Rönesans Çağı olarak bilinen döneme dair çalışmalarda ilk önce siyasi reforma ve anayasa da dahil olmak üzere modern devletin kurumlarının inşasına yoğunlaşılması yaygındı.

Bununla birlikte öncelikle milli eğitim açısından ve sonra kalkınmanın temeli olan eğitime ilgi yönünden değerler ve ahlak meselesi de ilgiden yoksun değildi.

Muhammed Hüseyin el-Mersafi, Refik el-Azm, Muhammed Abduh ve Kasım Emin gibi reformcuların yazılarında medeni ahlak, milletlerin kalkınması için gereklilikler arasında yer aldı.

O dönemde pek çok kişi Gustave Le Bon ulusların doğasına dair kitaplarını tercüme etmeye başladı.

Muhammed Abduh, tefsir derslerinin el-Menâr dergisinde yayımlanmasından ötürü daha sonra Tefsîrü'l-Menâr diye adlandırılan tefsire girişini yazmış ve bu girişte ahlaka geniş bir yer vermişti.

Bu mesele, Muhammed Abduh ile Farah Antun arasındaki tartışmadan bir miktar etkilendi.

Bu tartışma, Birinci Dünya Savaşı'nı takip eden nesilde oryantalizm (şarkiyatçılık) ve misyonerlikle inatlaşmalara dönüştü.

Daha sonra İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Birleşmiş Milletler Antlaşması (1945) ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (1948) ortaya çıkınca dünya çapında kültürel ve siyasi hava üçüncü kez değişti.

Milliyetçiler ve İslamcılar, bu antlaşmaya ve bildirgeye iki gerekçeyle karşı çıktılar. Öncelikle bu antlaşmanın ve bildirgenin mantığına göre insan ve vatandaş hakları, doğal haklardır.

Halbuki İslam'da ve gelenekte bu haklar, Allah'ın bir armağanıdır. Sonra bu antlaşma ve bildirge, çifte standart uyguluyor.

Nitekim ne Filistin meselesinde ne de sömürgecilikle boğuşup ondan kurtulmak için mücadele eden Arap-İslam ülkelerine yaklaşımda bir adalet var!

Bu antlaşmanın ve bildirgenin destekçileri, doğal hakla fıtratın aynı anlama geldiğini öne sürdüğünde muhalifleri, modernlik olgusuna ve onun metaforlarına yanıt verirken derinleşmeye başlayan asalet (orijinallik) düşüncesine dayalı ayrıntılarla cevap verdi.

Sonra İslam'ın İbrahimi bir din olduğunu kabul eden İkinci Vatikan Konsili (1962-1965) geldi.

Böylece istenen diyalog; doktrinsel ve ahlaki olanlar da dahil olmak üzere ortak paydaların bulunmasına yöneldi.

Arap ve İslam çevrelerinde son kırk yılda, Kur'an-ı Kerim'in anlayış ve dayanışma diyaloğuna bakışın, Kur'an'ın farklı ırklardan ve dinlerden insanlar arasındaki ilişkilerin tanışmaya dayalı olması yönündeki talebini temel aldığını savunduk.

Bu tanışmanın iki amacı vardır. Birincisi, birey başkalarını ilgileri ve kaygıları açısından tanır ve böylece husumet bilgiyle ortadan kalkar. Çünkü insan, bilmediğinin düşmanıdır.

İkincisi, ortak konularda iş birliği ve dayanışma için iletişim ve diyalog yoluyla ortak paydalar keşfedilir.

Kur'an-ı Kerim, müminlerden ahlak ve ilişkilerde iyiliği emredip kötülükten sakındırmalarını (emr-i bi'l-maruf ve nehy-i ani'l-münker) talep eder.

İyi olan, insanların iyi ve doğru olduğu ve kötü olan da insanların karşı çıkılması ve uzak durulması gerektiği konusunda hemfikir oldukları şeydir.

Burada değerler ve ahlak konusunda insani ortak yönler ile erdemler ve erdemsizliklere dair çıkarlar ve zihniyetler yoluyla kabul alışverişi vardır.

Böylece İbn Akîl ve İbn Kayyim el-Cevziyye'nin dediği gibi; bunu vahiy veya şeriat getirmemiş olsa da insani davranış ve ilişki siyaseti, doğruluğa daha yakın ve yolsuzluktan daha uzak olur.

İslami sahada bu kavramlar etrafında tartışmalar yapılıyordu. Çünkü muhafazakârlar ve aşırılık yanlıları, iyi olanın sokağın emrettiği ve kötü olanın da yine sokağın reddettiği şey olduğunu söylüyordu.

Terör eylemleri nedeniyle küresel ölçekte çatışma patlak verince ve dünyayla barışın yeniden tesis edilmesi için dinler ve kültürlerle diyaloga duyulan ihtiyaç artınca ayrılık ve kopuş sesleri azaldı ve dinî merciler, küresel sorunlara ahlaki yaklaşımda insanoğlunun birliğinin sembolü olarak 'aynı gemi' hadisini/söylemini delil göstermeye ve İslam'dan önce Mekke'de görülen erdemliler ya da erdem yeminini (Hılfü'l-Fudûl) hatırlatmaya başladılar.

Hılfü'l-Fudûl, Kureyş kabilelerinin mazluma destek olmak, komşuluk hukukunu korumak ve Beyt-i Haram'a (Kâbe) gelen ziyaretçileri ağırlamak için yaptıkları bir sözleşmedir.

Gençliğinde Resulullah da (a.s) bu yemine katılmış, peygamber olduktan sonra da tasdik edip övmüştür.

Ayrıca peygamberlik vazifesini de ahlaki bir elçilik olarak görmüştür. Bunu şu hadisinden anlayabiliriz:

Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.

Bu ahlaki aydınlanma doğrultusunda Papa ile Ezher Şeyi arasında İnsani Kardeşlik Belgesi ve kucaklayıcı vatandaşlık adına Mekke Bildirgesi (2019) imzalandı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 2/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 3/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 4/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 5/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 6/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 7/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 8/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 9/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 10/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 11/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 12/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 13/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 14/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 15/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 16/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 17/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 18/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 19/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 20/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 21/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 22/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 23/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 24/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 25/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 26/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 27/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 28/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 29/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 30/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

İnsani müşterekler kapsamındaki iş birliği üzerine varılan bu fikir birliğine insanlık büyük uğraşlar sonucu ulaştı.

BM Antlaşması ile İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi de bu fikir birliğinin sembolleri haline geldi. Gelgelelim birtakım sebeplerle bu fikir birliği, çeşitli yönlerden çatlamaya başladı.

Bu sebeplerden ilki, BM Güvenlik Konseyi'nin küresel barışı koruyamaması ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki büyük güçler arasında ve orta ve küçük ölçekli ülkelerin birbirleriyle ve kendi içlerinde savaşların yaygınlaşıp büyümesidir.

İkinci sebep, BM komisyonlarıyla kuruluşlarının, büyük tahrip eylemleri sebebiyle insanlığı açlıktan, salgın hastalıklardan, çevresel bozukluklardan ve iklim sıkıntılarından koruyamamasıdır.

Üçüncü sebep, yeni teknolojiler yüzünden yaşanan büyük değer ve ahlak değişimleridir.

Bu teknoloji, insan hayatının, ailelerde ortak yaşam ve bağlılık ilişkileri yoluyla sürdürülmesi için erkekliği ve kadınlığı içeren bir insan tabiatının varlığını reddediyor ve buradan hareketle sonradan uydurulmuş erkek egemen bir tarih, kültür ve gelenek olduğu iddia ediliyor!

Saçmalıkta daha da ileri gidiliyor ve ailenin, daha önce de söylediğimiz gibi; özgürlükle çelişen bir gelenekten ibaret olduğu düşüncesinden hareketle, çocukların 'özgür kararları' üzerinden aile yıkılmak isteniyor.

2019 yılında Vatikan, "Tanrı Onu Erkek ve Kadın Olarak Yarattı: Eğitimde Cinsiyet Teorisinin Sorunlarına Dair Bir Diyaloğa Doğru" başlıklı bir belge yayımladı.

Belgede akıl çelici iletişim araçlarının özel kullanımda ve eğitim yoluyla okullarda çocuklar ve ergenler üzerindeki etkisini ve artan yeniliklerin aşamalı olarak gençlerin özgürlüğü bahanesiyle aileleri dağıtmayı ve cinsiyet değiştirme meselelerini kanun zoruyla kolaylaştırmayı amaçlayan yasalara dönüşmesini ele alıyor.

Belgeye göre feminizm, insan tabiatının bir olduğu ve buna dayalı olarak insan yaşamının adil olması gerektiği kabulünden hareketle cinsiyetler arasında eşitlik ve adalet için mücadele ediyor.

Toplumsal cinsiyet teorisi veya görüşleri ise sonradan uydurulduğunu düşündüğü tabiat değerlendirmelerini hükümsüz kılıyor, beden ve ondan da önce zihinler üzerinde oynamak üzere dizginleri serbest bırakıyor.

Belge, insanın insanlığının temeli olan aileyi hafife alan, doğumu bile yapay hale getiren ve iki eşe veya aileye, aile hayatına, terbiyeye ve eğitime ihtiyaç bırakmayan bu kapsamlı iddia karşısında şaşkınlığa uğruyor.

Müslüman aydınlanmacıların ilgi ve çalışmaları 20'nci yüzyılın ortalarından sonra evrensel iyilik kavramına, insanların tanışıp birbirlerinin varlığını kabul etmelerine ve birlik içindeki çeşitlilik kapsamında farklılık hakkını savunan insani müşterek çerçevesinde dinî ve etnik çoğulculuğu ve özellikleri tanımaya odaklandı.

Yeni eğilimler, çoğulculuğa değil de parçalanmaya götürüyor. Çoğulculuk, toplumsal ve siyasi bir kavramdır. Ancak insanın insanlığını aşıp her türlü akıl ve mantığın dışına çıktığında artık anlaşılır bir şey olmaz.

Profesör Hans Küng, dinlerin evrensel bir ahlak üzerine uzlaşmasını istiyordu. Ancak dinler (uzlaşsalar bile) artık evrensel ahlakı belirleyen aktörler değil.

O halde geriye şu soru kalıyor: İyilik veya erdemli eylem nedir ve tanışmakla ne elde edilir?

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Aybüke Gülbeyaz

Şarku'l Avsat