İsrail hükümetinin Siyonist yerleşimcileri ve İsrail sağını sevince boğan 4 binden fazla konutu içeren yeni bir yerleşim planının açıklanmasından 24 saatten kısa bir süre sonra, ABD yönetiminin uyguladığı baskı neticesinde Tel Aviv hükümeti bu planını geri çektiğini ve yaklaşık 2 bin konut inşa etmekle yetineceğini açıkladı.
Yerleşim projesi kararı, hükümetin genel olarak Batı Şeria'daki ve özelde Kudüs'teki yerleşimlere yönelik politikası hakkında İsrail'de yapılan bir tartışmanın ortasında alındı. Hükümet koalisyonundaki merkez ve sol partiler, sağ partilerin yerleşim yeri inşa etme baskısına karşı uyarıda bulunurken, Başbakan Naftali Bennett hükümet koalisyonundaki sağ partilere ve yerleşim liderliğine boyun eğerek dört binden fazla konutun inşasını içeren yeni bir projeyi desteklediğini açıkladı.
Bennett ve koalisyon hükümetinin dört bin konut inşa etmekten geri çekilmesi, konunun derhal tartışılması çağrısında bulunan Yesha yerleşim konseyi liderliği arasında öfkeye yol açtı. Yoğun baskının ardından, Sivil İdare Yüksek Planlama Kurulu İtiraz Alt Komitesi, konut sayısının yaklaşık yarısına çekildikten sonra onaylandığını ve inşaatın başlamasını onaylamak için önümüzdeki hafta tekrar toplanılacağını duyurdu. Yerleşim liderliği ise, komitenin daha fazla sayıda bina planını onaylamasını bekliyordu.
Bu konutların çoğu, İsrail'in daha önce, gelecekte asla çekilmeyeceğini açıkladığı büyük yerleşim yerlerinde bulunacak. Bu yerleşim yerlerinden Givat Ze'ev'de 588, Elon Moreh'de 196 ve Kedumim'de 380 konut inşa edilecek.
ABD Başkanı Joe Biden göreve başladığından beri İtirazlar Alt Komitesi’nin hiç toplanmadığı aktarılıyor. Geçen Ocak ayında yapılan son görüşmede sadece 792 konut onaylandı ve o zamandan bu yana bölgelerde çeşitli planlama aşamalarında ödeme ve onay bekleyen binlerce konut birikti.-
“Filistinliler için bin konut”
İsrail hükümetlerinde benzeri görülmemiş bir adım olarak, Savunma Bakanı Benny Gantz, C Bölgesi'ndeki Filistinliler için 1.000 konut inşa edileceğini doğruladı. Ancak bu karar, toprak sahibi Filistiniler, büyük bir konut sıkıntısı yaşadıkları ve yapılarının ruhsatsız olduğu bahanesiyle yıkım tehdidi altında bulundukları için Filistinliler tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. Bazı Filistinliler halihazırda yıkılan evlerin molozları üzerinde veya yol kenarlarında yaşıyor. Acil ihtiyaç olarak on binlerce konutun inşa edilmesi gerekiyor.
“Yerleşimciler Filistinlilerin inşaatlarının yasaklanmasını destekliyor”
Etkin insan hakları dernekleri tarafından yayınlanan Filistin raporları, İsrail makamlarının işgal altındaki Batı Şeria'nın yaklaşık yüzde 60'ını oluşturan C Bölgesi'ndeki evleri yıkma kararlarına ek olarak İsrail kontrolü altında ve Sivil İdare’nin sorumluluğunda olan bu bölgedeki inşaatlara katı kısıtlamalar getirdiğini belirtti.
Derneklerin raporlarına göre, İsrail hükümeti sadece Filistinlilerin evlerini yıkmak veya inşaatı engellemek karşılığında yerleşim inşaatına zemin hazırlamakla kalmıyor, aynı zamanda bir süredir yerleşim faaliyetlerinde eşi görülmemiş bir artışa tanık olunan C Bölgesi'nde Filistin inşaatını sınırlamak için yerleşim projesini çeşitli yasal ve yasadışı yollarla finanse edip daha fazla bütçe ayırarak yerleşimcilerden yardım istiyor.
OCHA raporuna göre, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Özel Ofisi, “C Bölgesi'nin çoğunluğunu Filistinlilerin oluşturmasına rağmen bölge, İsrail yerleşimlerine veya İsrail ordusuna tahsis edildi. Bu nedenle İsrailli yerleşimciler Filistinliler için yeterli konut yapılmasına, altyapı ve geçim kaynaklarının geliştirilmesine engel oluyorlar. En büyük sorun ise, bunun Batı Şeria'nın tüm sakinleri üzerindeki ciddi yansımalarının olacak olmasıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre rapor, Filistinlilerin evlerini yıkmaya yönelik devam eden faaliyetlerin sonuçları ve bunun tehcir oranları, geçim kaynaklarının bozulması, yoksulluğun çoğalması ve yardıma bağlılığın artması üzerindeki yansımaları konusunda uyarılarda bulundu.
Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Toprağı Savunma ve Yerleşimlere Karşı Direnme Bürosu, C Bölgesi'ndeki Filistin inşaatlarını izlemek ve takip etmek için uzman bir İsrail ekibinin kurulduğunu duyurdu.
2 sene önce onaylanan evler
İsrail'in onayına göre, Filistinliler için Beytüllahim yakınlarındaki el-Masara köyünde 150 konut, Cenin yakınlarındaki Bir el-Başa'da 270 konut, Hirbet Aba'da 160 konut, Meskufe kasabasında 233 konut ve Beytüllahim yakınlarındaki Hirbet Beyt Zekeriya’da 50 konut inşa edilecek.
Filistinliler için onaylanan konutların önümüzdeki hafta Sivil İdare Lisanslama Komitesi'nde görüşüleceği belirtilirken, 715 konutun bir süredir planlandığını ve daha önce 2019'da kabinede görüşüldüğünü kaydetti. Bu konutların bazıları yapı ruhsatı alınmadan yapıldığı için tanınması ve geriye dönük olarak onaylanması gereken mevcut yapılardan, bazıları ise yeni planlanan yapılardan oluşuyor.
Filistinliler için böyle bir durumda bile, yerleşimler için daha fazla karakol ve yerleşim konutu yapılmasını talep eden yerleşimciler, Filistinlilerin ev yapmalarına engel olmak için protesto gösterileri yaptılar. Bunun yanı sıra yerleşimciler, Filistinlilerin bina inşa etmek istedikleri toprakların kendi hakları olduğunu dile getirmeye başladılar.
Yerleşim konseyi liderleri, protestolarının bir parçası olarak, "Yerleşimlerin önemini anlamayan ve yerleşim için sürekli bina inşa etmeyen, Yahudilerin inşaatları ile Filistinlilerin inşaatlarını bir tutan hiçbir hükümetin var olmaya hakkı yoktur. İlerlemek için onaylanan tüm planların derhal iade edilmesini istiyoruz” dedi.
Yerleşim konseyi liderleri, Bennett'in yerleşim birimlerindeki konut sayısını azaltma kararını yalnızca ABD yönetiminin baskısı sonucu olarak değil, aynı zamanda Biden'ın politikasındaki bir "sapma" olarak olarak değerlendirdiler. Yerleşim liderlerinin bu sözleri, İsrailli politikacıların, Başbakan Bennett'in ABD Başkanı ile görüşmek üzere Washington'a yapacağı ziyaretin arifesinde, ABD yönetimi ile İsrail hükümeti arasındaki ilişkide bir düşüş tehlikesi konusundaki endişelerini dile getirdikleri bir zamanda meydana geldi.
Yerleşim birimleri inşa etme kararı, Başkanlar Bennett ve Biden döneminde bir ilk. İsrail kaynaklarına göre, Bennett'in iki hafta sonra ABD Başkanı ile görüşme yapması planlanırken, görüşmenin Biden’ın yaz tatilinden sonraya ertelenmesi olasılığı nedeniyle henüz resmi bir tarih belirlenmedi.
Filistinli ve uluslararası resmi insan hakları raporları, İsrail'in Batı Şeria'daki C Bölgesi'nde Filistinlilerin inşasına ciddi kısıtlamalar getirdiğini ve "yasadışı veya izin verilen inşaat" olarak nitelendirdiği yapıların yıkımına devam ettiğini vurguluyor.
C Bölgesi, Batı Şeria'nın yaklaşık yüzde 60'ını oluştururken İsrail ile Filistin Yönetimi arasında imzalanan Oslo Anlaşmaları uyarınca İsrail emniyetinin ve sivil yönetiminin sorumluluğu altında bulunuyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Gökhan Musab Çantepe
