Urartular, M.Ö 9’uncu ve ve 6’ıncı yüzyıllar arasında Türkiye’nin doğu illeri ile İran’ın kuzeybatısında yaşamış, kurdukları devlet ile döneme damgasına vurmuş halklardan biriydi.
300 yıl süren Urartu devletinin merkezi de bugünkü Van ilinde bulunan Tuşpa idi.
Urartuların, özellikle mücevher sanatında geliştiklerine dair bir somut delile daha ulaşıldı.
Van'ın Gürpınar ilçesinde Çavuştepe Kalesi içerisinde bulunan 2750 yıl öncesine ait nekropolde (yönetici sınıfına ait mezarlık) yapılan kazılarda takılarıyla gömülmüş soylu bir Urartulu kadının iskeleti bulundu.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edeübiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü tarafından üç yıldır yürütülen kazı çalışmaları hakkında bilgi veren bölüm biaşkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Urartuların ölü gömme adetlerinde takıların önemini bir kez daha anladıklarını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Urartulu kadınların takıya çok düşkün olduğunu gösteriyor”
Son olarak ortaya çıkardığımız mezar, 20-25 yaşlarındaki bir kadına ait. Burada önemli olan, kadının tüm takılarıyla birlikte gömülmüş olması. İskeletin üzerinde adeta takı seti bulunuyor. Urartulu kadınların süslenme geleneklerinin çok üst düzey olduğunu gösteriyor. İskeletin soylu bir kadına ait olduğunu tespit ettik. Çünkü iki kolunda bilezik, sol elinde bronz yüzük, iki kulağında sarkaçlı küpe, boynunun alt kısmında süs iğnesi ve boynunda yarı değerli taşlardan oluşan bir kolye yer alıyor. Günlük hayatta kullandığı bütün takılarıyla gömüldüğü anlaşılıyor. Bir diğer önemli husus Urartu kadınlarının takıya çok düşkün olduğunu gösteriyor. Özellikle kolye kısmında yer alan boncukların küresel tarzda çok güzel işlenmiş olması önemli.
“Sol parmağındaki yüzük evlilik sözleşmesi”
Urartular’da kadına verilen değerin kazılarda da ortaya çıktığına dikkati çeken Çavuşoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:
Buradaki en önemli hadise, gömülerin standart halktan değil, kaledeki yönetici sınıfın eşleri ve ailelerinden oluşmasıdır. Bunu gösteren en büyük özelliklerden biri de sol parmağındaki yüzüğünün bile duruyor olması. Bu yüzükle evlilik sözleşmesinin arkeolojik buluntularından belki de ilkine rastlanmış bulunuyoruz.
Independent Türkçe / AA
