Son zamanlarda, televizyonlarda uluslararası ilişkiler ve dış politika meselelerini değerlendiren çok sayıda konunun uzmanı olmayan kişilere ilaveten, alanlarının çok dışında görüş beyan eden akademisyenler var.

Konuyu bütün derinlikleriyle ele almadan, canlı yayında sadece tek boyutlu ve reaksiyoner bir şekilde ele alarak, stratejik konularda komplo teorilerine dayanarak ya da popülist söylemlerle kamuoyuna bilgi sağlanması mümkün değil.

Bu tarz yorumlar ayrıca devlet aklına ve akil insan erdemine ters düşer. Bu sansasyonel söylemlerle ancak bilgi kirliliği oluşturuluyor. 

Sayın Müstafi Tümamiral, Doç. Dr. Cihat Yaycı'nın 9 Ekim'de, Konya Büyükşehir Belediyesi Kariyer Destekleme Merkezi (KADEME) Diplomasi 360 programının açılışında yaptığı konuşmada haklı olarak değindiği gibi, "kahvede konuşur gibi" diplomasi ve dış politika yürütülmemeli.

Akademisyenlerin ve dış politika karar vericilerinin, birçok konuda görüş ayrılıklarının olması doğal.

Ancak temel ilkeler ve prensipler konusunda daha bilinçli davranılmalı.

Örneğin, Atatürk ve cumhuriyet döneminden günümüze devam eden "Yurtta barış, dünyada barış" gibi ilkelere uymanın önemi, evrensel insan hakları gibi değerlerin vazgeçilmez oldukları ve uluslararası hukuka dayalı "tanıma" ve "anlaşmalara uyma" (ahde vefa) gibi temel prensiplerin devletlerarası meseleleri düzenledikleri kabul edilir.

Bu konularda dünyada çok eksiklikler olsa da korkunç katliamlar, soykırımlar yaşansa da ilkesel olarak uluslararası hukuk ve evrensel insan hakları gibi prensiplere göre hareket edilmesi gerektiği kabul edilir.

Maalesef, rasyonel ve sağ duyulu telkinlerde bulunması gerekenler, canlı yayınlarda "kahvede konuşur gibi" dış politika hakkında yorumlarda bulunuyorlar.

Yazıma devam etmeden evvel, Konya Büyükşehir Belediyesi'ni ve diplomasi 360 programını organize eden KADEME ekibini ve bu programa katılmama vesile olan Doç. Dr. Önder Avşar ile Mehmet Tirnaksız'a teşekkür ederim.

Lansmana gelen katılımcılara, açılış konuşması yapan kıymetli büyüklerimize, organizaysonu mümkün kılan herkese, Konya Büyükşehir Belediyesi'ne, dinlemeye gelen değerli Sosyal İnovasyon Ajansı Başkanı Sayın Ali Güney'e teşekkür ederim.

Bu tarz gençlere yönelik programlar, bir yandan dış politika, diplomasi ve ulusal çıkarların korunması ile ilgili bilgi ve deneyimlerin aktarılmasına vesile olurken, diğer yandan da evrensel ilkelerin öneminin vurgulanması için de bir fırsattır.

Konya Selçuk Üniversitesi'nden değerli meslektaşım Doç. Dr. Önder Avşar Hocamızla konuştuğumuz gibi, Mevlana'nın kenti, Anadolu Selçuklu'nun Dar-ül-Mülkü, kadim kent "Konya'dan Dünya'ya" evrensel insan hakları ile ilgili önemli çalışmalar çıkarabilecek bir "akademi" oluşabilmesini temenni ederek yazıma devam ediyorum. 

Uluslararası ilişkiler alanında doçentlikteki çalışma alanlarımdan bazıları küreselleşme, Ortadoğu ve bölge çalışmaları, enerji güvenliği ve su güvenliği konularını kapsıyor.

Bu alanlarda uluslararası yayınlarım olması sebebiyle (Prestijli Middle East Policy dergisinde yayımlanan Birleşik Arap Emirlikleri Nükleer Santrali hakkındaki makalemiz gibi; nükleer enerji konusuna değinme ihtiyacı hissettim. 

Uluslararası ilişkiler disiplininde nükleer enerji ve güvenliği konusunu benden daha kapsamlı değerlendiren hocalarımız elbette var.  

Örneğin, Bilkent Üniversitesi'nde yüksek lisans ve doktora derslerini aldığım hocam Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu ve aynı bölümde doktorasını tamamlayan değerli meslektaşım Doç. Dr. Şebnem Udum gibi, "nükleer silahsızlanma" konusunda uzman akademisyenlerin bu alanda çok bilgili olduklarını da baştan belirtmeliyim.

Hatta nükleer enerji alanında bildiklerimin önemli bölümünü de Mustafa hocamın derslerinde öğrendiğimi söyleyerek yazıya devam ediyorum. 

Nükleer enerji, güvenli şekilde uygulanırsa, havaya emisyon salınımı olmayan ve kesintisiz elektrik sağlayabilecek önemli bir stratejik kaynaktır.

Ancak hem nükleer atıkların yönetimi hem de olası bir kazanın felaketle sonuçlanabilmesinden dolayı riskleri olan bir teknolojidir.

Ayrıca, uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin nükleer enerji santralleri için kullanılması uluslararası denetimleri tabidir.

Türkiye, Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesi nedeniyle, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) (International Atomic Energy Agency – IAEA) tarafından denetimlere tabidir; bu alanda uluslararası hukuk kapsamında taahhütlerde bulunmuştur.

Yukarıda "ahde vefa" ilkesinin uluslararası hukukun ve devlet itibarının önemli bir ilkesi olduğunu da bu vesileyle hatırlatmak isterim.

Türkiye, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleyen Antlaşma'ya (Non-Proliferation Treaty - NPT) taraf bir ülke ve nükleer enerjinin sadece barışçıl amaçlar için yani enerji üretimi için kullanılacağını beyan edip anlaşmayı meclis onayından geçirerek de tasdik etti.

Türkiye, 1968'de Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'nı (NPT) imzaladı ve 1970'te onayladı.  

Uluslararası nükleer enerji rejimini NPT kapsamında denetleyen ve ihlal eden ülkeleri Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) yaptırım uygulanması için bildiren kurum Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'dır (UAEA).

BMGK'ya daimî üye olan 5 ülke yani Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Dünya 5'ten büyüktür" diye kastettiği ve NPT kapsamında nükleer silahları bulunan ülkeler; ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Rusya'dır.

Bu rejimi ihlal eden veya ettiğinden şüphe duyulan İran ve Kuzey Kore gibi ülkeler çok ağır uluslararası yaptırımlara tabiler.

Zaten kırılgan olan ve enflasyonla mücadele bedelinin, cefasını vatandaşların çektiği ağır bir ekonomik toparlanma süreci yaşıyoruz.

"Türkiye'nin nükleer silah edinme vakti gelmiştir" tarzında demeçler bahane gösterilerek, Türkiye'nin nükleer silah edinme arzusu yönündeki en ufak asılsız iddialar dahi ekonomik toparlanma sürecini derinden sarsabilir.

OECD ülkeleri arasında halen tüketici fiyatları ve "başlık enflasyonun" (headline inflation) en yüksek olduğu ülke Türkiye.

Bu kırılganlık karşısında düşünmeden edilebilecek en ufak ima dahi ekonomimize zarar vermeye namzettir. 

Nükleer silahlara sahip oldukları bilinen ancak NPT'ye hiçbir zaman taraf olmamış ülkeler arasında Hindistan, Pakistan ve İsrail bulunuyor.

Bu ülkelerin hiçbiri NATO üyesi değildir. İran bu anlaşmaya eskiden taraf olmuş ancak bu hususta özel müzakere süreçleri yürütüldü.

Ermenistan kaynaklarına göre İran belki bir nükleer silah test etmiş olabilir.

Bilkent'den yüksek lisans hocam Prof. Dr. Hasan Ünal'ın da belirttiği gibi, henüz doğrulanmasa da İran'ın, eğer yaptıysa, böyle bir testi, elinde yeterli malzeme olmadan yapmayacağını unutmamak gerekir.

Teyit edilmese dahi bu olasılığın gerçek olma ihtimalini göz ardı etmemek gerekir.

Her halükârda, nükleer bir İran'ın bütün bölgesel dengeleri alt üst edebileceğinin, bölgeyi güvensizlik sarmalına iyice sürükleyebileceğinin ve bu durumun Türkiye'yi hiçbir şekilde daha güvenli kılmayacağının altını çizmek isterim. 

Bu hususta, bazı yorumcular ve akademisyenler nükleer silahlara sahip olunması gerektiği konusunu canlı yayda, Türkiye'nin mevcut uluslararası antlaşmalar ve hukuktan doğan sorumluluklarının aksine, "Türkiye'nin nükleer silahlara sahip olması gerekir" yönünde açıklamalarda bulunuyorlar.

Bu argümanların bir bölümü ABD'den John Mearsheimer'in 1993 tarihli Foreign Affairs dergisinde yayımlanan ve Ukrayna'nın neden nükleer caydırıcılığını muhafaza edebilmesi gerektiğine yönelik makalesine atıfta bulunurlar.

Lakin mevcut uluslararası anlaşmalara dayalı düzen henüz tamamen çökmüş değil.

Aksine BM'de reform isteyenler dahi düzenin çökmesinden ziyade daha dengeli olması gerektiğini vurguluyorlar.

Mearsheimer'in söylemlerinden yola çıkarak, giderek daha fazla ülkenin nükleer silahlara sahip olması gerektiğini savunan varsayımlar, mevcut uluslararası antlaşmalara dayanan düzenin tamamen çöktüğünü varsayımına sebep olabilir (merkezi devlet yapılarının zayıfladığı neo-ortaçağcılık senaryoları gibi).

Ayrıca, daha çok ülkenin nükleer silah sahibi olması durumunda, yeni nükleer silah kabiliyetleri geliştiren ülkelerden bazıları, nükleer silahları güvenli şekilde muhafaza edebilecek yeterli altyapıya ve rasyonel yönetimlere sahip olmayabilirler.

Bu durum da güvensizlik ve risk ortamını artırır. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 2/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 3/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 4/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 5/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 6/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 7/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 8/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 9/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 10/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 11/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 12/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 13/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 14/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 16/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 17/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 18/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 19/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 20/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 21/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 22/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 23/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 24/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 25/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 26/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 27/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 28/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 29/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 30/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

NATO Review'da yayımlanan de Dreuzy ve ve Gilli'nin Kasım 2022'deki yazılarında, Ukrayna'nın nükleer altyapısının yetersizliğine değiniyorlar.

Buna karşın, Türkiye'nin de üyesi olduğu NATO'nun nükleer bir ittifak olması sebebiyle üye ülkeler lehine nükleer caydırıcılık ve savunma şemsiyesi oluşturan bir ittifak olduğunu belirtiyorlar.

Dolayısıyla, dünyanın en önemli kolektif güvenlik kuruluşu ve savunma ittifakı olan NATO'nun Küresel Jeopolitik krizlere ve belirsizliklere karşı ne derece kıymetli bir "sigorta" olduğunu Finlandiya ve İsveç'in 2022 sonrası üye olmalarından anlaşılmalı. 

Türkiye'nin halen NATO'dan çıkması yönünde çağrı yapan, tek boyutlu düşünen yorumculara, Türkiye'nin bu güvenliğine yönelik sigortadan vazgeçmesi durumunda olası bir nükleer tehdit karşısında nasıl bir önlem alabileceğini sormak gerekir.

Genelde bu hususta ancak "kahvehanedeki sohbetlere benzer" cevaplar duyuyoruz.

Örneğin, Türkiye'nin ayrılması durumunda Güney Kıbrıs Rum Kesimi ile ilgili NATO çerçevesindeki oluşumları da Türkiye veto edemeyebilir (Güney Kıbrıs Rum Kesimi ile NATO üyesi bazı ülkeler arasında, Türkiye'nin şiddetle kınadığı yeni bir dizi anlaşmalar yapılmıştır).

Türkiye NATO mekanizmalarında yer almazsa, dengeler iyice Türkiye'nin aleyhine bozulabilir.

Bunu dahi hesaba katmadan yaptıkları yorumun nereye vardığını düşünmeden konuşan yorumculara bunu ciddiyetle hatırlatmak isterim. 

Benzer şekilde, tek boyutlu düşünen bazı yorumcular da sırf İsrail'e odaklanarak ve bir "varsayım" üzerine Malatya Kürecik‘deki NATO radar tesisinin kapatılması gerektiğini iki kere düşünmeden zikrediyorlar.

Aynı mantıkla İncirlik dahil bütün NATO üslerinin de kapatılması gerekir.

Bunu söyleyemeyen bu şahıslar, bir "savunma erken uyarı" sisteminin yani bir "alarm" sisteminin sökülmesini isteyerek aslında tamamen ulusal güvenliğimizin tehlikeye atılmasını öneriyorlar.

Sağ duyulu bir kişi kendi anavatanının güvenliğini riske atacak bu tarz bir öneriyi sırf bir "varsayım" üzerinden teklif dahi edememeli. Ediyorsa da onun rasyonel düşünce kabiliyeti sorgulanmalı.

Rasyonel argümanlarla NATO'un faydalarını yeniden çok boyutlu analiz ederlerse, Türkiye'nin NATO için ne kadar önemli olmasının yanı sıra, NATO'nun da Türkiye'nin ulusal güvenliği için ne derece vazgeçilmez olduğunu idrak edeceklerdir. 

Sonuç olarak, yeniden bu tarz "canlı yayın" demeçlerinin ekonomiye olumsuz etkilerini yeniden değerlendirmek isterim.

Türkiye'ye haksızlık eden ve sürekli Türkiye'nin kimliğini sorgulayan, Türkiye'yi eksen kaymasıyla suçlayan, Türkiye'nin çok yönlü politikasını sindiremeyen art niyetli kesimler var.

Bu kesimler, hemen bu tarz "canlı yayınlarda", "Türkiye'nin nükleer silah edinme zamanı gelmiştir" benzeri demeçte bulunan ve giderek bunu tekrar eden kişilerin demeçlerini kullanıp ülkemiz hakkında asılsız iddialar ortaya atabilirler.

Bu demeçte bulunanların ekonomimize ve doğrudan yabancı yatırımların gelmesi hususunda, istemeyerek de olsa, yaratabilecekleri olumsuz etkileri olacaktır.

Sırf bu yorumcular "canlı yayında" sansasyonel yorum yapacaklar diye bu kadar bilgi kirliliği ve boş tartışma yaratmaya hakları yoktur.

Aksine, onları sağ duyulu davranmaya ve uzun vadeli devlet aklıyla olayları analiz etmeye davet ediyorum.

Bölgemizde nükleer silahsızlanmanın ve NATO Caydırıcılığı ile oluşan savunma şemsiyesinin önemini idrak edebilmeleri önemli.

Bunu idrak edebilen yayın yönetmenleri de sağ duyulu rasyonel görüşlere daha çok yer vermeleri gerekir. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.