ABD’den İtalya’ya pek çok ülke koronavirüsle mücadele edebilmek ve salgının yayılmasını kontrol altına almak için mücadele veriyor. Stat News’un haberine göre bilimsel verilere dayanarak uzmanlar hükümet yetkililerini evde kalma ve diğer sosyal mesafe önlemlerini gereğinden çok erken kaldırarak durumun kötüleşmesine neden olmamaları yönünde uyarıyor. Ayrıca uzmanlar henüz tedbir alınmamış yerlerde sıkı önlemlerin uygulamaya konmasını öneriyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ) dünyanın farklı yerlerindeki epidemiyoloji modelleyicilerine kadar, pek çok kurum ve kişi çok yavaş biçimde normale dönülmesi gerektiğini belirtiyor. 

Bu da bizi koronavirüs pandemisiyle alakalı diğer sorulara yönlendiriyor: 

• Çıkış stratejisi ne? 
• Bunu uygulamanın ne zaman güvenli olduğunu nasıl anlayacağız? 
• Salgının ilk dalgası Çin’de olduğu gibi zirveye ulaşıp yok olduğunda, eğer virüs birkaç ay sonra bir başka dalgayla nüks ettiğinde planımız ne olacak? 
• Bu plan son bir ayda pek çok Batı ülkesinde paniğe neden olarak normal hayat ve geçim üzerinde yıkıcı etki yaratan tepkiden daha az yıpratıcı olabilecek mi?
• Singapur ve Güney Kore’de olduğu gibi nokta atışlar yapabilecek miyiz?

Sharon Begley’nin aktardığına göre, bu stratejiyi ne zaman uygulayabileceğimize dair araştırma ciddi düzeyde politikleştirilmiş bir zeminde gerçekleştiriliyor. Örneğin ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin 12 Nisan’da Paskalya Bayramı’nda “normale” döneceği konusunda söz vermişti. Fakat uzmanlar yine de dikkatli biçimde, hedefe sahip, akıllıca yaklaşımların nasıl çıkış rampası olarak kullanılabileceğine ve mevcut salgın yok olduktan sonra eğer Kovid-19 vakaları tekrar yükselmeye başlarsa bir dahaki sefere nasıl daha iyi tepki verilebileceğine dair çalışmalarını yürütüyor. 

Statnews’un haberine göre, hasta insanların temaslarını ciddi düzeyde azaltmanın, daha fazla test uygulamanın, tecrit uygulamalarının ve yeni izleme teknolojilerinin, sosyal mesafe tedbirlerinin rahatlatılmasında yardımcı olabileceği belirtiliyor. 

Zamanından önce tedbirlerin zayıflatılmasına karşı çıkan bilim insanlarından biri olan, Harvard T.H. Chan Kamu Sağlığı Fakültesi’nden bulaşıcı hastalık uzmanı Marc Lipsitch yeni makalesinde en iyi senaryoda “yaz döneminde sosyal mesafe seyreltilebilir” ifadelerine yer verdi. 

Stephen M. Kissler, Christine Tedijanto, Marc Lipsitch ve Yonatan Grad’ın yer aldığı çalışmada, uzmanlar insanların birbirleriyle temas etme biçimine ve enfeksiyonların yayılma şekline dayanarak oluşturdukları modele göre, eğer salgın geri dönerse “sıkı temas izleme ve karantina önlemleri salgının kontrol altında tutulmasının devam etmesi için gereken katı sosyal mesafe ihtiyacını hafifletebilir” dedi. 

Begley’nin aktardığına göre çıkış stratejisi ve ikinci dalgaya karşı daha fazla hedefine yönelik önlemlerin alınma ihtimaline yönelik güvenilir destek çarşamba günü geldi. Imperial College London’daki araştırmacılar, Vuhan gibi salgının kontrol altına alındığı şehirlerin, “geniş bir salgından kaçınırken orta düzeyli yerel faaliyetlere devam edebileceğini” belirtti. 

Araştırmacılar yeni verilerin, “kontrol altına almayla sonuçlanan çok yoğun sosyal mesafe tedbirlerinin ardından Çin’in başarıyla bu katı politikadan çıktığına işaret ettiğini” ifade etti. 

Neil Ferguson ve meslektaşları, “çıkış stratejilerinin” kesinlikle var olduğunu ve bu stratejilerin “virüsü kontrol altına almayı başarmış ülkelerin karar verme sürecinde bilgilendirici” olabileceğini belirtti. 

Fakat iyimserliğin mevcut salgını kontrol altına almayla bağlantılı olduğu ifade ediliyor. Dünyanın pek çok yerinde bu henüz ufukta görünmüyor. Bill Gates, salı katıldığı TED video konuşmasında, ticaretin zamanından erken başlatılmasının pek çok kişinin göz ardı edilmesi anlamına geleceğini ifade etmişti. 

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, çarşamba yaptığı konuşmada, tecrit önlemlerinin mantığının “bulaşmayı durdurmak ve hayat kurtarmak için gereken daha kesin ve hedefli önlemlerin sağlanmasını mümkün kılmak” olduğunu belirtti. 

Begley’nin belirttiğine göre bu durumda, ileriye dönük önemli kararlar ikinci bir salgın sırasında Kovid-19 vakalarının yönetilebilir bir seviyeye nasıl getirileceğine odaklanacak. 

Hem Singapur hem de Güney Kore, vakaları tespit etme, temasları izleme, vakaların tecrit edilmesi konusunda sıkı tedbirler almıştı. Ve bu tedbirler ülkelere çoğunlukla açık olan okullar ve kamusal hareket konusunda karar verme açısından yardımcı olmuştu. Bu önlemler sayesinde Singapur ve Güney Kore, ABD ve diğer Avrupa ülkeleri gibi kamusal hareketleri geniş çapta kısıtlamak zorunda kalmamıştı. 

Marc Lipsitch, eğer sağlık kuruluşları belirtileri göstermeyen kişiler de dahil olmak üzere yoğun test uygulamaları gerçekleştirirse ve bu kişilerin temas ettiği kişileri belirleyebilirse, ikinci seferde tekil vakalar kontrol altında tutulduğu için daha az sosyal mesafe önlemlerinin yeterli olabileceğini ifade etti. 

Her ne kadar bu yöntemler özellikle düşük gelirli işçiler için mali açıdan tahrip edici olsa da, uzmanlar virüsün durdurulması için çok ciddi önlemlerin alınması gerektiği noktaya ulaşmadan uygulanmasının çok önemli faydaları olabileceğini belirtiyor. 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 2/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 3/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 4/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 5/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 6/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 7/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 8/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 9/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 10/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 11/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 12/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 13/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 14/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 15/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 16/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 17/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 18/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 20/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 21/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 22/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 23/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 24/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 25/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 26/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 27/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 28/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 29/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 30/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

ABD Sağlık Bakanı Alex Azar, temasların izlenmesinin salgını kontrol alma konusunda “temel engelleme yöntemi” olduğunu belirtti. Her ne kadar virüs hızlı yayıldığından bunu yapmak çok kolay olmasa da MIT’teki araştırmacıların geliştirdiği Private Kit gibi uygulamalar buna yardımcı olabilir. 

İsrail’de de araştırmacılar virüsün merkezlerini tespit edebilmek için benzer bir aracı test ediyor. Akıllı telefonlarla kullanılan ankette, kullanıcılara yaşı, cinsiyeti, yaşadığı yer ve Kovid-19 hastalığına dair herhangi bir belirti gösterip göstermediği soruluyor. 

Pek çok uzman yetkililerin doğru kararlar alıp almadığını ve özellikle salgının ilk evresi geçtikten sonra ekonomiyi kötü etkileyen politikalardan kaçınıp kaçınılmayacağı konusunda kafa yormaya ve model üretmeye devam ediyor. 

Örneğin, Imperial College’ın modeli, sadece evde kalma tedbirini uygulamak yerine, Güney Kore’nin yaptığı gibi geniş çaplı test çalışmaları ve temas izleme yoluyla belirtileri göstermeyen kişilerin tespit edilme ihtimaline olanak tanımıyor. Güney Kore’nin uyguladığı yöntemle salgının yayılmasından çok önce gizli taşıyıcılar da tespit edilebiliyor. 

Georgia Eyalet Üniversitesi’nden epidemiyolog Gerardo Chowell, hedefli müdahalenin bir diğer çıkış stratejisi olabileceğini belirtiyor. 

Sosyal mesafe tedbirlerinin yoğunluğu yerel enfeksiyon dinamiklerine göre belirlenmesi gerekir.

Öte yandan New England Karmaşık Sistemler Enstitüsü’nden Yaneer Bar-Yam da, zamanlamanın çok önemli olduğunu ifade ediyor. 

Koruyucu yaklaşım, kuluçka döneminde yeni vaka kalmayana kadar beklemek. Temas izlemenin, vakaların ve onların temas ettiği kişilerin tecrit edilmesinin işe yarayabileceğine inanmak için tüm gerekçelere sahibiz.

Öte yandan kesin sonuçlara dayanmasa da bilim insanları yaz döneminde zaman kazanılabileceğini ifade ediyor. Yaz aylarındaki sıcaklıkların virüsü nasıl etkileyeceği belirsizliğini korusa da, Çin’de yürütülen birçok çalışma yüksek sıcaklıklarını Kovid-19’u düşürebileceğine işaret ediyor. 

Columbia Üniversitesi’nden Jeff Shaman, “Yılın bu döneminde bir ara yakalayabiliriz” diyor. 

Çin, Hong Kong, Güney Kore ve Singapur’un virüsü iki haftada gerçekleştirilen hızlı test uygulamaları, temas izleme ve vakaların tecrit edilmesiyle gerçekleştirdiği ifade ediliyor. Southampton Üniversitesi’nden Andrew Tatem, bu ülkelerin uyguladığı yöntemin seyahat yasakları, ülke genelinde uygulanan tecritler ve okulların kapatılması gibi uygulamalardan çok daha etkili olduğunu ifade ediyor. 

Independent Türkçe, Stat News