Forumun "Suriye ve Güvenlik Modeli" başlıklı oturumunda konuşma yapan İsveç’te yaşayan Türkiyeli gazeteci Cengiz Çandar, Suriye’de istikrar planının kısa vadede hayata geçemeyeceğini söyledi.
Bölgedeki savaşı Avrupa'daki 30 yıl savaşlarına benzeten ve tüm dünya güçlerinin müdahil olduğu Suriye'de her gün yeni örgütlerin ortaya çıktığını belirten Çandar, "Ortadoğu’nun Sykes-Picot planı ile şekillendiği söyleniyor ancak buna göre Musul'un Suriye toprağı olması lazımdı" diye konuştu.
Türkiye ile IKBY ilişkilerine dair de “Türkiye Kürdistan’da böyle bir bölge olmasından memnun değil. Ancak kabullenmeye mecbur kaldı” tespitinde bulunan Çandar, “Türkiye Irak’ın toprak bütünlüğü için bağımsızlık referandumuna karşı çıktı.” ifadelerini kullandı.
“PYD farklı fikirlerin gelişmesine izin vermiyor”
Aynı oturumda söz alan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Başkanı Ahmet Uysal da PYD’nin Suriye’de Kürtleri temsil etmediğini savundu.
Türkiye'nin kontrolü altındaki Afrin’in iyi yönetildiğini ve PYD'nin farklı fikirlerin gelişmesine izin vermediğini öne süren Uysal, “PKK ve YPG arasında fark yok. Bazı çevreler PKK’nın Kürt olduğunu savunuyor. Tabi ki bunların köken bağlantısı var ancak PKK bu tür savunma ve düşünceye layık değil” görüşlerini paylaştı.
Irak Kürdistan Bölgesi'ndeki (IKB) Türk askeri varlığına da değinen Uysal, “Başika’daki Türkiye güçleri de gündemdeki konular arasında. Tabi ki güvenlik ve egemenlik önemli. Ancak Kandil’de PKK var, orada egemenlik gözükmüyor. Irak ve başka yerleri de tehdit ediyor.” dedi.
“Anayasa ülkelerin toplumsal sözleşmesidir”
“Irak’ta daha fazla zıtlaşma mı, uzlaşma mı?” başlıklı oturumda konuşan Türkiye Dışişleri Bakanlığı Irak ile İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ali Rıza Güney, Irak’taki etnik çeşitliliğe dikkati çekerek, Anayasa’nın bu ülkenin toplumsal sözleşmesi olduğunu ve Erbil ile Bağdat arasındaki sorunların bu çerçevede çözülmesi gerektiğini belirtti.
Türkiye’nin, Irak toprak bütünlüğü için Kürdistan Bölgesi’nde hayata geçirilen referanduma karşı çıktığını dile getiren Ali Rıza Güney, şöyle konuştu:
“Biz, anayasanızı doğru işleteceksiniz ve toprak bütünlüğünüzden taviz vermeyeceksiniz mesajını açıkça ilettik. Bugün en fazla Kürt İstanbul’da yaşıyor. İstanbul’da 3 milyon Kürt var, orada da referandum mu yapalım? Mesele referandum değil, birlikte yaşayabilmeyi öğrenmektir. Bizde yirmiden fazla etnik grup var. Türkiye referanduma karşı çıkarken siyasi karara karşı çıktı, halkı cezalandırmadı.”
“Türkiye ve gelecekte karşılaşılacak zorluklar” başlıklı oturumda konuşan Diplomasi Akademisi Başkanı Prof. Dr. Mesut Özcan PKK'nın elindeki ABD üretimi silahların ve 3,6 milyon mültecinin Türkiye için büyük sorun teşkil ettiğini belirterek, Suriye'nin küresel bir krize dönüşürken Türkiye'nin IKB ile iyi ilişkiler geliştirdiğini ancak PYD ile sorun yaşadığını söyledi.
“Türkiye sorunlarının çoğu sadece Türkiye ile alakalı değil”
“Türkiye ve gelecekte karşılaşılacak zorluklar” başlıklı programda konuşan Türkiye Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Ufuk Ulutaş ise bölgenin sorunlarını analiz ederken duygusallıktan, klişelerden ve ezberlerden kurtulmanın önemli olduğunu belirtti. En temel sorunun istikrarsızlık olduğunu vurgulayan Ulutaş, “Bu istikrarsızlık devlet otoritesindeki zayıflık, ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlık ve güvenlik zaafiyetlerinden kaynaklıdır. Bölgenin geneline yayılmış bu istikrarsızlıktan Erbil, Bağdat, Ankara ve Tahran’da herkes etkileniyor” dedi.
Irak Kürdistan Bölgesi’nin (IKB) başkenti Erbil’deki bir otelde Rudaw Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen ve 2 gün süren Ortadoğu’da Güvenlik ve Egemenlik Sorunları forumuna Türkiye’den gazeteci Cengiz Çandar, Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Başkanı Ahmet Uysal, Türkiye Dışişleri Bakanlığı Irak ile İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ali Rıza Güney, Diplomasi Akademisi Başkanı Prof. Dr. Mesut Özcan, Türkiye Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Başkanı Ufuk Ulutaş, Irak eski Parlamento Başkanı Selim Cuburi, Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Falih Feyyaz, Irak Karar Koalisyonu Başkanı Usame Nuceyfi, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Politbüro üyesi Adnan Müftü, Kürdistan İslami Birlik Genel Sekreteri Selahaddin Bahaeddin, Irak eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Muvaffak Rubai, Irak eski İçişleri Bakanı Kasım Araci, 2004’te Irak’taki çok uluslu koalisyon güçleri komutanı Polonyalı General Mieczyslaw Bieniek, İran İmam Hüseyin Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Rıza Nikmaniş, eski Mısır Milletvekili Basim Kamil Nasır ve Rusya’da bulunan İnnovasyon Gelişim Enstitüsü’nin Ortadoğu savaşları ve bölgedeki silahlı örgütlerin araştırılması bölümü başkanı Anton Mardasov gibi birçok siyasetçi, araştırmacı ve yazar katıldı.
