Nadir görülen bir eğreltiotu türü, dünyanın en fazla DNA'sına sahip canlısı olarak üç rekora birden imza attı.
Büyük Okyanus'un güneyindeki Yeni Kaledonya ve çevresindeki birkaç adada bulunan Tmesipteris oblanceolate'yi inceleyen bilim insanları, bitkinin genomu açıldığında boyunun 100 metreye vardığını kaydetti.
Genom bir canlının gelişmesi ve büyümesi için gereken tüm bilgileri içeren, hücrelerdeki DNA'nın tamamını ifade ediyor.
Pek çok bitkinin büyük bir genomu olmasından yola çıkan araştırmacılar, göze kolay kolay çarpmayan bu küçük bitkiyi incelemek üzere Yeni Kaledonya'dan örnek topladı. Bitkinin genomunu analiz eden bilim insanları DNA'yı bağlayan boya miktarını ölçtü. Bu boya genomun ne kadar büyük olduğunu gösteriyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Hakemli dergi iScience'ta cuma günü yayımlanan araştırmada Tmesipteris oblanceolate genomunda 160 milyar baz çifti olduğu tespit edildi. DNA molekülünde hidrojen bağlarıyla eşleşen nükleotitlere baz çifti deniyor. 3 milyar baz çifti barındıran insan genomu, açıldığında 2 metreyi buluyor.
Tmesipteris oblanceolate, bu muazzam miktardaki DNA'sıyla üç rekoru birden kırarak en büyük genoma sahip eğreltiotu, bitki ve canlı oldu. Bu küçük bitkinin rekoru elinden aldığı Paris japonica adlı bitkinin genomunda yaklaşık 150 milyar baz çifti var.
Bilim insanları bu kadar büyük bir genomu olmasının aslında bitkiye bir engel teşkil ettiğini söylüyor. Büyük genomlar büyümeyi yavaşlatırken araştırmanın kıdemli yazarı Dr. Ilia Leitch şöyle açıklıyor:
Büyük bir genom onu barındıracak büyük bir hücreyi gerektirir. Büyük genomlu bitkilerin kısıtlandığını ve fotosentez verimliliğinin küçük genomlu türlere göre daha az olduğunu görüyoruz. Ve tabii ki fotosentez şeker üreterek biyokütleyi artırma becerisi sağlar. Bu da büyük genomlu bu bitkilerin daha az verim aldığı ve daha yavaş büyüdüğü anlamına geliyor.
Dr. Leitch bu bitki için "İçinde bu kadar DNA varken nasıl hayatta kalıyor?" diye soruyor.
Araştırmacılar büyümeleri önündeki engel nedeniyle Tmesipteris oblanceolata ve Paris japonica gibi büyük genomlu bitkilerin daha istikrarlı ve rekabetten uzak ortamlarda yaşadığını düşünüyor.
Genom büyüklüğü hayvan ve bitkiler arasında değişkenlik gösteriyor. Bilinen en büyük genoma sahip hayvan olan bir kuyruklu kurbağa türünün genomunda neredeyse 120 milyar baz çifti var.
Independent Türkçe, BBC, IFL Science, iScience
Derleyen: Büşra Ağaç
