Tarih öncesi dönem akrabalarımız Neandertallerin soyunun 40 bin yıl önce neden ve nasıl tükendiği konusunda yaşanan gizem, antropologları onlarca yıldır şaşırtmaya devam ediyor.

Bazı antropologlar, neslin kökünü Homo sapienslerin kazıdığını düşünürken, bazılarıysa bu yok oluşa doğal afetler ya da hastalıkların neden olduğunu savunuyor.

Ancak Plos One adlı bilimsel yayında yer alan makale, ortaya yeni bir fikir atıyor: Neandertallerin soyu, genç kadınların kısırlaşması yüzünden tükenmiş olabilir.

Bu teori, Aix Marseille Üniversitesi'nden Anna Degioanni'nin soy tükenmesiyle ilgili ileri sürdüğü modele dayanıyor.

Söz konusu iddianın "sağlam ve makul" olduğunu belirten Degioanni, şu ifadeleri kullanıyor:

“Bu çalışma, Neandertallerin 'neden' kaybolduğunu değil, olayın 'nasıl' gerçekleşmiş olabileceğini açıklamaya çalışıyor. Özellikle 20 yaşın altındaki genç kadınlarda ilk hamilelikler, sonrakilere göre daha riskli... Yiyecek miktarında hafif bir azalma, özellikle ilk kez gebe kalan kadınlarda doğurganlığın azalmasını açıklayabilir.”

Türün sona erişinin, acımasız bir yöntemle gerçekleşmediğine ve uzun sürede yaşandığına inanılıyordu.

Son araştırmaysa, Neandertallerin neslinin tükenmesinin 4 bin ila 10 bin yıl kadar sürdüğünü işaret ediyor.

Dr. Degioanni'nin modeli, 20 yaşın altındaki Neandertal kadınlarının doğurganlık oranında yüzde 2,7'lik bir düşüş olması halinde 10 bin yıl içinde neslin tükenmesinin mümkün olacağını öne sürüyor. Bu oranın yüzde 8 düşmesi durumunda, geçen tahmini süre 4 bin yıla karşılık geliyor.

Öte yandan Neandertallerin salgın hastalıklar ya da çatışmalar nedeniyle yok olduğunu öne süren teorilerin doğruluk ihtimalinin düşük olduğunu kaydeden Dr. Degioanni, söz konusu sebeplerin etkili olması halinde 70 bin üyesi olduğu tahmin edilen nüfusun çok daha hızlı bir şekilde yeryüzünden silinmesi gerektiğini vurguluyor.

Dr. Degioanni, “Bilhassa en genç kadınlar arasında yaşanan hafif bir düşüş, Neandertallerin yok oluşunun bilinen zaman diliminde gerçekleşmesini mümkün kılıyor” diye ekliyor.

Araştırmacı arkadaşlarıyla birlikte Dr. Degioanni, modeldeki demografik parametreleri oluşturmak için modern avcı-toplayıcı grupları, büyük maymunları ve Neandertaller hakkındaki paleogenetik bilgileri içeren gözlemsel verileri kullandı.

Türün nüfusunun 5 binin altına düşmesini “neslin tükenmesi” diye tanımlayan araştırmacılar, "Elde ettiğimiz sonuçlar, Neandertallerin yok olmasına felaketler dışında bir açıklama getirmenin makul olabileceğini gösteriyor" dedi.

Neandertaller, Avrupa’ya 250 bin yıl önce ulaşmıştı. Yapılan son araştırma, ampirik verileri kullanarak doğurganlıktaki azalma veya bebek ölümleri artışı gibi nispeten küçük demografik değişikliklerin Neandertal neslinin tükenmesine yol açabileceğini öne süren ilk çalışma oldu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Mehmet Can Eskioğlu