Türkiye’nin ‘Heyetu Tahriru’ş Şam’ın (HTŞ), Suriye Millî Ordusu’na bağlı gruplar arasındaki çatışmaya müdahalesi ve Türk kuvvetlerinin ve gruplarının kontrolü altındaki Afrin şehri üzerindeki kontrolü’ konusundaki sessizliği, birçok soru işaretine neden oldu. Bu çerçevede Suriye’nin kuzeyinde kontrol ettiği alanlardaki duruma ilişkin Türkiye’nin yeni yaklaşımı hakkında iddialar ortaya atıldı.
Son günlerde Türkiye hükümetine yakın çevrelerden gelen bilgiler, Ankara’nın kendisine bağlı grupların davranışlarından memnun olmadığını ortaya koydu. Ayrıca iddialara göre Türkiye, gruplar arasındaki mevcut çatışmaları ortadan kaldırmak için Suriye Millî Ordusu’nun yapısını değiştirmeye ve Fırat’ın batısında ve doğusunda bulunduğu bölgeleri kontrol eden tek bir güçlü komutanlık oluşturmaya yöneldi.
Aynı şekilde Türkiye’nin Suriye’nin güneyindeki çözüme benzer bir durumu kuzeyinde de ortaya koymaya başladığına dair açıklamalar yapılıyor. Türkiye’nin amacının, Suriyeli mültecilerin geri dönüşünü sağlamak ve toplumsal açıdan sıkıntılı bir konu haline gelen bu meseleye dair bir sıçrama yapmak olduğu öne sürülüyor. Bunların yanı sıra Suriyeli mülteciler meselesi, cumhurbaşkanlığı ve yasama seçimlerinden yaklaşık yedi ay kala Türkiye içinde de tartışmalara nedn oluyor.
Türkiye’deki güvenlik kaynakları, son gelişmelerden, ayrıca gruplar arasındaki çatışmaların tırmanmasından ve HTŞ’nin Halep’in kuzeyindeki Afrin’den neredeyse tamamen geri çekilmesinden sonra, 41 gruptan oluşan Suriye Millî Ordusu gruplarını merkezi bir komuta ve tek bir ordu altında birleştirme planına ilişkin iddialarda bulundular.
HTŞ, Afrin ve girdiği diğer bölgelerden geri çekildi. Örgüt, Azez’in kapılarına kadar ulaşmıştı. Daha sonra HTŞ ile Milli Ordu’daki Üçüncü Tugay arasında bir anlaşma dayatmak için müdahalede bulunan Türkiye’nin baskısı altında geri çekildi.
Kaynaklar ve Türk askeri stratejik analistler, Ankara’nın Suriye’nin kuzeyindeki güçlerinin ve muhalif grupların kontrolü altındaki alanlardan kolayca vazgeçemeyeceğini vurguladı. Aynı şekilde son gelişmelerin, ‘kendi grupları arasındaki tekrarlı çatışmalar ve kendi kontrol alanlarında meydana gelen güvenlik olaylarının ardından’ Suriye Milli Ordusu’nun yeniden yapılanması için gerekçe olarak kullanabileceği belirtildi.
Kaynaklara göre Ankara, güçlerinin kontrolündeki Afrin, Cerablus, El-Bab, Azez ve Tel Abyad bölgelerinde gruplar arasında sık sık sivil kayıplara yol açan çatışmalara olumsuz bakıyor. Ayrıca grupları tek bir komuta altında birleştirmek için birçok girişimde bulunuldu, ama bu girişimler sonuç vermedi. Bu çerçevede yeni planın, silahlı grupların sivil bölgelerden çekilmesini ve merkezi bir komuta altında düzenli bir ordunun kurulmasını içermesi mümkün. Özellikle de bu bölgelerin insanları devam eden çatışmalardan bıktığı için bu durum, aynı zamanda grupların müdahalesi olmaksızın yerel yönetimlerin ve konseylerin çalışmalarını kolaylaştıracak.
Diğer taraftan basında çıkan haberler, ‘istikrarı sağlamak ve iade etmeyi düşündüğü Suriyeli mültecilerin kabulü için ortamı hazırlamak amacıyla’ Türkiye’nin Suriye’nin güneyindeki çözüm modelini ülkenin kuzeyindeki bölgelerde de uygulamayı düşündüğü yönünde.
Diğer yandan Türk istihbaratı, Dera’daki Askeri Güvenlik Şubesi’ne bağlı ve Suriye ordusunun maaşlarından muaf tutulan 8. Tugay Komutanı Ahmed el-Avde’yi ülkeye davet etti. Avde, daha önce uzun yıllar boyunca 5. Kolordu sancağı altında faaliyet göstermişti.
Yayınlanan haberlerde, Avde’nin Türkiye’ye sürpriz bir ziyarette bulunduğu ve İstanbul’da olduğu görüldü. Kaynakların Suriye muhalefetinden edindiği bilgilere göre Türkiye, Ahmed el-Avde’yi ‘Suriye’nin güneyindeki çözüm konusunda değerlendirmelerini dinlemek’ üzere davet etti.
Avde’nin İstanbul ziyareti konusunda spekülasyonlar hız kazandı. Öyle ki ziyaret öncesinde Suriye meselesinden sorumlu pozisyonlar da dahil olmak üzere Dışişleri Bakanlığı’nda değişiklikler yapıldı. Bu çerçevede Suriye’nin kuzeyindeki güvenlik meselesinden sorumlu Erdem Ozan, Türkiye’nin Ürdün Büyükelçisi olarak atandı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
