Resmi belgeler, Brezilya hükümetinin Amazon yağmur ormanlarını ormansızlaştırmadan, toprak ilhakından ve yasa dışı yangınlardan korumakla görevli sahadaki çevre koruma çalışanlarını uzaklaştırmak için yasal prosedürleri başlattığını ortaya koydu.
Engin Amazonas eyaletinde çalışan çevre muhafızları, yasa dışı oduncular ve çiftçilere karşı mücadelede kurşun geçirmez yelek giyip silahlanarak helikopter veya botlarla ormanın derinliklerine giriyor. Orman yangınlarından en ağır biçimde etkilenen eyaletlerden Amazonas'da Ağustos'ta 6 binden fazla yangın kaydedildi -geçen yılın Ağustos'una kıyasla 2,5 kat daha fazla.
Buna rağmen çevre korumaları zayıflatılıyor.
Associated Press tarafından görülen resmi belgelere göre hükümet, eyaletin 4 federal çevre koruma ofisinden üçündeki tüm çalışanlarını sevk etmeye başladı.
Bu hamle, Portekizce kısaltmasıyla Ibama olarak bilinen Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü'nün uğradığı geniş erozyonun bir parçası.
Ibama operasyonları bu yıl başından beri keskin bir şekilde azaldı ve enstitünün ihtiyari harcamalar ve uygulama operasyonları bütçesi bu yıl yüzde 24'lük bir kesintiye uğradı. Bu, iki uzmanın halihazırda zaten az olarak değerlendirdiği bütçeye önemli bir darbe teşkil ediyor.
İklim değişikliğine karşı sur vazifesi gören Amazon'da yaşanan yangınlarda bu yıl görülen keskin artış, küresel kaygıya neden oldu. Amazon'un gür bitki örtüsü, ısı tutucu karbondioksiti emerken, ağaçlarının neden olduğu nem Güney Amerika ve ötesindeki yağış düzenlerini ve iklimi etkiliyor.
Bütçe kısıtlaması, 1 Ocak'ta işbaşı yapan ve Brezilya'nın mali açıdan sıkıntılı hükümetinin harcamalarını dizginlemek isteyen Başkan Jair Bolsonaro'nun daha geniş kapsamlı tasarruf tedbirlerinin bir parçası olarak gerçekleşti. Ancak Bolsonaro'nun, çevre düzenlemelerinin Amazon'daki kalkınmayı engellediğinden şikayet ettiğine dikkat çeken eleştiriler de var.
Ibama çalışanları bölge ofislerin işleri için kritik önemi haiz olduğunu, sorunlu alanlara dair yakın bilgi ve ülkenin en geniş -Teksas, Kaliforniya ve Montana'nın toplamından daha büyük- eyaletinde hızlı yanıt verebilme imkanı sağladığını söylüyor.
Bolsonaro gazetecilere verdiği demeçte, geçmiş yönetimlerin “göz ardı ettiğini” söylediği Amazon odaklı olması beklenen bir konuşma yapmak üzere eylülde düzenlenecek Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'na katılacağını söyledi.
Bolsonaro yönetimi, Amazon bölgesindeki ekonomik fırsat eksikliği ve hantal bürokratik yoğunluğun, aşırı boyutlara ulaşan yasa dışı ormansızlaştırmaya katkıda bulunduğunu savunuyor. Çevre korumacılarının güvenli olduğuna inandığından çok daha fazla kalkınmaya izin verildiğinde de bölgenin korunabileceğini belirtiyor.
Bolsonaro yangınla mücadeleye yardımcı olması için askeri birlikler görevlendirirken, 60 gün boyunca Amazon'da anız ateşi yakılmasını yasakladı.
Ancak Bolsonaro, Amazon'un küresel bir mesele olarak ele alınma çabalarına şiddetle karşı çıkıyor. Bilhassa yangınların en yoğun olduğu dönemde Brezilyalı meslektaşına "Her şeyi yok etmenize izin veremeyiz" diyen Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la çatışıyor.
Bolsonaro ayrıca sivil toplum gruplarını faydalı olmamakla ve bölgedeki kalkınmayı engelleyerek Brezilya ekonomisini bastırmaya çalışmakla suçluyor.
Ibama'dan ve uygulama eylemlerinden de hoşlanmayan Bolsonaro, "cezalar endüstrisinin" Latin Amerika'nın en büyük devletinde ekonomik kalkınmayı yavaşlattığından şikayetçi.
Bolsonaro göreve başlamadan önce "Ibama'nın sağa, sola, merkeze ceza yağdırmasına daha fazla izin vermeyeceğim" demişti. Konunun kişisel bir yönü de var: Bolsonaro yıllar önce koruma altındaki bir alanda balık tutmaktan dolayı enstitü tarafından cezalandırılmıştı.
Bolsonaro ve Çevre Bakanı Ricardo Salles ayrıca Ibama'nın yasa dışı oduncuların kullandığı ağır malzemeleri yakmasına izin veren yasal yetkiyi sona erdirmekten de bahsetti.
Üst düzey şüphecilik ve bütçe kesintilerinin sahada etkili olduğu yönünde eleştiriler de bulunuyor. Brezilya merkezli İklim Gözlemevi grubunun temin ettiği resmi verilere göre ocak-nisan döneminde Ibama çalışanlarının yürüttüğü saha operasyonları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 58 düşüş gösterdi. Eski hükümet döneminde yüzde 23'lük bir azalmayla başlayan düşüş, bu yıl daha da ivme kazandı.
Amazonas'a sınırı bulunan kuzeydoğudaki Para eyaleti savcıları, Ibama'nın faaliyetlerindeki azalmayla bu yıl yangınlarda görülen -2010'dan bu yana en yüksek orandaki- artış arasındaki bağlantıyı soruşturuyor.
Federal Savcı Ricardo Negrini, Para'daki köylülerin 10 Ağustos'ta çoklu ateşe vermeler gerçekleştirerek "yangın günü" çağrısı yaptığına dair ofisine gelen uyarılara karşın yetkililerin harekete geçmekte başarısız olduğunu söyledi.
Ibama savcılara, eyalet polis güçlerinin güvenlik sağlamayı reddettiği için müdahalede bulunamadığını söyledi. Yasa dışı oduncular ve madencilere müdahalede bulunan Ibama çalışanlarına karşı zaman zaman silahlı saldırılar gerçekleşebiliyor.
Negrini, iki kurum arasındaki uzun süreli işbirliği geleneğine rağmen eyalet polisinin Ibama ajanlarına eşlik etmeyi aylarca reddettiğinin tespit edildiğini söyledi. AP tarafından görülen belgelere göre polis kuvvetleri haziran ve temmuzda Ibama'nın 6 talebini reddetmiş.
Belgelerde yer alan, resmi bir işbirliği anlaşmasının olmamasının bu tür operasyonlara katılıma engel olduğu yönündeki polis açıklamasına karşın Negrini, bunun geçmişte bir sorun teşkil etmediğini belirtiyor.
Ibama ve Çevre Bakanlığı, Associated Press'in yorum taleplerine yanıt vermedi. The Independent'ın da yorum talebinde henüz bir yanıt gelmedi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ancak son aylarda, Ibama ve bir diğer kamu kurumu Chico Mendes Biyoçeşitliliğin Korunması Enstitüsü'nden yüzlerce çalışan, hükümetin çevreyi ihmal etmesine karşı verdikleri uğraşı konu alan kınama mektupları imzaladı.
AP'nin görüştüğü 10 çevre kurumu çalışanı artan sansür, korkutma ve amirlerin misilleme yapması anlayışından şikayetçi.
Rio de Janeiro'da bulunan bir federal çevre çalışanları derneğinin başkanlığını yürüten Andre Barbosa, "Sorun (idareler arası) intikal zorluğu değil, insanlar zaten işlerini nasıl yapacaklarını anlamaya çalışıyor. Bu, sistemi yıkmak için (hazırlanmış) bir proje, böylece insanlar çalışma kapasitelerini yitirecekler” dedi.
Kamu çalışanlarından gelen bu tür şikayetlere yanıt olarak federal savcılar bu ay, hükümet yetkililerinin çevre korumasını güçlendirmesini ve yasaların çiğnenmesini teşvikle Ibama ajanlarının çalışmalarını yasa dışı kılmaktan kaçınmasını isteyen bir bildiri yayımladı.
Savcılar ayrıca, birçoğu askeri geçmişe sahip yeni yöneticilerin atanmasında "teknik kriter" gözetildiğine dair kanıt sunulması için 30 gün süre tanıdı.
AP'den de yararlanılmıştır
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/environment
Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik
© The Independent