Dünyanın en hızlı balıklarından olan sivriburun camgözlerin zımpara benzeri yapıdaki derileri, ABD ordusu tarafından desteklenen bir araştırma kapsamında daha etkili ve çevik uçak yapmak için inceleniyor.
Saatte 96 kilometre hızla yüzdükleri bilinen sivriburun camgözlerin, minimum dirençle suda ilerlemelerini sağlayan bir dizi evrimsel adaptasyon sayesinde hızlarını 129 kilometreye kadar çıkarabildikleri tahmin ediliyor.
Sivriburun camgözlerin derileri tamamen pürüzsüz değil. Yüzgeçlerinde çok sayıda minik kabarık diş benzeri pulları bulunuyor. Alabama Üniversitesi havacılık mühendisleri bu pulların görevini anlamak için işe koyuldu.
Pulların yapısı köpekbalığı dişleriyle biyolojik olarak benzerlik taşıyor. Ancak köpekbalığı dişlerinin aksine her birinin boyu 0.2 mm ve sivriburun camgözler yüzerken kabarıp yatma özelliğine sahip.
Eğer elinizi bir sivriburun camgözün burnundan kuyruğuna doğru gezdirirseniz, derisinin kusursuz bir biçimde pürüzsüz olduğunu hissedersiniz. Eğer elinizi aksi yönde ilerletirseniz zımpara gibi pürüzlü bir yapı hissedersiniz.
Araştırmacılar da işte bu yapının, sivriburun camgözleri sudaki ‘akış ayrışması’ denen direnç etkisinden koruduğunu aynı işlevin havada da işe yarayacağını düşünüyor.
Bu direnç, uçaklardaki en etkili faktörlerden biri olarak biliniyor. Bu direncin azaltılması, uçakların daha etkili, daha hızlı ve uyumlu olmaları için kullanılabilir.
Bir rüzgar tüneli ve sivriburun camgözlerden alınan deri örneklerini kullanan araştırmacılar su akışının pürüzsüz bir yüzeydeki ve köpekbalığının derisindeki hızını ölçtü. Araştırmanın sonucunda köpekbalığı derisindeki pullu yapının akış ayrılmasını kontrol ettiği ve direnci azalttığı görüldü.
Araştırmanın lideri Dr. Amy Lang, bir golf topunun üzerindeki çukurları örnek göstererek, “Üzerinde çukurlar olan bir golf topunu, aynı topun pürüzsüz versiyonuna göre yüzde 30 daha uzağa fırlatabilirsiniz” dedi.
Havacılık şirketi Boeing ve ABD ordusu tarafından kısmen finanse edilen araştırma dirence karşı dayanıklı yeni kaplamalara ilham verebilir.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/science/
Independent Türkçe için çeviren: Sezin Bala
© The Independent
