Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlilerin komşu ülkelere yerleştirilmesi ve bölgenin ABD tarafından "devralınmasına" yönelik planı Ortadoğu'da tepkiyle karşılandı.

Bunun üzerine İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun "Filistin devleti istiyorlarsa Suudi Arabistan'da kurabilirler" demesi gerginliği daha da artırdı. 

Milyonlarca Filistinliye ev sahipliği yapan Ürdün'de yaşayanlar, uzun süredir askeri ve ekonomik yardım gördüğü ABD'yle sıkı müttefik olan yönetimin daha fazla kişiyi ülkeye kabul etmesinden korkuyor. 

Salı günü Washington'da Donald Trump'la görüşecek Ürdün Kralı II. Abdullah'ın, daha fazla Filistinli mülteci almalarının kendileri için kırmızı çizgi olduğunu bir kere daha vurgulaması bekleniyor.

Trump ise onlara yılda 1,5 milyar dolarlık ABD yardımı verdiklerini Amman yönetimine hatırlatıyor.

Washington merkezli Ortadoğu Enstitüsü'nden Dima Toukan, bu yardımın kalıcı olarak kesilmesinin Ürdün ekonomisine ve ülkedeki güvenliğe ciddi etkileri olabileceğini vurguluyor. 

Toukan, Ürdün'de Kral'ın ABD'yi dinlemesi halindeyse halihazırda kendisine karşı güçlenen muhalefetin sesinin toplumda daha çok yankı bulabileceğini işaret ediyor. 

Son dönemde ülkedeki muhalif figürler stratejik ittifak ve ekonomik destek için ABD'den Çin, Rusya ve zengin Arap ülkelerine dönülmesi çağrısı yapıyor.

1994'te Tel Aviv'le barış anlaşması imzalayan Ürdün; Batı, İsrail ve Sünni Arap ülkeleri için İran'ın bölgedeki nüfuzunu engelleme konusunda önemli bir aktör oldu. 

Nisanda İsrail'i hedef alan İran füzelerinin bir kısmı, bu ülkenin de yardımıyla engellenmişti. 

Gazze savaşı boyunca yönetimin İsrail'le bağlarını kesmesini isteyen Ürdünlü protestocular, cuma günü Trump'ın son teklifine karşı Amman sokaklarındaydı.

Soyadını vermek istemeyen eylemcilerden 60 yaşındaki Ziyad, "Ürdün'ü, Filistin'i destekleyip suçlu Trump ve Netanyahu'ya karşı duruyoruz. Halkın ve devletin tepkisi bir olursa, Netanyahu ve Trump'ın planları başarısızlığa mahkum" dedi. 

İslami Hareket Cephesi'nden milletvekili Yanal Fureyhat da mikrofonla konuşurken Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi ve diğer yöneticileri hedef aldı:

Bizimle aynı çizgide olduğunda seni destekleyeceğiz. Ancak sözlerin ve tavrın farklı olursa seni artık desteklemeyiz. Halkımıza inanmalısınız. Amerika'yı Tanrılaştırmayı bırakın!

Müslüman Kardeşler hareketine bağlı parti, eylüldeki seçimlerde en fazla oyu alarak meclisteki sandalyelerin yüzde 22'sini elde etmişti. 

Suriye iç savaşı sırasında da yüzbinlerce kişinin sığındığı ülkenin ekonomisinin daha fazla göçmeni kaldıramayacağı endişeleri de Ürdün'de hakim. 2023'te genç işsizliğinin yüzde 46'yı bulduğu ülkede su kaynakları da çok kıt. 

Birleşmiş Milletler kayıtlarına göre 2 milyonu aşkın Filistinli mülteci, Ürdün'de yaşıyor. Bu, ülkenin toplam nüfusunun 5'te birine denk. Gerçek oranınsa yüzde 50'yi aşabileceği tahmin ediliyor. 

Bunların çoğu, 1948 ve 1967'de Arap devletlerinin İsrail'le yaptıkları savaşlardan sonra kendilerini Ürdün'de bulanların çocukları. 

Çoğu Ürdün pasaportuna sahip olsa da kendilerini Filistinli diye niteliyor. 

Entegrasyon büyük ölçüde sağlansa da Ürdün Kralı Hüseyin'le Yaser Arafat liderliğindeki Filistin Kurtuluş Örgütü'nün 1970'te savaşması da unutulmuyor.

Independent Türkçe, Washington Post, AA