Soğuk Savaş'ın eski kötü günlerinde, tanınmış bir akademisyenin (ve eski bir diplomatın) ABD ve Sovyetler Birliği'nin "kimin etkisini daha hızlı kaybedebileceğini görmek için amansız bir rekabete" girdiğini söylediğini hatırlıyorum. Eğer hafızam beni yanıltmıyorsa sonra da, "Neyse ki Sovyetler kazanıyor" diye eklemişti.

Eski dönemde yaşanan bu büyük güç yarışıyla basit analojiler söz konusu olduğunda ihtiyatlı davransam da bu gözlem, Çin ve Amerikan dış politikalarının şu anki durumu için uygun bir tanım gibi görünüyor. Pekin de Washington da son bir ya da iki yıldır elde ettiği birkaç başarıya dikkat çekebilir ama genel itibarıyla ikisi de kendi kalesine gol atma sanatını mükemmelleştiriyor gibi görünüyor. Her iki ülkenin yurttaşlarının da minnettar olmak için nedenleri var: Liderlerinin ne kadar kötü bir performans sergilediği göz önüne alınırsa, diğer tarafın daha fazla avantaj sağlamamış olması küçük bir mucize.

ABD'yle başlayalım. Roma İmparatorluğu'ndan beri görülmemiş bir üstünlüğe sahip olduğu günleri hatırlayacak kadar yaşlıyım. Ne yazık ki hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin yönetimindeki muhtelif ihmal ve görevlendirmelerin yol açtığı günahlar, tek kutuplu denilen devri boşa harcadı ve meydan okuyacak yeni güçlerin yükselişini kolaylaştırdı. Eski ABD Başkanı Bill Clinton ilk yanlış adımları atmış olsa da sorumluluğun büyük kısmından kurtuldu çünkü onun hatalarının (NATO'nun genişlemesi, çifte çevreleme politikası, acemice yürütülen bir Ortadoğu barış süreci ve aşırı hevesli küreselleşme çabası) sonuçları ülkenin başına iş açana kadar o ofisi terk etmişti. Başkan George W. Bush tepkilerin bazılarıyla (11 Eylül saldırıları gibi) başa çıkmak zorunda kaldı ve terörle mücadele için küresel kampanyalar başlatarak, Irak'ı işgal ederek ve 2008'de tehlikeli mali balonun patlamasına izin vererek hatayı iyice pekiştirdi. Başkan Barack Obama ekonomiyi başarıyla kurtarmış ve dünyanın birçok yerinde kişisel popülarite kazanmış olsa da akışın yönünü değiştiremedi ve biriken bu başarısızlıkların sonuçları, Başkan Donald Trump'ın hatalar saltanatının kapısını aralamaya yaradı.

Başkan olarak Trump iyi niyetin ve saygının nasıl boşa harcanacağını ve karşılığında da nasıl çok az şey elde edileceğini ya da hiçbir şey elde edilemeyeceğini gösterdi. Amerika'nın en yakın müttefiklerinden bazılarına defalarca ve haksız yere hakaret etti, daha yoksul uluslar için "bok çukuru ülkeler" dedi ve ABD'nin Latin Amerika'daki komşularını tecavüzcü, katil ve diğer tehlikeli tiplerle dolu yerler olarak tanımladı. İnsanların çoğunluğunun beyaz olmadığı bir dünyada ırkçılarla dava arkadaşı oldu ve seçim kampanyasını da tabanının kimi kesimlerinde bu tür duyguları körüklemeye dayandırıyor. Trans-Pasifik Ortaklığı, Paris İklim Anlaşması, İran Nükleer Anlaşması ve Kuzey Kore'yle ilgili kararları çok sayıda ülkeyi alarma geçirirken ABD'ye de kayda değer bir yarar sağlamadı. Birkaçının ismini vermek gerekirse Rusya'nın Vladimir Putin'i, Çin'in Şi Cinping'i, Suudi Arabistan'ın Muhammed bin Selman'ı, Filipinler'in Rodrigo Duterte'si ve Mısır'ın Abdülfettah Sisi'si gibi otokrat isimlere kucak açması ABD'nin ahlaki otoritesine zarar verdi. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun mutaassıp bir şekilde ahlak dersi vermesi, bakanlığını kötü yönetmesi ve hakiki diplomasiye yönelik ilgisizliği de pek yardımcı olmadı.

Sonuncusu ve en etkileyicisi, Trump'ın koronavirüs salgınını feci şekilde idare etmesi oldu. Bu durum ABD'yi yetersiz ve reform yapmaktan acizmiş gibi gösterdi ki bu gelişme, diğer ülkelerin bugünün zorluklarıyla nasıl başa çıkılacağıyla ilgili tavsiye ararken başka ülkelere bakmasını zorunlu hale getirdi.

Irish Times'ın yazarı Fintan O'Toole'un da kısa süre önce belirttiği gibi: Ülkeler art arda Amerikalıların gelişini engelliyor çünkü hastalığı yayacaklarından endişe duyuyorlar; onları kim suçlayabilir ki?

Bu durumun hırslı, yerinde duramayan ve giderek güçlenen Çin için bulunmaz bir fırsat olacağını düşünürsünüz. Pekin geçmişte Amerika'nın hatalarından yararlandı ve onları tekrarlamamaya dikkat etti. On dokuzuncu yüzyılın büyük kısmında yurtdışında beladan uzak duran ve enerjisini ülkesinde dünya klasmanında bir ekonomi inşa etmeye harcayan ABD gibi Çin de kendi kalkınmasına odaklandı ve ABD'nin bedeli ağır çıkmazlara ve iç karışıklıklara gömülmesini memnuniyetle izledi.

Fakat Amerika'nın son hatalarından yararlanmak ve daha duyarlı, daha sorumlu bir süper güç olarak konumunu pekiştirmek yerine son zamanlarda Çin, kendi yanlış dış politika uygulamalarına yenik düşüyor gibi görünüyor.

Öncelikle koronavirüs salgını Çin'de başladığı, Çin Komünist Partisi (ÇKP) erken müdahaleyi eline yüzüne bulaştırdığı ve daha sonra da Pekin sorumluluğunu inkar etmeye kalktığı için ülkenin itibarı zarar gördü. O zamandan beri hükümet durumu daha iyi yönetse de ilk hasar ortadan tamamen kaldırılamaz. Dahası, (Latin Amerika gibi) birkaç istisna dışında Çin'in maske, ilaç ve diğer türden yardımlar sunarak nüfuz kazanma girişimleri çoğunlukla ya geri tepti ya da yabancılara yardım etmeye yönelik hakiki bir çabadan ziyade kendi imajını aklamaya yönelik çıkar gözeten hesaplı bir hamle olarak algılandı.

Daha da kötüsü Pekin, gözdağı vermeye ve uzlaşmadan kaçınmaya yönelik bir angajmana dayanan, giderek daha iddialı ve savaşçı hale gelen bir yaklaşımla "Wolf Warrior" (2015 yapımı Çin savaş filmi -çn.) tarzı bir diplomasi yürütüyor. Bu tür bir politika giderek daha milliyetçi hale gelen Çin'de işe yarayabilir ama neredeyse diğer herkesi düşmanlaştırıyor gibi görünüyor. Yabancı liderlerin azarlanmayı, tehdidi ve cezayı hoş karşılayacağına dair garip bir düşünceye dayanıyor. Pekin koronavirüsün kaynağına dair bağımsız bir uluslararası soruşturma için Avustralya'nın yaptığı meşru ve tarafsız öneriyi pek de kibar olmayan bir şekilde reddederken (tahmin edilebileceği gibi), bu durum Avustralya'dan gelen sığır eti ve arpaya ağır gümrük vergileri getirilmesine ve geri adım atmadıkları takdirde Avustralyalıların ek yaptırımlarla tehdit edilmesine sebep oldu. Öngörülebilir sonuç? Çin'e daha etkili bir şekilde karşı çıkılması gerektiği konusunda Avustralya'da büyüyen bir fikir birliği. Daha yakın zamanlardaysa Çin'in Somali büyükelçisinin ülkenin ihtilaflı bölgesi Somaliland'in Devlet Başkanı Muse Bihi Abdi'ye yönetiminin Tayvan'la olan bağlarını azaltması için baskı yapması üzerine, Bihi toplantıyı sonlandırdı ve dışişleri bakanlığından Tayvan'la bağları geliştirmesini istedi. Birkaç hafta sonra Somaliland'den bir diplomat yeni bir temsilcilik açmak için Tayvan'a gitti.

Son olarak, geçen günlerde gerçekleşen Çin-Hindistan sınır çatışmaları ve Hong Kong'da katı bir yeni güvenlik yasasının dayatılması Çin'in uzun vadeli hedeflerine dair Asyalıların da Batılıların da endişelerini artırdı. Bir zamanlar Çin'le zıtlaşmak konusunda kararsız kalan ülkeler (Avustralya, Birleşik Krallık ve Almanya gibi) ABD politikasının yönü ve mevcut ABD başkanının değişken kişiliğine dair çekincelerine rağmen 5G teknolojisi gibi meselelerde Washington'a yaklaştı. Kısacası, Amerika'nın son hatalarından fayda sağlamak yerine Çin, Trump yönetiminin gaflarının kimi sonuçlarından muaf kalmasına yardım etti.

Etki kaybetmeye yönelik mevcut rekabetin bariz olan üç muhtemel sonucu var. Birincisi, bu durum siyaset bilimci Ian Bremmer'in "G-Sıfır Dünyası" diye adlandırdığı, belirgin tek bir lideri ya da kritik küresel sorunların üstesinden gelmek için bir araya gelen benzer fikirde ülkelerin oluşturduğu tutarlı bir koalisyonu dahi olmayan uluslararası düzeni güçlendiriyor.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 2/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 3/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 4/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 5/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 6/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 7/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 8/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 9/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 10/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 11/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 12/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 13/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 14/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 15/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 16/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 17/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 18/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 19/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 20/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 21/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 22/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 23/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 24/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 25/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 26/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 27/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 28/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 29/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 30/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

İkinci olarak, hangi büyük güç aklını başına daha önce devşirirse onun gerçek bir fırsat elde edeceği düşüncesini telkin ediyor. Burada, ulusal bir seçim yapmak üzere olduğu için ABD'nin (en azından teoride) bariz bir avantajı var. Bu sebeple Amerikalıların görevdeki kifayetsiz başkanlarından kurtulma ve başka birini deneme fırsatı bulunuyor. ÇKP'nin 20. Parti Kongresi 2022'den önce gerçekleşmeyecek ve Şi Cinping'in iktidarda kalması (kesin olmasa da) muhtemel. Onun Çin'in daha iddialı uluslararası duruşunun baş mimarı olduğu düşünülürse, keskin bir değişim bittabi pek olası görünmüyor. Bununla birlikte Çin, diğer olumsuz gelişmelere çabuk tepki verdi ve üst düzey yetkililerin (Şi de dahil) son dönemdeki başarısızlıklarından ders alarak ihtiraslı gündemlerini daha ince ve daha etkin bir şekilde sürdürmeye devam etmesi gayet mümkün.

Eğer Trump ABD başkanı olarak kalırsa (ister meşru bir şekilde, ister hileli bir seçim sonucunda) ve Şi Ltd. Şti. son hatalarından doğru dersleri çıkarırsa Çin, küresel itibarını geliştirmek ve Amerika'nın yurt dışındaki bazı ortaklıklarının kuyusunu kazmak için yeni fırsatlara sahip olacak. Öte yandan, Amerikalı seçmenler kasım ayındaki seçimlerde Trumpçılığı kesin bir şekilde reddederse ve ÇKP dış dünyaya karşı kaba kuvvete dayalı Wolf Warrior yaklaşımını sürdürürse Çin'i nispeten yalnız bırakmak çok daha kolay olacak.

Fakat şimdi umutlarını başkan adayı Joe Biden'a ve onun çok tanıdık, tamamen ana akım danışmanlardan oluşan çevresine bağlamış olan Amerikalılara bir uyarı: Zamanı 2016'ya geri sarmak için artık çok geç. ABD'nin 4 yıldır kesintisiz bir türbülanstan geçişini izleyen diğer ülkeler, Trump gibi birinin tekrar seçilip seçilemeyeceğini merak ediyor. Biden'ın zaferi bölünmüş ulusu bir gecede birleştirmeyecek ve derine işlemiş partizanlık ABD dış politikası üzerinde meşum etkilerde bulunmaya devam edecek. Biden yönetimi, ülkedeki pandemi ve ekonomiyle uğraşmakla meşgul olacak ki bu durum, uluslararası büyük projeler için daha az zaman ve daha az kaynak bırakacak. Kasım ayında Demokratların kazanacağı zafer ABD'yi anayasal bir cumhuriyet olarak korumak için gerekli olsa da bir gecede ABD dış politikasını düzeltmeyecek.

Gerçi bir sonraki yönetimin Çin'e karşı daha akıllı ve daha etkili bir strateji geliştirme fırsatı var. Kısmen saf jeopolitiğe (yani Asya'daki ABD ittifaklarını güçlendirmeye) fakat bilhassa da Çin'in yapay zeka gibi alanlarda ortaya koyduğu teknolojik meydan okumanın üstesinden gelmeye odaklanacak. Bunu yapmak için de ABD'nin ileri düzey müttefikleriyle daha etkin çalışması, yurtdışından bilimsel ve teknik yetenekleri çekme çabalarını yeniden canlandırması ve düşük stratejik öneme sahip alanlarda (örneğin Afganistan) kamu kaynaklarını boşa harcamayı bırakması gerekecek. Aynı zamanda yönetim, Pekin'e karşı ideolojik bir soğuk savaş başlatmanın (Pompeo'nun Nixon Kütüphanesi'ndeki son yakınmasında ima ettiği gibi) Çin'i iç politikalarını değiştirmeye ikna etmeyeceğini ve bunun, ABD'nin desteğine ihtiyaç duyduğu müttefikleri alarma geçirmesinin daha muhtemel olduğunu kabul etmeli. Daha akıllı bir rekabet stratejisindeyse Pekin'le iletişim hatları açık tutulacak ve ülkelerin çıkarlarının örtüştüğü hususlarda (mesela iklim değişikliği, küresel sağlık, vb.) Çin'le işbirliği yapmaya çalışılacaktır.

Bir defasında bir arkadaşım dış politikayı lisede futbol oynamakla karşılaştırmıştı: Oyunu en şaşaalı oynayan takım değil de daha az top kaybı, penaltı, elle oynama ve hatalı pas yapan takım zaferi kazanma eğilimindedir. Sözün özü, genelde kazanan en az hatayı yapan takımdır. Bir sonraki ABD yönetiminin seleflerinden çok daha iyi olmak için dahi olması gerekmiyor (sadece Trump'ı kastetmiyorum). Şunda bir nebze de olsa teselli buluyorum: Kayda değer bir değişimin mümkün olduğuna inanmak için ayakları yere basmayan bir idealist olmak gerekmiyor.

* Stephen M. Walt, Harvard Üniversitesi Robert ve Renée Belfer Merkezi'nde uluslararası ilişkiler profesörüdür.

* Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

foreignpolicy.com/2020

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu