Çin'de devasa internet sansürü: "1995'le 2005 arası neredeyse yok"

"Kolektif hafıza gidiyor"

Haberde, Çin'de internetin her geçen yıl küçüldüğüne dikkat çekildi (Reuters)

Çin'de 1995-2005'te internette paylaşılan neredeyse tüm içeriklerin silindiği iddiası, "kolektif hafızanın kaybolabileceği" endişesini yarattı. 

Ülkede yaygın olarak kullanılan sosyal medya platformu WeChat'te 22 Mayıs'ta yapılan bir paylaşımda, 1995-2005'te haber siteleri, bloglar, forumlar ve sosyal medya uygulamalarında yayımlanan birçok içeriğin kaldırıldığı savunulmuştu. 

Paylaşımı yapan Çinli blogger He Jiayan, "Çin'de internet giderek artan bir hızla çöküyor" ifadelerini kullanmıştı. He, gönderisinde "İnternetin bir hafızası olduğuna inanırdık. Ancak bunun balık hafızası olduğunu bilmiyorduk" diye yazmıştı. 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times'ın (NYT) aktardığına göre bloggerın gönderisi yayımlandıktan kısa süre sonra sansürlendi. 

New York şehrinde yaşayan ve Çin'le ilgili gelişmeleri takip eden NYT muhabiri Li Yuan, içeriklerin son durumunu görmek için yaptığı araştırmayı paylaştı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Li, Çin'in en çok kullanılan arama motoru Baidu aracılığıyla 1995-2005'te yayımlanan içeriklerin ne kadarına ulaşabileceğini denedi. 

Gazeteci, Çin'in tanınmış iş insanlarından Alibaba'nın kurucusu Jack Ma, ülkenin bilişim devlerinden Tencent'in CEO'su Pony Ma ve Lenovo'nun kurucusu Liu Chuanzhi'yle ilgili içerikleri arattığını belirtti. 

Aynı dönemde iki büyük eyaletin valisi olan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le ilgili içerikleri de kontrol ettiğini belirten Li, "Şi'nin ülkenin başına geçmeden önce nasıl biri olduğunu merak edenler neler bulabilir, bunu görmek istedim" ifadelerini kullandı. 

Gazeteci, Jack Ma için yaptığı aramalarda hiçbir sonuca ulaşamadığını, Pony Ma için üç içeriğe eriştiğini, Liu Chuanzhi'yle ilgiliyse yedi sonuçla karşılaştığını belirtti. 

Li, arama motoru üzerinden söz konusu dönemlerde Şi'yle ilgili hiçbir içeriğe ulaşamadığına dikkat çekti. 

Gazeteci, 2008'deki Siçuan depremiyle ilgili içerikleri aradığındaysa genellikle resmi açıklamaların yer aldığı sonuçlara erişebildiğini belirtti. Büyük depremde 70 bine yakın kişi ölmüştü.

Haberde, Çin'de internetin gittikçe küçüldüğüne de işaret edildi. Resmi rakamlara göre ülkede geçen yıl itibarıyla toplamda 3,9 milyon internet sitesi var. Bu sayı 2017'de 5,3 milyondu. 

Li, "Kısa videolarla ve e-ticaret siteleriyle dolup taşan internetle birlikte kolektif çevrimiçi hafıza da parça parça yok oluyor" ifadelerini kullandı. 

Haberde, söz konusu küçülmenin en temel sebeplerinden birinin Pekin yönetiminin internette uyguladığı sansür olduğu savunuldu. 

Ülkede internetin denetiminden sorumlu Çin Siber Uzay İdaresi, geçen yıl uygunsuz görülen yaklaşık 1,4 milyon sosyal medya paylaşımının silindiğini bildirmişti.


Independent Türkçe, New York Times, Reuters

DAHA FAZLA HABER OKU