Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı ekim ayın enflasyon verilerine göre fiyatı en fazla artan ürün giyim ve ayakkabı oldu.
Ekimde fiyatı en çok artan ürün yüzde 48,26 ile kadın hırkası olurken, onu yüzde 44,18 ile erkek montu, yüzde 41,54 ile erkek kazağı takip etti.
Diğer ürünler arasında çocuk kazağının fiyatı yüzde 39,98 artarken, erkek kabanındaki artış ise yüzde 39,80'i buldu.
Giyim-kuşam ürünlerinin fiyatının artması üzerine insanlar, bu konudaki ihtiyaçlarını artık ikinci el pazarlarında gideriyor.
2 liraya satılan kullanılmış kotlar 25-30 lira
İstanbul'un her ilçesinde günde onlarca halk pazarı kuruluyor.
Buralarda geçmişte fiyatı çok düşük olmasına rağmen çok az sayıda insanların ziyaret ettiği tezgahlar artık dolup taşıyor.
2-3 liraya satılan kullanılmış, kazak, gömlek, pantolon, mont gibi giysiler artık 20-25 liraya satılıyor.
Yıllardır cuma günleri Kadıköy'de kurulan "Salı Pazarı"nın müşterileri de son dönemde artmış vaziyette.
Buradaki ikinci el tezgahlarında ciddi yoğunluk yaşanıyor.
İkinci el tezgahlarından, pantolon, mont, gömlek, kazak ve her türlü ayakkabı bulunuyor. Öyle ki tezgahlarda kullanılmış sütyen bile alan oluyor.
Müşteriler, sıfır eşyaya verdikleri parayı göz önüne aldıklarında ikinci el tezgahındaki fiyatları makul buluyor.
Ancak yıllardır bu işi yapan esnaf onlarla aynı görüşte değil.
İkinci el kıyafet satıcıları, bir süredir aldıkları ürünlere ciddi ücretler verdiklerini söyledi.
"Nasıl iş yapacağız, nasıl ev geçindireceğiz?"
Satıcılar bu nedenle ya gelirlerinden kısacaklarını ya da mecburiyetten dolayı aldıkları ürünleri zamla satacaklarını ifade etti.
Satıcıların şikayet ettiği tek husus artan fiyatlar değil. Onların aldıkları giysileri sattıkların tahtalar için ödedikleri paranın da arttığını dile getirdi.
Salı Pazarı'nda iki yıldır ikinci el giysi satan Ömer Avşar, kılık kıyafetleri satmak için serdikleri tahtanın tanesine günlük 50 lira ödediklerini belirtti.
10 lira temizlik parasıyla birlikte ister satış olsun ister olmasın ceplerinde günde 60 liranın çıktığını aktaran Avşar, ikinci el ürün fiyatlarının üç-dört katına çıktığını söyledi.
Normalde bir liraya aldıkları elbiselerin şu an 4-5 lira olduğunu ifade eden Avşar, "25 liraya aldığımız montlar şimdi burada 60 -70 liraya satılıyor. 80 lira mont, 30 lira kot pantolon. Biz nasıl iş yapacağız şimdi? 30 liraya aldığım pantolonu ben nasıl satacağım? Önceden iki liraya topluyorduk. Nasıl ev geçindireceğiz?" diye dert yandı.
"Toz burada, pembesi yukarıda kalmış"
Baştaki milletvekilleri olmak üzere kim kişilerin, ‘insanlar şu an hallerinden memnun, hiçbir sıkıntı yok, her evin önünde iki araba var' sözlerini hatırlatan Avşar, "Böyle diyenlerin bu pazarlara girip insanların derdini dinlemesini istiyorum. Yukarıdakiler ülkeyi çok tozpembe mi görüyor bilmiyorum. Ama hayat öyle değil. Toz burada, pembesi yukarıda kalmış. Bak biz tozun, pisliğin içindeyiz" diye konuştu.
"Son 3 haftanın her haftasında zam yapmak zorunda kaldım"
Aynı pazarda ekmeğini kazanmaya çalışan Bekir Pınar da son üç haftanın her haftasında zam yapmak zorunda kaldığını anlattı.
"20-25 liraya satıyordum. Geçen hafta 35'e çıkardım, bu hafta 50" ifadeleriyle yaptığı zam oranlarını açıklayan Pınar, "Çünkü hayat pahalı. Her şey pahalı! Markete gidiyorsun 10 liralık şey 20 lira olmuş. Mecbur kaldık. Yapmazsak, olmuyor. İnsanlarda alım gücü yok. 10 lira dolar abi. Bir ayın içinde 10 lira olur mu dolar?" ifadelerini kullandı.
Tüketici: Elimden geldiğince sıfır giysi almamaya çalışıyorum
Satıcıların yanı sıra tüketiciler de dertli. Hayatın her alanında fiyat artışları yaşandığını düşünen dar gelirli soluğu ikinci el pazarlarında alıyor.
Onlardan biri de genç bir kadın. Adının yazılmasını istemeyen tüketici, "Buradaki ürünler gayet temiz. Ben almazsam çöpe gidecek zaten. Elimden geldiğince sıfır giysi almamaya çalışıyorum. Genelde aldığım parçaların fiyatları 10-15 ve 20 lira aralığında değişiyor. Son bir senede ikinci el giysi tezgahlarının önü baya kalabalıklaştı" diye konuştu.
"Türkiye'de ikinci el kıyafetlerin değeri 400 milyon lira"
İkinci el giyim alışverişi üzerine bir araştırma yapan İzmir Katip Çelebi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Elif Deniz, dünyada ikinci el pazarında 2025'e kadar yüzde 300 oranında bir büyümenin öngörüldüğünü aktardı.
‘Çevrimiçi İkinci-el Giyim Eşyası Satın Almaya Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi' isimli bir araştırma gerçekleştiren Deniz, Türkiye'de 2020 yılında sadece çevrimiçinde bulunan ikinci el kıyafetlerin değerinin 400 milyon lira civarında olduğunu söyledi.
Türkiye'de çevrimiçi ikinci el giyim odaklı olan ve 155 milyon liralık toplam ürün değeri bulunan bir e-ticaret markası, ikinci el tüketimle kadın tüketicilerine ortalama 50 milyon lira tasarruf sağlattığını ifade etti.
Sitenin, yüksek marka kıyafetleri bulundurmasından dolayı ayda beş milyon kez ziyaret edilmesi, tüketicilerin çevrimiçi ikinci el giyim pazarına gösterdiği ilgiyi gözler önüne seriyor.
"İkinci el alışverişte tek motivasyon ucuza giyinmek değil"
Ekonomik şartların yanı sıra ikinci el alışverişte farklı motivasyon kaynakları olduğunu söyleyen Deniz, şunları kaydetti:
"Özellikle ikinci el giyim tüketimini etkileyen fiyat hassasiyeti ve tutumluluk gibi ekonomik motivasyonların yanı sıra çevre yanlısı davranışlar, heyecan ve eğlence arayışı ile yaratıcı giyim tercihini şekillendiren modaya yönelik pek çok motivasyon var. Toplum olarak eskiyi seven, nostaljik bir yapımız olduğunu söyleyebilirim. Bu sebeple ikinci el müdavimleri arasında antika, retro ve vintage ürünleri toplayan ve bu ürünlerin yaşanmışlıktan ötürü değerli olduğunu düşünen, yani eskiye ilgi duyan ciddi bir kitle var."
Doç. Dr. Deniz, markalı ve daha kaliteli ürünlere ulaşma motivasyonuyla ilişkili olarak son dönemde Burcu Esmersoy ve daha birçok ünlü kişinin gardıroplarındaki kıyafetlerini satışa çıkarmalarının ikinci el alışverişin alternatif bir seçenek olarak algılanmasına yardımcı olduğunu belirtti. Aynı kıyafetleri tekrar giymekten çekinmenin artık tam tersine dönüştüğünü vurgulayan Deniz, "Bu bir övgüye dönüşmeye başladı. Angela Merkel'in, Kate Middleton'ın aynı kıyafetleri tekrar giymesi sürdürülebilirlik açısından artık daha değerli bulunuyor" dedi.
"2020'de ABD'de 33 milyon kişi ilk kez ikinci el giyim alışverişi yaptı"
Dünyadaki duruma ilişkin de konuşan Deniz, "Dünyadaki ikinci el giyim pazarının değeri 2021'de 30 milyar dolar. 2025'te ise 77 milyar dolar olması bekleniyor. Burada düzenli bir artış öngörülüyor. Dolayısıyla markalar da bu alana yatırım yapmaya başladılar. ABD merkezli Tommy Hilfiger üç farklı konsept belirledi. Kendi web sitesinden alınıp iade edilenler, markanın müşterileri tarafından gönderilen eski kıyafetler ve geri dönüştürülen giysiler. Bu açıdan markaların ikinci el pazarında da rekabette öne çıkma peşinde olduğunu görüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Doç. Dr. Elif Deniz, sözlerini şöyle tamamladı:
"Fast-fashion dediğimiz ‘hızlı moda' pazarında önümüzdeki 10 yıl içerisinde yüzde 20, ikinci el pazarında yüzde 185 büyüme öngörülüyor. ABD'de ise 2020'de 33 milyon kişi ilk kez ikinci el giyim alışverişi yapmış. Düzenli bir artış olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Artık çevremizi ve doğal kaynaklarımızı korumak ve sürdürülebilirliğe destek vermek istiyorsak bizim artık az ve kaliteli üretime, ürünleri tekrar tekrar kullanmaya ihtiyacımız var."
© The Independentturkish
