Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad'da iklim değişikliğiyle mücadele çabalarının ele alınacağı, üç gün sürecek Yeşil Suudi Girişimi Forumu (SGI) 23 Ekim Cumartesi günü başladı

Forum, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın ülkenin karbon emisyonlarını azaltma hedeflerini ikiye katladığı konuşmasıyla açıldı.

Dünyanın dört bir yanından yetkili isimlerin ve iklim uzmanlarının mesaj gönderdiği etkinliğin ilk günü Yeşil Suudi Girişimi Forumu’na, ikinci günü ise Yeşil Gençlik Zirvesi’ne ayrıldı. Forum üçüncü gününde de Ortadoğu Yeşil Girişim Zirvesi'yle yarın devam edecek.

Suudi Arabistan 10 milyar ağaç dikecek

Forumu 09.00’da yaptığı açılış konuşmasıyla başlatan Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Selman, iklim değişikliğiyle mücadelenin etkilerini ele almak için Mart 2021'de Yeşil Suudi Girişimi’ni resmen başlattıklarını açıkladı.

Ülke bu girişim kapsamında karbon emisyonunu büyük oranda azaltmayı ve krallık genelinde 10 milyar ağaç dikmeyi hedefliyor.

Veliaht Prens’in sıraladığı iklim taahhütleri şu şekilde:

- Ülke 2060’a kadar net sıfır emisyona ulaşmayı hedefliyor.

- 2030’a kadar karbon emisyonları yılda 270 milyon tonun üzerinde azaltılacak. Bu, mevcut hedeflerin iki katından fazla.

- Karbon azaltma girişimlerinin bir parçası olarak yeşil hidrojene daha fazla yatırım yapılacak

- Emisyon azaltımı, ağaç dikme girişimiyle de sağlanacak.

- Krallık içindeki koruma alanlarının oranı yüzde 30'a yükseltilecek.

Forumun açılışında konuşan Suudi Arabistan Enerji Bakanı Abdulaziz bin Selman da ülkenin karbon emisyonunu azaltmaya yönelik teknolojileri geliştirmek için zamana ihtiyacı olduğunu ve söz konusu teknolojilerin 2040’a kadar olgunlaşacağını dile getirdi.

Enerji bakanı ayrıca, sıfır karbon emisyonu seviyesine ulaşmak için 2060’ı hedeflediklerini ama bu hedefin daha kısa bir sürede de gerçekleşebileceğini kaydetti.

Foruma iklim liderlerinden destek geldi

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) Başkanı Hoesung Lee’nin de aralarında yer aldığı, iklim kriziyle mücadelenin ön saflarındaki isimler de konuşmalarıyla foruma katkı koydu.

Etkinlik için önceden kaydedilmiş bir konuşmayla delegelere seslenen Prens Charles, dünya liderlerini 2050’ye kadar net sıfır emisyona ulaşmak için iddialı hedefler belirlemeye çağırdı.
 

Galler prensi, sözlerini şöyle sürdürdü:

Sürdürülebilir bir geleceğin temellerini atarken, yeşil bir toparlanmayı hızlandırmak için çok dar bir zaman aralığımız kaldı. Bu tehlikeli derecede bir daralma.

Bunun ardından forum, Yokoluşta Saati Geri Çevirme başlıklı bir panelle devam etti. Suudi Arabistan'ın ABD büyükelçisi Prenses Rima Bint Bender bin Sultan’ın yönettiği panelde Suudi Arabistan’ın doğal hayatının turizmdeki vazgeçilmez konumu tartışıldı. Prenses bu başlıkta özellikle Kızıldeniz’in eşsiz ekosistemini vurguladı.
 

Prenses ayrıca dünya liderlerine iklim eylemi çağrısında bulundu.

Hepimiz çocuklarımızın bize seslendiğini duyduk. Onları ne zaman dinlemeye başlayacağız? Aktivizm zamanı sona ermeli. Şimdi harekete geçme zamanı. Kaybettiklerimizin yeniden gelişebilmesini sağlamak için...

Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın genel müdürü Marco Lambertini ve uzay teknolojisi şirketi Interstellar Lab'ın kurucusu Barbara Belvisi de konuşmalarıyla panele eşlik etti.

Ülkenin eşsiz deniz ekosistemi de ele alındı

Suudi Arabistan, yıllardır bölgedeki koruma çabalarında lider konumda. Ülkenin mevcut koruma projeleri arasında nesli tükenmekte olan deniz kaplumbağalarının geleceğini güvence altına alma çabaları da yer alıyor.

Forumda bu nedenle deniz ekosisteminin ele alındığı ve Kızıldeniz'deki, özellikle Akabe Körfezi'ndeki biyolojik çeşitliliğin zenginliğine ilişkin bir panel de düzenlendi.

Ülkenin deniz ekosistemi bilim camiasında çok önemseniyor çünkü 2020'de Akabe Körfezi’nde ısıya dayanıklı mercanlar keşfedilmişti. Daha fazla araştırmayla bu türler, dünya resiflerini kurtarmanın yolunu gösterebilir.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'nın yetkili isimlerinden Abdullah Tawlah ve Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Dr. Tony Chan, söz konusu panelde bu eşsiz ekosistemi konuştu.

Chan, Kızıldeniz’i "ulusal hazine" diye nitelerken, bölgenin ekosisteminin iklim değişikliği, erozyon, ormansızlaşma, kirlenme ve aşırı balık avından etkilendiğini vurguladı.
 

Krallığın turizm odaklı Kızıldeniz Projesi’nde görev alan John Pagano da panele konuşmasıyla katkı koydu. Pagano, Kızıldeniz Projesi'nin ilk günden itibaren karbon nötr olarak planlandığını belirtti:

Projemizi doğadan ilham alan ama bilimin yönlendirmesindeki bir proje olarak niteliyorum.

Panel dışı sohbetler: İklim mücadelesinde teknolojinin rolü

Foruma katılan isimler, paneller dışında da iklim değişikliğinin zararlı etkilerinin üstesinden nasıl gelinebileceğini tartıştı.

Teknolojinin iklim mücadelesindeki rolü de Suudi Arabistan'ın İletişim ve Bilgi Teknolojisi bakanı Abdullah es-Savaha’nın bulunduğu bir sohbetin konusuydu.

Görüşme sırasında bakan, iklim krizinin en önemli nedenlerinden karbon unsuruna dikkat çekti.

"Çözüm döngüsel karbon ekonomisinde" diyen bakan, bunu şöyle açıkladı:

Bu karbonu nasıl azaltabiliriz, nasıl yeniden kullanabiliriz, nasıl geri dönüştürebiliriz ve daha da önemlisi nasıl ortadan kaldırabiliriz?

Döngüsel karbon ekonomisi Suudi Arabistan’da emisyonları yönetmek ve azaltmak için oluşturulan 4 maddelik bir çerçeve: Azaltım, yeniden kullanma, geri dönüşüm ve ortadan kaldırma.

Döngüsel ekonomi de panel konusu oldu

Endüstriyel ekonomide "üretim, kullanım ve imha süreci" yerine dönüşümü ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını esas alan döngüsel ekonomi anlayışı da bir diğer panelin konusuydu.

Panelde El Ula Kraliyet Komisyonu CEO'su Amr El Medeni, Suudi Arabistan'ı temsil etti. Bu komisyon 2017’de kültürel miras ve eko-turizm için küresel bir destinasyon olarak görülen El Ula şehrini korumak ve geliştirmek için kurulmuştu.
 

Amr El Medeni, "Yeşile yönelmek bizim için bir seçim olmaktan öte. El-Ula’nın sağ kalmasının ve gelişmesinin tek yolu bu" diye konuştu.

Panelde bölgedeki güneş enerjisi ve yenilenebilir enerji tesisi de konu edildi. Söz konusu tesisin bölgenin artan enerji taleplerini beslemekle kalmayacağı, aynı zamanda Suudi Arabistan'ın diğer bölgelerinin enerji taleplerini destekleme potansiyeline de sahip olduğu belirtildi.

Nestle Başkan Yardımcısı ve Operasyonlar Başkanı Magdi Batato ve iklim değişikliği çözümlerinde uzmanlaşmış bir danışmanlık firması olan South Pole'un kurucu ortağı Renat Heuberger de konuşmalarıyla panele eşlik etti.

Petrolden uzaklaşmak Suudi petrol devleri için ne anlam ifade ediyor?

Dünyanın en büyük ikinci petrol üreticisi olan Suudi Arabistan, yerli enerji üretimi için şimdiden petrolden uzaklaşıyor. Ülke Yeşil Suudi Girişimi hedefleri doğrultusunda yerel enerji arzının yüzde 50'sini yenilenebilir enerji kaynaklarından, geri kalanını ise doğal gazdan üretmeyi taahhüt etti.

Peki bu, Aramco gibi petrol devlerinin geleceği için ne anlama geliyor?

Saudi Aramco'nun başkanı ve CEO'su Amin H. Nasser, petrol şirketi TotalEnergies'in CEO'su Patrick Pouyanné’le birlikte forumda bu konuyu da ele aldı.

Her iki şirket de iklim eylemine yönelik büyük taahhütlerde bulundu. Örneğin TotalEnergies, 2050’ye kadar karbon nötr seviyeye ulaşmayı planlıyor. 

2020’de ülke genelinde 2 milyon fazla ağaç diken Suudi Aramco ise faydalı ürünler üretirken aynı zamanda emisyonları önemli ölçüde azaltabilecek yeni karbon yakalama, kullanma ve depolama (CCUS) teknolojileri geliştiriyor. Firma şu anda Suudi Arabistan'daki CCUS projelerinde en büyük yatırımcı konumunda.
 

Tartışmalar başlamadan önce Amin H. Nasser, şirketin kendisini Yeşil Suudi Girişimi’nin taahhütlerine uygun hale getireceğini duyurdu.

"Suudi Aramco, 2050’ye kadar net sıfır olma hedefine ulaşacak" diyen CEO, sözlerini şöyle sürdürdü:

Yolun karmaşık, geçişin zorlu olacağını biliyoruz, ancak bunları aşabileceğimizden ve düşük emisyonlu bir geleceğe yönelik çabalarımızı hızlandırdığımızdan eminiz. Bu adım dünyanın en büyük hidrokarbon üreticisinden geliyor.

Öte yandan hükümetlerin bu dönüşümün anahtarı olacağı aşikar. Enerji bakanlarının bu noktada kurması gereken hassas bir denge var: Yurttaşlarının yaşamlarını iyileştirebilecek ekonomik büyüme ihtiyacını ve bu gelişmenin çevresel etkisini göz önünde bulundurmak ve ardından sorunsuz şekilde yeşil ekonomiye nasıl geçileceğini düşünmek gerekiyor.

Bu nedenle Riyad’daki forumda bir araya gelen Brezilya, Kuveyt, Mısır, Azerbaycan ve Nijerya gibi birçok ülkeden bakanlar bu dengeyi nasıl kurmaya çalıştıklarını da tartıştı.

Diğer sanayiler dönüşümden nasıl etkilenecek?

Kimya, çelik ve çimento gibi büyük miktarda emisyon üreten sanayilerin nasıl daha sürdürülebilir hale geleceği de bir diğer tartışma konusuydu.

Bu sorunu ele alan paneli Suudi Arabistan'ın petrol ve doğalgazdan sorumlu bakan yardımcısı Muhammed İbrahim yönetti. İbrahim, "Gördüğümüz kadarıyla Yeşil Suudi Girişimi büyük bir fırsat" dedi ve ekledi:

Endüstrilerimizi ve emisyonlarımızı yönetmenin yeni yollarını yaratmak için harika bir fırsat.

İbrahim, Suudi Arabistan şirketlerinin yeniden kullanım ve geri dönüşüm yoluyla karbon emisyonlarını azaltma hamlelerini de tartıştı.

Örneğin, petrokimya şirketi Sabic, daha fazla kimyasal üretmek için üretim sürecinde yakalanan emisyonları kullandığı bir tesis kurmuştu.

Batı Afrika'da işletmelere uygun fiyatlı temiz enerji sağlayan Daystar Power Group'un CEO'su Jasper Graf von Hardenberg, elektrik şirketi ACWA Power'ın başkan Paddy Padmanathan ve Danimarkalı rüzgar türbini üreticisi Vestas Wind Systems'in başkan yardımcısı Morten Dyrholm de panelde İbrahim’e eşlik etti.

Panelin devamında, büyük petrokimya ve yeşil enerji şirketlerinden CEO'lar ve liderler de karbon yakalama ve yeşil hidrojen teknolojisinin nasıl ilerletebileceği tartışmasına katıldı.

Hedeflere giden yolda kentsel planlama

Suudi Arabistan'ın Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu Başkanı Fahd El Raşid’in liderliğinde düzenlenen bir panelde kentsel planlamanın önemi masaya yatırıldı.

El Raşid, iddialı kentsel planlamanın çevresel hedeflere ulaşmak için kilit önemde olduğunu vurguladı.

Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı’nın genel sekreter yardımcısı ve icra direktörü Maimunah Mohd Sharif de panele katıldı.

Mohd Sharif, "Şehirler inovasyon merkezleridir ve Kovid-19 bize şehirlerin bu inovasyonların getirdiği zayıflıkları ve fırsatları göstermiştir" diye konuştu.

Sürdürülebilir yaşam için hangi yatırımlar yapıldı?

Suudi Arabistan, toplumunu sıfırdan sürdürülebilir bir şekilde dönüştürmek için "giga projelere" büyük yatırımlar yaptı. Bu büyük ölçekli gelişmeler, yeni turizm destinasyonlarından çevre dostu ulaşıma kadar birçok şeyi kapsıyor. 

Forumdaki bir diğer panelde Suudi Arabistan'ın iki giga projesinin CEO’ları Jerry Inzerillo ve Nadhmi Al-Nasr konuşmacıydı.

Jerry Inzerillo, Diriyah Gate Development Authority'nin (DGDA) adlı projeyi yönetiyor. Bu projede Unesco Dünya Mirası Alanı olan Diriyah Kapısı'nın gelişimine yön veriliyor.

El-Ula’da olduğu gibi, buradaki imar planlarının da bölgenin tarihini ve kültürünü korumak için hassas bir şekilde oluşturulması ve aynı zamanda gelecekteki ekonomik gereksinimlerin de dikkate alınması gerekiyor.
 

Nadhmi Al-Nasr ise ülkenin kuzeybatısında geliştirilmekte olan yeni mega şehir NEOM'un CEO'su. Bu fütüristik şehir, ülke için önemli bir turizm destinasyonu olacak. Ayrıca tamamen sıfırdan planlandığı için tasarıma birçok sürdürülebilir proje de dahil edildi.

Günün son paneli: Sürdürülebilir toplumlar

Forumun ilk gününde düzenlenen son panelde odak, sürdürülebilir şehirlerden sürdürülebilir toplumlara kaydırıldı.

Sürdürülebilir toplumların önündeki en büyük zorluklardan biri, herkes için uygun maliyetli ve erişilebilir imkanların yaratılacağı bir geçişi sağlamak. Bu uğurda birçok işkolu kaybedileceği için bunun nasıl yapılacağı, yeni sektörleri dolduracak nitelikli işgücünün nasıl yetiştirileceği en önemli tartışma konularından.

Güney Afrika'nın kamu elektrik şirketi Eskom'un geçici yönetim kurulu başkanı Dr. Malegapuru William Makgoba’nın konuştuğu panelde işte bu zorluklar masaya yatırıldı.

İslam Kalkınma Bankası Başkanı Muhammed Süleyman El Jasser, Kongo Cumhuriyeti hidrokarbon bakanı Bruno Jean-Richard Itoua, Jamaika’nın Konut, Kentsel Yenileme, Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı Pearnel Charles Jr, Suudi Arabistan Politikalar ve Stratejik Planlama Bakan Yardımcısı Dr. Nayef El Müsahil ve OPEC Uluslararası Kalkınma Fonu'nun genel müdürü Dr. Abdulhamid El Halife de paneldeki diğer konuşmacılardı.

Dr. Nayef El Müsail, çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik arasında doğru dengenin nasıl sağlanacağına ilişkin konuşmasında, ülkenin 2030’a kadar enerjisinin yüzde 50'sini yenilenebilir kaynaklardan sağlama taahhüdünü yineledi ama enerji geçişinin dünya genelinde aynı olmayacağının altını çizdi.

El Müsahil, "'Geçiş' kelimesi mutlaka tek bir çözümü yansıtmaz. Farklı küresel ekonomilerin farklı yeteneklerine saygı duyan ve bu hedeflere ulaşmak için birden fazla çözüm sunan bir çerçeveye dayanmaktadır" dedi ve ekledi:

Önümüzdeki sorun, hedeflerimize ulaşmak ve kimseyi geride bırakmayacağımızdan emin olmak için kapsamlı bir yaklaşım gerektiriyor.

Pearnel Charles Jr. ise hükümetlere sürdürülebilir kalkınmaya odaklanma çağrısını yineledi.

Bakan, "Suudi Arabistan'ın uygulamalarını, tüm sektörlerde sürdürülebilirliğe doğru ilerleme çabalarımızın bir parçası olarak Jamaika'daki uygulamalara dahil etmeyi umuyoruz" dedi.

İkinci gün: Yeşil Gençlik Zirvesi

Delegeler, etkinliğin ikinci gününde yapılan gençlik zirvesi için 24 Ekim’de Tuwaiq Sarayı'na döndü.

Yeşil Gençlik Zirvesi’ne paneller ve atölyeler eşlik ederken, genç iklim aktivistlerinin faaliyetlerine odaklanıldı.

Ayrıca zirvedeki oturumların çoğunda izleyicilerin konuşmacılara çok sayıda soru yönelttiği görüldü, izleyicilerin birbirleriyle tartışabilecekleri ortamlar da yaratıldı.
 

Yeşil Gençlik Zirvesi'nin açılışı 10.00’da Suudi Arabistan'daki gençlerin ülkedeki iklim dönüşümüne nasıl katkıda bulunabileceklerine dair tartışmalarla başladı.

Bunun ardından Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Selman da tartışmaya katıldı.

İklim sorunlarını kendi çocuklarıyla sık sık tartıştığını söyleyen bakan, dünyanın daha temiz petrole ve daha temiz doğalgaza ihtiyacı olduğunu söyledi. Öte yandan güneş panelleri ve rüzgar türbinleriyle üretilen yenilenebilir enerjinin gerekliliğini de vurguladı.

Bakan ayrıca Suudi Arabistan'ın iklim alanında "en rekabetçi" ülke olacağını sözlerine ekledi.

"İklim eylemi aynı zamanda ahlaki bir yükümlülük"

Yeşil Gençlik Zirvesi, daha çok gençlerin ve özellikle kadınların katılımı ve aynı zamanda seyircilerin sorularının cevaplanması için kurgulanmıştı.

"Değişim yaratanlar" diye nitelenen genç aktivistler, zirvenin öne çıkan isimleri oldu.

Sahnede değişim yaratan üç kişi vardı: Sudan İklim Değişikliği Gençlik Örgütü Başkanı Nisreen Elsaim, sürdürülebilir kalkınma hedefleyen yardım kuruluşu Raleigh International'ın CEO'su Julian Olivier ve Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu yöneticilerinden Lojain Alkhursani.

16 yaşında iklim aktivizmine başlayan Sudanlı Nisreen Elsaim, konuşmasında iklim değişikliğinin etkilerinin bölgeyi ve Sudan'ı ne kadar ağır bir şekilde etkilediğine ilk elden şahit olduğunu belirtti.

Elsaim, iklim eyleminin "yalnızca bir seçenek değil, aynı zamanda ahlaki bir sorumluluk olduğunu" sözlerine ekledi.

İklim eyleminde teknolojinin rolü

Zirvede tartışılan bir diğer konu, teknolojiyi iklim eylemlerinde kullanmanın yollarını keşfetmekti.

Bahreyn merkezli danışmanlık firması 3BL Associates'in kurucu ortağı ve genel müdürü Tariq Al-Olaimy, daha iyi, daha yeşil teknolojiler tasarlarken en iyi ilham kaynağının doğal çevrenin kendisi olduğunu söyledi. 

Konuşmacı, "Ağaçlar, sürdürülebilir malzemeler ve yaşam yaratabilen, kendi kendini üreten, güneş enerjisiyle çalışan makinelerdir" ifadelerini kullandı.

Dünya Ekonomik Forumu'nun Küresel Şekillendiriciler Topluluğu'nun bir kolu olan Riyad Merkezi'nin küratörü Dr. Hamad Hani Al-Draye ise, iklim eylemine destek olmak için teknolojinin kullanılmasına ilişkin konuşmasında şunları söyledi:

Gençlere teknolojiyi nasıl kullanacaklarını öğretmeye gerek yok. Bunu değiştirmek için yalnızca yetkilendirilmeleri gerekiyor.

Delegeler gruplara ayrıldı

Panellerle geçen ilk saatlerin ardından delegeler şu üç girişimi daha ayrıntılı öğrenebilmeleri için gruplara ayrıldı: Yeşil Suudi Girişimi’nin 10 milyar ağaç dikme taahhüdü; deniz alanlarının korunması, geliştirilmesi ve yönetimi; emisyon azaltma ve döngüsel karbon ekonomisi.

Üçü de Suudi Arabistan'ın yeşil girişim kapsamında belirlediği hedeflere ulaşmasını sağlayacak projeler arasında yer alıyor.

Üçüncü günde Ortadoğu konuşulacak

Yeşil Gençlik Zirvesi’ndeki son oturumda Suudi Arabistan Çevre Geliştirme Derneğ Başkanı Prens Mişari El Sudi ve ABD merkezli danışmanlık firması McDonough Innovation'ın CEO'su William McDonough iklim eylemi bağlamında eğitim konusunu ele aldı.

Özellikle, geleceğin eko-girişimcilerinin zorluklarla başa çıkabilmeleri için eğitimin iklim eylemiyle nasıl bağlantılı hale getirilebileceği tartışıldı.

Böylelikle hem Yeşil Suudi Girişimi Forumu hem de Yeşil Gençlik Zirvesi sona erdi. Ancak Riyad’daki iklim krizi tartışmaları henüz bitmedi.

Etkinliğin üçüncü günü Ortadoğu Yeşil Girişim Zirvesi’ne ayrıldı. 16.00’da başlayacak zirve, Veliaht Prens Muhammed Bin Selman’ın konuşmasıyla başlayacak.

Zirvede Ortadoğu’da sürdürülebilir bir kalkınma için ortak çözümler aranacak.

 

The Independent, Independent Türkçe, Independent Arabia, Anadolu Ajansı, Şarkul Avsat