Adli yardım ödeneğinde hesap değişiyor… 2 No'lu barolara milyonlarca lira daha fazla ödenek aktarılacak

TBMM'ye gönderilen yasa değişikliği teklifiyle, ikinci barolara daha fazla adli yardım ödeneği verilmesinin önü açıldı. Teklifin ilk imza sahibi, İstanbul 2 No'lu Baro'nun kurdelesini kesen Cahit Özkan

Fotoğraf: Pixabay

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti), Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunduğu kanun değişikliği teklifiyle barolara verilen adli yardım ödeneklerinde değişiklik öngörülüyor.

Avukat sayısı 5 binden fazla olan şehirlerde, birden fazla baronun kurulabilmesine olanak sağlayan kanunun ardından barolara verilen adli yardım ödeneği de bölünmüştü. 

Türkiye Barolar Birliği (TBB), bu ödeneği belirli kriterlere göre paylaştırıyor. TBMM'ye sunulan kanun değişikliği teklifi kabul edilirse, ödeneklerde şehrin nüfusunun belirleyici gücü artacak ve dolayısıyla 2 No'lu barolar daha fazla ödeneğin sahibi olacak.

Değişiklik teklifinin ilk imzacısı, AK Parti Grup Başkanvekili ve Denizli Milletvekili Cahit Özkan. 

Özkan, İstanbul 2 No'lu Baro'nun Üsküdar'daki merkezinin açılışı sırasında kurdeleyi kesen isimlerden biri. 

 

baro 2.jpeg
Özkan, baro genel merkezinin açılış törenine katılarak kurdeleyi kesmişti / Fotoğraf: Twitter (@2NoluBaro)

 

Kanun değişikliği teklifiyle, birden fazla baroya sahip illere ayrılan adli yardım ödeneğinin yüzde 40'ının şehrin nüfusu dikkate alınarak barolar arasında eşit olarak paylaştırılması, kalan yüzde 60'lık kısmının ise baroların üye sayısına göre puantaj sistemi çerçevesinde dağıtılması öngörülüyor.

Çoklu baroya imkan tanıyan düzenleme 2020'de hayata geçmiş ve avukat mevcudu 5 binin üzerinde olan şehirlerde, 2 bin avukatın imzasıyla yeni baroların kurulabilmesi sağlanmıştı. 

Aynı yılın eylül ayında İstanbul 2 No'lu Baro kuruldu. Bu baroya kayıtlı 2 bin 435 avukat bulunuyor.

İstanbul 2 No'lu Baro'ya TBB hesaplamasıyla devletten ayrılan adli yardım ödeneği 1 milyon 94 bin lira.

Üyesi 54 binden fazla olan İstanbul Barosu'na düşen miktar yaklaşık 24 milyon lira. 

Düzenleme TBMM tarafından kabul edilirse İstanbul 2 No'lu Baro'ya ayrılacak adli yardım ödeneği iki katından daha fazla artacak ve 4 milyon 435 bin liraya çıkacak.

Geçen yıl 19 bin 900 üyesi olan Ankara Barosu'na adli yardım ödeneğinden 9 milyon 500 bin lira ayrıldı. 

Kararın geçmesini istemeyen muhalif milletvekilleri, diğer şehirlerin barolarına kayıtlı avukat sayısı daha fazla olsa bile adli yardımdan onlara ayrılacak ödeneğinin İstanbul 2 No'lu barodan daha az olacağını belirtiyor.

Adli yardım bütçesi eridi

Adli yardım ödeneği, tahsil edilen yargı harçlarından belli bir oranda TBB'ye gönderilen paradan oluşuyor.

TBB'ye her yıl gönderilen bu ödenek, 2 yıl önceki gelirlerin hesaplanmasının ardından iletiliyor.

Yani 2022'nin adli yardım bütçesi aslında 2020'de elde edilen gelirden oluşuyor.

Bu para TBB tarafından şehrin nüfusu ve baroya kayıtlı avukat sayısı oranında barolara iletiliyor.

2021 yılında Türkiye'deki bütün barolara toplam 123 milyon 667 bin lira ödenek gönderildi. 

En fazla ödenek alan ilk 5 baro ve aldıkları miktar ise şöyle:

İstanbul 1 No'lu Barosu 24.528.140,52 TL
Ankara Barosu 9.501.948,00 TL
İzmir Barosu 6.786.221,96 TL
Bursa Barosu 4.385.990,32 TL
Adana Barosu 3.253.922,32 TL

Ancak bu bütçe barolara yetmiyor. Birçok baro, avukatlar borcu hale gelmiş durumda. 

Konuyla ilgili Independent Türkçe'ye değerlendirmelerde bulunan Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcısı Avukat Gürkan Altun, arabuluculuk sisteminin dava sayısını azalttığını ve bu nedenle yargı harçlarının daha az tahsil edildiğini dile getirerek, adli yardım bütçesinin de enflasyon çerçevesinde azaldığını belirtti. 

Bu yılın adli yardım bütçesinin, 2020'deki yargı harçlarından karşılanacağını ifade eden Altun, "Pandemi sebebiyle sadece bir buçuk ay adliyelerin veznesi bile kapalı kaldı. İnsanlar adliyelere gidemedi ve bütçe hem geçen yıla oranla yüzde 5'e yakın düştü hem de enflasyona oranla daha da eridi" dedi.

Vekalet ücretlerine de yüzde 25 zam yapıldığına işaret eden Altun, "Biz, adli yardım ödeneğinden sosyal yardım alan, avukat tutma gücü olmayan yurttaşlara avukat veriyoruz. Bütçedeki azalma ve vekalet ücretinin artışı toplamda bütçenin yüzde 30 oranında azalması anlamına geliyor" ifadelerini kullandı. 

 

gurkan-altun - Copy 1.jpeg
Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcısı Altun, bir süre Bursa Barosu Başkanlığı görevini de yürütmüştü / Fotoğraf: Bursa Barosu

 

Baroların borcu 200 milyon liraya dayandı

Bu bütçenin içinden adli yardım bürolarının çalışanlarının maaşlarının da ödendiğini söyleyen Altun, her kentte ortalama 3 çalışan olduğunu ifade etti ancak bu sayının büyük kentlerde daha fazla olduğunu söyledi.

"Yüzde 5'e yakın azalan bir bütçeyle, yüzde 50 oranında artan personel maaşı ve yüzde otuz artan görevlendirme maliyetini karşılamakla mükellefiz. Bu yıl çok zor geçecek" diyen Altun şöyle konuştu:

"Özellikle Ankara, İstanbul ve İzmir'deki avukatların adli yardımlaşma kapsamındaki alacaklarını ortalama 1 yıl geriden alabiliyor. Çünkü bütçe yetmiyor. Ama 'Para bitti, biz görevlendirme yapmayalım' diyemiyoruz. Bir yurttaş geliyorsa biz de bir sonraki bütçeden karşılanmak üzere görevlendirme yapıyoruz. Haliyle ödemeler aylara varan bir sürece yayılıyor.  Şu anda adli yardım kapsamında Türkiye genelindeki avukatlara ödenmesi gereken borç 200 milyon liraya yaklaştı. Bu meblağın çoğunu üç büyük şehirdeki avukatların alacakları oluşturuyor. Ama Aydın Barosu'nun bile 14 milyon lira borcu var. Borç yükü oluşmasın diye birçok baro görevlendirmeleri sınırlandırdı ve yüzde 80 oranla aile hukukuyla ilgili davalara görevlendirme yapmaya başladı. Daha acil davalara yöneldi."

TBMM'de görüşülen yasa değişikliği teklifiyle İstanbul ve Ankara barolarının da kendileri içinde adli yardım bürosu kurulmasının önünün açıldığının hatırlatan Altun, bahse konu teklifle İstanbul ve Ankara barolarına daha az bütçe ayrılacağını söyledi.

Görevlendirmeler TBB tarafından yapılırsa ne olur, barolar kendileri yaparsa ne değişir?

İstanbul Barosu'nda 12 bin avukatın adli yardımlaşma kapsamında görevli olduğunu, bu sayının 2 No'lu Baro için 300 civarında olduğunu kaydeden Altun sözlerini şöyle sürdürdü: 

"Görevlendirmelerin TBB tarafından eşit oranda yapıldığını düşünürsek İstanbul'daki avukatlara yılda 1 defa görev geleceğini görürüz. Bu da İstanbul 2 No'lu Baro'nun adli yardımlaşma listesine kayıtlı 300 avukatın ortalama 5 bin liradan toplamda 1,5 milyon lira alacağı oluşacağı anlamına geliyor. Ancak baroya ödenmesi öngörülen miktar yaklaşık 4,5 milyon lira. Kalan 3 milyon lirayı da kendi bütçelerinde kullanabilme şansları doğacak. Bu, 2 No'lu baroyu ekonomik olarak desteklemek için bulunmuş bir yöntem. Aynı zamanda İstanbul Barosu'ndan, 2 No'lu baroya yönelik bir akışkanlığı sağlamak için de düşünülmüş bir durum.

Adli yardım görevlendirmelerini TBB değil de baroların kendileri yaparsa ödeneğe göre 2 No'lu baroya kayıtlı avukatlara yılda 3, 1 No'lu baroya kayıtlı avukatlara ise 18 ayda bir görev geleceğini görüyoruz. Bu durum avukatları da kamplaştıracak bir noktaya götürür."

İstanbul 2 No'lu Baro Başkanı Yasin Şamlı, Independent Türkçe'nin haberle ilgili görüşme talebine olumlu yanıt vermedi. 

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU