Şehirlerarası ulaşımda otobüsle yolculuğun fiyatı uçak biletleriyle yarışıyor.
Hatta kimi yerlerde bazen uçakla ulaşım, otobüsle seyahatten daha ucuza bile geliyor.
Ancak bu durumda vatandaşlar kadar olmazsa da firma sahibi ve işletmeciler de şikayetçi.
Artan mazot fiyatlarını gerekçe gösteren işletmeciler, otobüslerle ulaşımda maliyetin kendilerini kurtarmadığını iddia ediyor.
Haksız sayılmayabilirler. Çünkü gerçekten petrol kaynaklı maliyetler bir süredir cep yakıyor.
Yakın kentler arası ulaşımda minibüs ve midibüs yolculuğu
Bir litre mazotun 22 lirayı bulduğu Türkiye'de örneğin İstanbul'dan Van'a gidecek bir otobüsün sadece yakıttan kaynaklı maliyeti bile ciddi rakamı bulabiliyor. Hele bir otobüsün tam kapasiteyle çalışmaması işletmecilerin ciddi maliyetlerin altına girmesine yol açabiliyor.
Bu nedenle firmalar farklı yöntemleri hayata geçirmeye çalışıyor. Özellikle birbirine yakın kentler arasında otobüsle ulaşım yerine minibüs veya midibüslerle yolculuk tercih ediliyor.
Tanınmış bildik firmaların henüz çok sıklıkla başvurmadığı bu duruma kentlerle özdeşleşen küçük ulaşım firmaları artık bu yöntemi kullanır hale geldi.
İstanbul'a yakın Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Kocaeli, Düzce, Bolu, Zonguldak, Sakarya, Bilecik, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale gibi kentlere ulaşımda minibüs ve midibüslerle yolculuk arttı.
Otobüsle yolculukta ödenen miktarın yarı fiyatına seyahat
Otobüs yerine minibüs ve midibüslere yolculuk hem firmaların hem de vatandaşın işine geliyor. Gerekçesiyse minibüs daha hızlı doluyor. Otobüse göre yakıt masrafı daha düşük. Bu nedenle firma sahipleri otobüsle seyahat yerine vatandaşa minibüs ve midibüsle yolculuk seçeneği sunuyor.
Vatandaş açısından değerlendirildiğinde ise ulaşım masrafı neredeyse yarı yarıya düşmüş oluyor. Örneği bir yolcu İstanbul 15 Temmuz Otogarı'ndan otobüsle Zonguldak'a gitmek isterse 250 lira ücret ödemek zorunda. Aynı yolcu, Harem Otogarı'ndan kalkacak bir minibüs veya midibüsü tercih ederse ödeyeceği fiyat 130 lira.
Sadece Zonguldak değil, aynı şekilde İstanbul-Düzce'ye otobüsle ulaşımın maliyeti 150 lira. Eğer kişi otobüs değil de minibüsle seyahat etmeyi seçerse yol ücreti olarak cebinden sadece 70 ya da en fazla 80 lira çıkmış olacak. Benzer durum İstanbul-Bolu arasındaki yolculuk için de geçerli.
Trakya'ya ulaşım modeli yaygınlaşıyor
İstanbul'a yakın tüm kentlere karayoluyla ulaşımda böyle bir alternatif hayata geçirilmiş durumda. Bilindiği gibi özellikle İstanbul'dan Trakya bölgesine yolculukta yıllardır buna benzer bir uygulama vardı. Fakat bunun son dönemlerde akaryakıt fiyatlarına gelen zamlarla minibüs ve midibüs sayısında artışa yol açtığı ifade ediliyor.
Hatta geçmişte şehirlerarası çalışan otobüs firmaları, yolcularını otogarlara getirdikten sonra servislerle adreslerine kadar götürüyorlardı. İşte bu servis işindeki birçok minibüs ve midibüsleri artık kısa mesafeli şehirlerarası yolculukta kullanıldığı öğrenildi.
Trakya'ya giden yolculara hizmet veren minibüs ve midibüsler, otogarlar yerine belli noktalarda durarak ulaşım hizmeti veriyor. Yıllardır devam eden bu duruma otobüs firmaları ise karşı çıkıyordu. Ancak şimdi ise ulaşım belgesine sahip minibüs ve midibüslerin bu hizmeti Alibeyköy ve Harem Otogarı'nda yasal şekilde yaptıkları vurgulanıyor.
Özel firmalar kamuyla nasıl rekabet etsin?
Konuyla ilgili olarak Independent Türkçe'ye açıklamalarda bulunan Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Genel Başkanı Birol Özcan, yasal çalışmayan minibüs ve midibüs sahiplerinden şikayetçi olduklarını söyledi.
Yıllardır süren haksız uygulamaya Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın son vermesi gerektiğini dile getiren Özcan, Harem ve Alibeyköy otogarlarında kalkıp yakın illere yolcu taşıyan belgeli minibüs ve midibüslerin olduğunu belirtti.
Birol Özcan, bayramlarda ulaşımın eski bayramlar gibi verimli geçmediğini ifade ederek sözlerine başladı.
Mazota sürekli zam yapıldığını, köprü ve otoban fiyatlarına gelen artışların ise otobüsçülerin belini büktüğünü belirten Özcan, "Vatandaş kamu ile rekabet edebilir mi? Raylı sistem bedava. Havayolları ise bir ölçüde sübvanse ediliyor. Onlara verilen imkanları bize de versinler biz de ucuza taşırız" dedi.
Geçen bayramlarla bu yıl bayramda gerçekleşen sefer sayılarını karşılaştırmak bile istemediklerini aktaran Özcan, "Sadece şunu söyleyeyim. Sefer sayılarımız yarı yarıya düştü. Büyük İstanbul Otogarı'ndan Anadolu'ya giden otobüs seferleri geçmiş bayramlarla kıyaslanamaz bile. Bu bayram Batı ile Ege ve Akdeniz bölgelerine bir ölçüde seferler yapıldı. Anadolu insanın alım gücü çok düştü" diye konuştu.
Otobüsçüler yakın kentlerin yolcularını kaybetti
"Bu sene minibüs veya midibüsle ulaşım çok arttı" diyen Birol Özcan, şöyle devam etti:
Evet bu sene minibüsler çok çalıştı. Özellikle de Trakya'ya. İstanbul'a yakın illeri yolcularını kaybetti otobüs firmaları. Trakya'ya gidenler usulsüz ulaşım sağlıyorlar. Belgeli çalışan firmalar var. Bunlar minibüs veya midibüsle ulaşım hizmeti veriyorlar. 18+1 yolcu kapasiteli araçlarla kısa mesafeli şehirlerarası ulaşım hizmeti verenler var. Bu durum sadece İstanbul'a has değil. Örneğin Diyarbakır ya da Trabzon'da da aynı şekilde yakın mesafedeki şehirlere otobüs değil de daha küçük araçlarla ulaşım yapılıyor.
Anadolu'ya minibüs ve midibüsle yapılan yolculukların yasal olduğunu ancak Trakya'ya yapılanın usulsüz olduğunu söyleyen Özcan, "Bu otobüs firmalarının işini çok düşürüyor. Biz TOFED olarak Trakya'ya yolculuk yapan bu minibüs ve midibüslerin faaliyetine son verilmesini istiyoruz. Bakanlığın bunların önünü kesmesi lazım" diyerek sözlerini tamamladı.
"Firmalar küçük araçla ulaşımda rekabete başladı"
Zonguldak başta olmak üzere birçok yakın mesafeli kent için minibüs veya midibüsle ulaşım hizmeti veren As Turizm firmasından bir yetkili ise şirketler arasında ciddi bir rekabetin başladığını ifade etti. Yetkili, "Biz VIP hizmeti veriyoruz. Küçük araçlarla yapılan yolculuğun fiyatı otobüslerin yarı fiyatınadır" dedi.
© The Independentturkish
