Brezilya hükümetinin Amazon yağmur ormanlarını kasıp kavuran yangınların kontrol altında olduğu iddiasına ülkenin önde gelen ormancılık uzmanlarından biri şiddetle karşı çıkıyor: "Yangınların en kötüsü henüz yaşanmadı".
Brezilya'da yayımlanan O Globo adlı gazetede yer alan yazısında, ormansızlaştırma faaliyetleriyle ve söndürülmesi güç orman yangınları arasındaki bağlantıya dikkati çeken Tasso Azevedo, yangınların yakın zamanda ormansızlaştırılan alanlara henüz sıçramadığını ve ülkede kurak mevsimin bir süre daha devam edeceğini belirtti.
Ulusal Orman Servisi'nin ilk Genel Müdürü ve Brezilya'nın önde gelen çevre sertifikası kuruluşu Imaflora'nın kurucusu Azevedo, "Yaşadıklarımız gerçek bir kriz ve derhal durdurulmazsa mevcut yangınlardan çok daha büyüklerinin görülebileceği bir trajediye dönüşebilir" dedi.
Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ise küresel çapta yükselen kaygıları savuşturmak için dünya liderlerine durumun normale dönmekte olduğunu söylemişti. Savunma Bakanı Fernando Azevedo e Silva da pazartesi günü yaptığı açıklamada durumun "abartıldığını" savunmuş ve yangınların kontrolden çıkmış olduğu haberlerini yalanlamıştı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Amazon ormanlarında yalnızca bu ay yaklaşık 50 bin yangın çıktığı tahmin ediliyor ve 2010'dan beri görülmemiş boyutlardaki bu rakamlar, Ağustos 2018 oranlarının da yüzde 89'ından fazlasına karşılık geliyor.
Ancak Azevedo, cehennemi andıran yangınların bugüne dek nisan, mayıs ve haziran aylarında ormansızlaştırılmış alanlardan beslendiğini ve daha sonraki aylarda temizlenmiş bölgelere henüz sıçramadığını belirtiyor.
Brezilya Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nden elde edilen ilk veriler, ormansızlaştırma konusunda temmuz (yüzde 278) ve ağustos (yüzde 118) aylarında çok büyük miktarlarda artışın kayıtlara geçtiğini işaret ediyor.
Azevedo, "Temmuz ve ağustostan kalanlarsa eylül ve ekim aylarında yanıp kül olacak (...) Yangınların en kötü kısmı henüz başlamadı" diyor.
Azevedo cehennem alevlerinin "kazara çıkmadığını", tutuşmaların neredeyse her zaman insan kaynaklı olduğunu da dile getiriyor.
Portekizce kaleme aldığı yazıda Azevedo, "Bu durum, tropik bölgelerdeki ormansızlaştırma dinamiklerinin bir parçasıdır" diyor. Brezilyalı uzman bu dinamikleri de "İlkin büyük ağaçları deviriyorlar, ardından (yönü değiştirilen) nehir daha küçük bitki örtülerini temizliyor ve birkaç haftalık kuruma sürecinden sonra işi bitirmek bir kıvılcıma kalıyor" sözleriyle açıklıyor.
BBC Brezilya'nın yaptığı analizler, Bolsonaro'nun göreve başlamasından bu yana çevreyle ilgili kesilen para cezası sayısının son 10 yılın en düşük seviyesini gördüğünü ve bir önceki yıla göre yüzde 29,4 azaldığını ortaya koymuştu.
Şu sıralar MapBiomas adlı ormansızlaştırmayı izleme ağının koordinatörlüğünü yapan Azevedo, daha fazla tahribat yaşanmasını engellemek için ciddi adımlar atılması çağrısında bulunuyor.
Azevedo (araziyi temizlemek için) ateş kullanılmasını kurak mevsim sonuna kadar yasaklayacak bir moratoryum kabul edilmesi ve insanları tarımda ateş kullanmaktan vazgeçirmek için geniş çaplı bir iletişim kampanyası yürütülmesi konusunda da ısrar ediyor.
Azevedo ayrıca, kolluk kuvvetlerinin bilhassa koruma alanları ve yöreye özgü bölgelerde yasa dışı ağaç kesme ve madencilik faaliyetlerine sert müdahale edip kullanılan aletlerle makinelere el koyması ve gerektiğinde bunları imha etmesi tavsiyesinde bulunuyor.
Bu tür önlemler Bolsonaro hükümeti için keskin bir geri dönüş anlamına gelebilir.
Zira Bolsonaro, genellikle "Dünya'nın akciğerleri" olarak anılan Amazon'da kalkınma projelerinin büyük oranda genişletilmesi için geçen yıl bir kampanya yürütmüş; soya fasulyesi ve sığır çiftliklerine yer açılması adına ormansızlaştırmayı desteklemişti.
Söz konusu tutumu eleştirenler, bu tür projelerin binlerce canlının soyunu etkilemekle kalmayacağını (dünyada bilinen türlerin yüzde 10'u bu ormanlarda yaşıyor), yüzlerce yıldır bölgedeki varlıklarını sürdüren yerli halkların da neslini tehlikeye atacağını ifade ediyor.
Bolsonaro göreve başladıktan bir gün sonra paylaştığı tweet'te "Bu yurttaşların entegrasyonunu sağlayıp tüm Brezilyalılara değer katalım" demişti.
Brezilya lideri çarşamba günü yaptığı açıklamadaysa Almanya ve Fransa'yı ülkesinin egemenliğini "satın almak"la suçlamış ve G7'nin 20 milyon dolarlık (yaklaşık 117 milyon TL) acil durum fonu teklifini geri çevirmişti.
Bununla birlikte Bolsonaro, Latin Amerika'da Amazon ormanlarına ev sahipliği yapan ülkelerin eylül ayında bir araya gelip yağmur ormanları bölgesini koruma ve geliştirme meselelerini görüşeceğini doğrulamıştı.
Ajanslardan da yararlanılmıştır
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/environment
Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk
© The Independent