Terörizm ve terörist kelimeleri, Fransız Devrimi'ne karşı olan insanları genellikle ölümle cezalandıran, Terör Hükümdarlığı (1793-94) olarak bilinen dönemde Fransızcada kullanılan kelimelerin İngilizceye çevirileri olarak geldi.
O zamandan beri bu kelimelerin kullanımının çoğunun siyasi tonunu belirleyen, devlet destekli resmi şiddetin korkunç ve uzun süren bir dönemiydi.
İngilizcedeki terörizm ve terörist terimlerinin ilk örnekleri, Fransız Terör Hükümdarlığı'na açıkça atıfta bulunan Amerikan devrimci döneminden tanıdık isimlerden gelir.
Ve ikinci vesileyle, taraf sözleşmeyi ele geçirdiğinde ve bir süre yönetmeye başladığında, kraliyet değil, terörizmi yeniden kurmak üzereyken, kraliyetçiler bir anda yerlerini değiştirdiler ve halk kargaşalarına karşı çok sesli hale geldiler.
Daha birkaç saat önce küçümsedikleri ve yıkmaya çalıştıkları Sözleşmeyi ve yasaları desteklemede eşit derecede acıklı oldular.
— Thomas Jefferson, 23 Haziran 1795
Güney Fransa'nın çeşitli yerlerinde, teröristler olarak adlandırılan insanlara suikast düzenlemek için dernekler kuruldu: bunlar Robespierre'in egemenliğinin partizanlarıydı. Sözleşme yakın zamanda bu konuda sert bir yasa çıkarmıştır.
— John Quincy Adams, 6 Temmuz 1795
Bu dönemde evrensel olarak öne sürülen soru, kimin terörist, kimin Jacobin, kimin isyancı, anarşist olduğu ve tüm bu terimlerin eşanlamlı olup olmadığıydı. Burada devrimin dostları savunmaya verildi ve kılıç, adalet değil, intikam, kraliyetçilerin eline verildi. Bu durum devam ederken, terörizmin suçlanmasının azami ölçüde gerçekleştirildiğini kolayca anlayabilirsiniz.
— James Madison, 29 Ekim 1795
Hala "bir hükümet tarafından işlenen şiddet" anlamına gelen, ancak bu durumda Fransız devrimci hükümetini kasteden bir terörizm referansı, Kuruculardan bir başkasından gelir:
Terörizmin zorlanması, Amerika'da, savaş sorunlarının bir ulusun kaderini belirlediği ve bir şehrin ele geçirilmesinin bütün bir ülkenin teslimiyetini içerdiği Avrupa'da olduğu kadar kolay bir şekilde uygulanamaz.
— John Adams, 4 Ocak 1799
Görünüşe göre Jefferson, yeni Amerikan hükümet sisteminin Fransa'da tanık olduğu taktikleri kullanmayacağı umudunu da sunduğu bir sonraki mektubunda kelimeyi aynı anlamda kullanıyordu:
Sistemimizi uyumlu hale getirmek ve cumhuriyetçi temeli terörizm, aydınlatmacılık vb. entrikalara meydan okuyacak kadar sağlam hale getirmek için benim açımdan hiçbir şey bağışlanmayacak.
— Thomas Jefferson, 9 Mart 1801
Jefferson ve Adams arasında hayatlarının ilerleyen dönemlerinde yapılan ünlü yazışmalardan, terörizmin anlamında bir hükümet tarafından işlenen şiddetten bir hükümete karşı işlenen şiddete bir kayma görüyoruz:
Shays'in Massachusetts'teki isyanının terörizmini hiç hissetmediniz. Bay Gallatin'in Pennsylvania'daki ayaklanmasının terörizmini hiç hissetmedinize inanıyorum. Fries'in en çirkin isyanının ve kurtarılmasının terörizmini kesinlikle hiç fark etmediniz, benim dediğim gibi - dünya ve büyük yargıçlar ve iki jürinin açıkladığı gibi.
— John Adams (Thomas Jefferson'a), 30 Haziran 1813
Ve sonra, aynı mektupta, terörizm siyasi partizanlığa dönüşür:
Her iki partinin de gerçek dehşeti her zaman olmuştur ve şimdi de öyledir; seçimleri ve sonuç olarak somunları ve balıkları kaybedecekleri korkusu ve antagonistlerinin onları elde edeceği korkusu. Her iki tarafın da yapay terörleri heyecanlandırıyor ve yemin üzerine söylemek için şahit olarak çağrılsaydım, hangi parti heyecanlandı, maçöster, en dehşet ve gerçekten en çok hissetti, kaba tarzdan daha samimi bir cevap veremezdim: "Onları bir çantaya koy ve sallayarak hangisinin önce çıkacağını görün." Terörizm şimdi nerede dostum? New England'da artık Virginia'dan daha fazla gerçek terörizm var.
— John Adams (Thomas Jefferson'a), 30 Haziran 1813
(Noah Webster'ın 1806 veya 1828 sözlüklerinde terörizm için bir tanım bulunmamakla birlikte, 1840 baskısında geniş ve politik olmayan bir tanımla kelimeyi eklemiştir: TERÖRİZM, n. Dehşete kapılmış bir durum veya terörü etkileyen bir durum.)
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Webster ayrıca 1840'ta terörsüz, terörle vurulmuş ve terörden vurulmuş terimlerini de ekledi; son ikisi, şeffaf bileşiklerin girişi konusunda daha titiz bir politikaya sahip olan 1864 revizyonunda kaldırıldı.
Aynı revizyon, Fransız Devrimci dönemine açık referanslarla teröristlerin eklenmesini sağladı:
TERÖRIST, n. [Fr. terörist.] (Fr. Hist.) Fransa'da terör döneminde devrimci mahkemenin bir ajanı veya partizanı.
Anlamda ikinci bir değişim daha sonra gerçekleşti: siyasi çağrışım olmadan terörizmin kullanımı. 1920'lerde gangsterlerin gazete haberlerinde bu şekilde kullanıldı:
Şehir burada 20 yıllık silah terörizminin sona ermesini istiyor. — Chicago Tribune, 12 Şubat 1926
Gandom Terörizmin Sırları Çıplak. — Chicago Tribune, 4 Temmuz 1926
Teksas petrol kasabasında terörizm; korucular sahneye. — Washington Post, 2 Nisan 1927
Gerçekten de dönemin en ünlü gangsteri olan Al Capone, halk tarafından siyasi güdüleri olan bir kişiden ziyade bir suçlu olarak açıkça anlaşıldı; ancak suçları o kadar aşırıydı ki terörizm olarak adlandırıldı:
En önemli gerçek olarak kabul edilen şudur: Gangsterler, terörizm, oy hırsızlığı ve rüşvet nedeniyle belirli bir siyasi grubu iktidara getirdi ve karşılığında kumar, ahlaksızlık ve içki eklemleri işletme ayrıcalığı verildi.
— Chicago Tribune, 4 Temmuz 1926
Burada, terörizmin "terör veya endişe ile doldurmak" anlamına gelen politik olarak daha tarafsız terörizmle bağlantılı olduğu görülüyor.
Son trajik olayların ardından faillerin terörist olarak anılması gerektiği ve bazen de olduğu öne sürüldü; ancak baskın çağdaş kullanım hâlâ belirli siyasi nedenleri olan suçlar için terörizmi çağrıştırıyor.
Terörizm, 20'nci yüzyıla kadar hala "bir hükümet tarafından işlenen şiddet" anlamına geliyordu; kelimenin orijinal anlamı:
Terörizmin bir süre için ne kadar etkili olursa olsun, tiksinç olduğunu ve sonsuza dek sürdürülemeyeceğinin farkındalar; hiçbir rejim, ortaya çıktığı her yerde ve ne zaman ortaya çıkarsa muhalefeti ezecek kadar sonsuza dek uyanık olamaz.
— Walter Lippmann, İyi Toplum, 1937
Bu anlam, 1934 Kısaltılmamış baskısındaki tanıma yansıdı, ancak anlamdaki değişimin sözlüğe eklendiğini gösteren "karşıt hükümet" anlamı da öyleydi:
Terörizasyon eylemi veya terörize olma durumu; spesifik: a Terör Hükümdarlığı sistemi. b Korkutma yoluyla yönetme veya hükümete karşı çıkma şekli. Herhangi bir korkutma politikası.
Terör kelimesinin kendisine gelince, sözlüklerimiz 1973'te terörizmle bağlantılı belirli bir anlam eklenene kadar, onu onlarca yıl boyunca Terör Hükümdarlığı ile eşanlamlı olarak dahil etti:
Bir nüfusu veya hükümeti taleplerini yerine getirmeye korkutmak için gruplar tarafından işlenen şiddet veya yıkıcı eylemler (bombardıman gibi).
Gelecekte bir nüfusu veya hükümeti korkutmak için belirgin bir nedeni olmayan son derece şiddetli eylemlere atıfta bulunan yeni bir anlam eklenip eklenmeyeceği sözlüğe yalnızca zaman ve kullanım bunu söyleyecektir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish