Akdeniz'in enerji ile entegrasyonunun hızının artırılması

Bölgede temiz enerji üretmeye yönelik Avrupa merkezli yatırım anlaşmalarıyla desteklenen bu eğilim, yalnızca bölge ülkelerinde GSYİH’yi artırma potansiyeline sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda çok ihtiyaç duyulan istihdam yaratma potansiyeline de sahip

İllüstrasyon: licence infos

Ekonomilerini çökerten birçok krizin ardından geleceğe yönelik bir yol çizmek isteyen Akdeniz ülkeleri ile bölgesel entegrasyonun hızını artırmak her zamankinden daha önemli hale geldi.

Akdeniz'in kuzey, güney ve doğu ülkeleri arasında artan ticaret akışları, karşılıklı yatırımlar ve hareketlilik, sürdürülebilir bir toparlanma için kilit faktörlerdir.

Bu amaca ulaşmak için pek çok başlangıç ​​noktası vardır, ancak bu mühim dönemde hiçbir şey enerjiden daha önemli değildir.

Şu anda, Akdeniz bölgesindeki ticaretin değerinin yılda 1 trilyon dolardan az olduğu tahmin edilmektedir. Bu, bölge ile dünyanın geri kalanı arasındaki ticaret hacminin ancak üçte birine denk geliyor.

Bu, ülkelerin en büyük ticaret ortaklarının genellikle bölgenin komşuları olduğu diğer gelişmiş bölgelerle tezatlık oluşturuyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu sınırlı çerçeve içinde, bölgesel ticaretin yaklaşık üçte biri halihazırda enerji alanı ile sınırlıdır.

Akdeniz'in güney kıyısı ile Avrupa bloğu arasında daha fazla ekonomik entegrasyon sağlamak için mevcut olanakların kullanılması, enerji söz konusu olduğunda bir değişim faktörü ve dönüm noktası olabilir.

Böyle bir değişim, Avrupa'nın Rusya'nın enerji kaynaklarına olan yüksek bağımlılığından kurtulmasına yardımcı olurken, iklim değişikliğiyle ilgili hedeflere ulaşılmasına da katkıda bulunacaktır.

Aynı zamanda Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesi (MENA) halkları için fırsatların artmasına ve refahın sağlanmasına yardımcı olacak ve bunun bölgedeki istikrar faktörü üzerinde daha geniş çaplı yansımaları olacaktır.

Fosil yakıt çeşitleri hala Avrupa'nın ana enerji kaynağıdır.

Petrol ürünleri, toplam enerji arzının yaklaşık üçte birini oluştururken, bunu yaklaşık yüzde 24 ile doğal gaz ve yüzde 10 ile kömür ve diğer katı fosil yakıtlar takip ediyor.

Ukrayna'daki savaş, Avrupa ve küresel enerji piyasalarında bir sarsıntıya sebep oldu ve Avrupa'da enerji güvenliğinin kökten yeniden değerlendirilmesini zorunlu kıldı.

Özellikle Rusya'nın doğal gaz arzı kısıtlanırken, güney ve doğu Akdeniz'den petrol ve doğal gaz ihracatının artması kısa vadede Avrupa'nın enerji arzını Rusya'dan uzaklaştırarak çeşitlendirmesine yardımcı olabilir.

Cezayir halihazırda Avrupa'nın üçüncü büyük doğal gaz tedarikçisi konumunda bulunuyor. Akdeniz'in güneyinden ve doğusundan gelen boru hatları veya sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ile bu arzları artırma olasılığı var.


Orta ve uzun vadede, Avrupa'nın yenilenebilir enerjiye geçişi, MENA bölgesindeki temiz enerji üretiminin güçlü gelişimiyle giderek daha fazla ilişkilendirilebilir.

Avrupa Birliği (AB), iklim ve enerji ile ilgili politikaları için iddialı hedefler belirledi: 2030'a kadar sera gazları emisyonlarını 1990'daki seviyelere kıyasla yarıdan fazla azaltmak ve 2050'ye kadar karbon emisyonlarını nötr seviyeye indirmek.

Temiz enerji talebindeki bu artış, MENA bölgesinde Akdeniz'in güney yakasına, yıl boyunca bol güneş ışığı alması nedeniyle rekabette avantaj sağlayan güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve hidrojen gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmayan potansiyelinden yararlanmak için önemli bir teşvik oluşturuyor.

Aslında, düşük karbonlu hidrojen artık AB'nin karbon emisyonlarını azaltma planlarının önemli bileşeni olarak görülüyor.


Yukarıda belirttiğimiz üzere, bu, AB'nin köklü dış enerji politikasını tamamlar ve coğrafi yakınlığı sayesinde Doğu Akdeniz bölgesi kendisini Avrupa'nın güvenilir düşük karbonlu hidrojen tedarikçisi yapabilir.

Bu bölgedeki enerji işbirliği son yıllarda doğal gaz gelişimine odaklandı. Bununla birlikte bu işbirliği, hidrojenin ihracatı veya yerel olarak karbon emisyonlarının azaltılmasında kullanılması için hidrojen gelişimini içerecek şekilde genişletilirse büyüyebilir.

Birçok ülke bu çoklu kaynak potansiyelini fark ederek bunları geliştirmektedir. 2021'de Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs, 2025 gibi erken bir tarihte İsrail'den yenilenebilir elektrik tedarik etmeyi amaçlayan denizaltı kablolarından oluşan Avrasya ‘ara bağlantı hatları’nın kurulması için resmi bir iş birliği sürecine başladı.

Mısır ve Yunanistan da benzer bir proje üzerinde çalıştığı gibi, İtalya da Tunus ve Cezayir ile benzer planlar üzerinde çalışıyor. Tunus ve İtalya arasındaki ara bağlantı ile ilgili ELMED projesinin hazırlık aşaması ileri bir seviyede.
 


Batı Akdeniz'de, Fas ve İspanya halihazırda enerji (doğal gaz ve elektrik) ticareti yapıyor. Yakın zamanda Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) 27.

Taraflar Konferansı (COP 27) sırasında Fas, İspanya, Portekiz, Fransa ve Almanya tarafından sürdürülebilir elektrik ticaretine ilişkin bir mutabakat zaptı imzalanması, enerji sektöründe Akdeniz entegrasyon faaliyetlerinin hızlandığını daha fazla kanıtlıyor.

MENA bölgesinde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına yönelik değişim hız kazanıyor.


Örneğin Fas, 2050 yılına kadar toplam elektrik ihtiyacının yüzde 80'ini yenilenebilir enerji kaynaklarından üretmeyi hedefliyor.

Bölgede temiz enerji üretmeye yönelik Avrupa merkezli yatırım anlaşmalarıyla desteklenen bu eğilim, yalnızca bölge ülkelerinde Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’yı (GSYİH) artırma potansiyeline sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda çok ihtiyaç duyulan istihdam yaratma potansiyeline de sahip.

Avrupa'ya giderek daha yeterli ve temiz bir enerji arzı sağlama konusundaki mevcut sıkıntı, bir yandan karbon emisyonlarını azaltmaya doğru, bir yandan da MENA bölgesindeki ülkeler arasında bir ticaret, büyüme ve barış ilişkisi kurmaya yönelik eşsiz bir fırsat sunuyor. Bu, herkese fayda sağlayacak, yakalayıp çarçur etmememiz gereken bir fırsattır.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Asasmedia

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU