağrısı yapmış ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunmuştu. Ancak açıklamada "Rusya" sözcüğünün bir kez bile geçmemesi dikkat çekmişti.
Yorumculara göre bu büyük ölçüde Ortadoğu’daki politik dengelerden kaynaklanıyor. Ancak İsrailliler ve Ruslar arasındaki kapsamlı mali ve kişisel bağlantıların da bu tavırda etkili olduğu düşünülüyor. Ve Abramoviç, bunun en önemli örneği olarak görülüyor.
Abramoviç’in müzakerelerdeki rolü
Diğer yandan, Ukrayna da Yahudiler açısından önemli bir ülke.
Yahudi nüfusu açısından dünyanın 5., Avrupa'nın da 3. ülkesi olan Ukrayna'nın Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, başkent Kiev'deki Holokost anıtının yakınlarına bir füze isabet ettiğini açıklamıştı.
Kendisi de bir Yahudi olan Zelenski, açıklamasında, dünyanın dört bir yanındaki Yahudileri Rusya'nın saldırısına karşı ses çıkarmaya çağırmıştı.
Bu arada Rusya’daki diğer Yahudi oligarklar da barış çağrısı yapmakta gecikmedi.
Hemen ardından, Abramoviç’in Belarus sınırında gerçekleşen barış görüşmelerinde rol oynadığı ortaya çıktı. The Jerusalem Post, Ukrayna'nın talebi üzerine milyarderin, müzakerelere aracılık ettiğini bildirdi. Haberde Abramoviç’in müzakerelere katılmak için Belarus’a gittiği ifade edildi.
İsrailli medya kurumu ayrıca, Abramoviç'in Ukrayna ve Rusya'daki Yahudi topluluklarıyla yakın bağları olduğu notunu düştü.
Ukrayna'nın İsrail Büyükelçisi Yevgen Kornichuk, Abramoviç'in müzakerelere katılımına dair özel bir yorumda bulunmasa da, "Yeterli nüfuzu olan, yardım edebilecek herkese minnettarız" diye konuştu.
Independent Türkçe, Jewish Currents, BBC Arabic, Jerusalem Post
Derleyen: Çağla Üren
