İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD'nin yaptırımlarına karşılık 60 gün içinde İran'ın nükleer anlaşmadaki çıkarları korunmazsa zenginleştirilmiş uranyum seviyesini artıracaklarını açıkladı.
Ruhani açıklamayı devlet televizyonundan canlı yayında yaptı. Açıklama ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin yıldönümüne denk geldi. Ruhani, nükleer anlaşmanın taraflarına İran'ın çıkarlarını koruyacak önlemler alması için iki aylık süre verdi.
ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinden sonraki süreçte anlaşmanın diğer taraflarının İran'ın kazanımlarını koruyacak adımları atamadığını belirten Ruhani, "Nükleer anlaşma kapsamında uranyumu yüzde 3,67 zenginleştirmeyle yükümlüyüz ancak 60 gün sonunda 5 ülkeyle bir sonuca varamazsak bu yükümlülüğümüzü sona erdireceğiz" ifadesini kullandı.
İran nükleer faaliyetlerinin bir kısmına geri dönüyor
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD'nin nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesine karşılık, "İran, nükleer anlaşma kapsamında gönüllü şekilde uyguladığı bazı taahhütleri yerine getirmemeyi çıkarlarına uygun görmüştür" dedi.
Resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Moskova'nın Vnukovo Havalimanı'nda İran devlet televizyonuna demeç veren Zarif, ABD'nin nükleer anlaşmadan ayrılmasının üzerinden bir yıl geçmesine karşın, anlaşmanın taraflarının İran'ın çıkarlarını koruyacak adımları atamadığını belirtti.
Avrupa Birliği ve uluslararası toplumun, ABD'nin baskılarına karşı koyacak güçte olmadığını ifade eden Zarif, "Bu yüzden İran, nükleer anlaşma kapsamında gönüllü şekilde uyguladığı bazı taahhütleri yerine getirmemeyi çıkarlarına uygun görmüştür" dedi.
Zarif, nükleer anlaşmanın 26. ve 36. maddeleri çerçevesinde İran'a bu hakkın verildiğini hatırlatarak, "Yani biz nükleer anlaşma dışında değil, anlaşma kapsamında hareket ediyoruz" ifadesini kullandı.
İran’la 2015 yılında varılan nükleer anlaşma, Tahran'ın nükleer programına getirilen kısıtlamalar karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngörmüştü.
Washington yönetimi, İran ile BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında imzalanan nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı çekilerek yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.
ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından Avrupa ülkelerinin, anlaşmanın devamı için kararlı adımlar atmasını isteyen Tahran yönetimi, çıkarlarının sağlanmaması durumunda anlaşmada kalmayacağını dile getiriyor.
Zarif-Lavrov görüşmesi
Tüm bu gelişmeler ışığında İran Dışişleri Bakanı Zarif, Moskova'da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüştü.
Lavrov görüşme öncesi yaptığı açıklamada "BMGK kararlarına uymayan ABD’nin sorumsuz davranışı nedeniyle İran nükleer anlaşmasıyla ilgili kabul edilemez durum oluştu." dedi.
Lavrov, İran’ın yapılan anlaşmalar ve BMGK kararlarına bağlı kalmasını da takdir ettiklerini vurguladı.
İran Dışişleri Bakanı Zarif ise bir yıl önce ABD’nin İran ile yapılan nükleer anlaşmadan çekildiğini hatırlatıp, “ABD, BMGK'nin kararını çiğnedi. Sadece bununla kalmadı, bu kararı uygulamak isteyenlere de engel oldu.” diye konuştu.
İran'ın uranyum açıklamasına tepkiler
İran Dışişleri, Ruhani'nin açıklamasının ardından nükleer anlaşmaya taraf İngiltere, Çin, Fransa, Rusya ile Almanya'nın Tahran Büyükelçilerini bakanlığa davet etti ve mektup gönderdi.
Mektupta Ruhani'nin Tahran yönetiminin taahhütlerinden bazılarını durduracağıyla ilgili bilgi veriliyor.
Konuyla ilgili Fransa, İngiltere ve Almanya açıklama yaptı.
Fransa Savunma Bakanlığı "İran'ın nükleer anlaşmadan çıkmasından daha kötü bir şey olamaz, Avrupa anlaşmayı canlı tutmalı" dedi.
İngiltere Başbakanı Theresa May'in sözcüsü İran'ın nükleer anlaşmayı ihlali halinde ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalacağını belirtti.
Almanya hükümet sözcülüğünden yapılan açıklamada ise "İran kendi açısından gerekli hazırlıklar içinde" ifadesine yer verildi.
Ajanslar
