Bilim insanları 1181'de gözlemlenen bir süpernova kalıntısı hakkında beklenmedik bulgular elde etti.
Japonya ve Çin'in bin yıl önceye ait belgelerinde parlak bir misafir yıldızdan bahsediliyor. 180 gün boyunca görünen gökcismi ortadan kaybolduktan sonra uzun bir süre bulunamamıştı.
Gökbilimciler cismi 2021'de tekrar bulmuş ve bu olayın gizemini çözmeyi başarmıştı: Type Iax denen nadir bir süpernova patlamasıyla Dünya büyüklüğündeki iki beyaz cüce yıldız çarpışmıştı.
Süpernova, ömrünün sonuna gelen yıldızların patlaması anlamına geliyor ve bu örnekte çarpışan yıldızların yok olması bekleniyordu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Fakat arkalarında çok hızlı dönen yeni bir beyaz cüce yıldız bıraktılar. Gözlemler, Cassiopeia Takımyıldızı'ndaki SNR 1181 adlı süpernova kalıntısında iki şok bölgesi olduğunu gösterdi.
Type Iax sonucu ortaya çıkan beyaz cücelerin meydana geldikten hemen sonra yıldız rüzgarı üfleyen şok bölgeleri oluşturması normal bir durum.
Fakat The Astrophysical Journal adlı hakemli dergide cuma günü yayımlanan makalede, bu şok bölgelerinden birinin çok daha yakın zamanda oluştuğu görüldü.
X ışını verilerinden yararlanarak bir bilgisayar modeli oluşturan bilim insanları, beyaz cücenin son 20-30 yıl içinde yıldız rüzgarı salmaya başladığını görünce şaşkına döndü. Makalenin başyazarı Takatoshi Ko şöyle diyor:
Eğer rüzgar SNR 1181'in oluşumundan hemen sonra esmeye başlasaydı, iç kısımdaki şok bölgesinin gözlemlediğimiz boyutunu yeniden üretemezdik.
Peki bu durum iki ölü yıldızın kalıntısının canlandığı anlamına mı geliyor?
Bilim insanları 1181'deki patlamada ortaya çıkan maddenin bir kısmının beyaz cücenin üstüne düşerek sıcaklığını ve yoğunluğunu artırmış olabileceğini düşünüyor. Bunun sonucunda yıldız yeniden yanmaya başlamış olabilir.
Araştırmacılar bulgularını ve bu tahmini test etmek için çeşitli teleskoplarla SNR 1181'i gözlemlemeyi planlıyor.
Independent Türkçe, IFL Science, Science Daily, The Astrophysical Journal
Derleyen: Büşra Ağaç
