İran'da eylül ortasından beri rejimi sarsan gösterilerin çıkış noktası olan ve ahlak polisi diye bilinen İrşad Devriyesi'nin lağvedileceği iddiası uluslararası medyada geniş yer alırken, rejimin Arapça televizyon kanalı bu haberi yalanladı.
İranlı Öğrenciler Haber Ajansı'nın (ISNA), Genel Başsavcı Muhammed Cafer Muntazeri'nin ağzından 3 Kasım'da naklettiği şu sözler, rejimin gösteriler karşısında büyük taviz vermeye hazırlandığı yorumuna yol açtı:
Ahlak polisinin Yargı Erki'yle hiçbir ilişkisi yoktur. Ahlak polisi, geçmişte nerede kurulduysa orada kapatılmıştır.
Muntazeri, yargının "toplumsal seviyedeki davranışları izlediğini" sözlerine ekledi.
Başsavcı geçen hafta, İran'da örtünme kurallarını düzenleyen yeni bir yasa üzerinde çalışıldığını söylemiş ama ayrıntı vermemişti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İran devletinin Arapça yayın yapan televizyon kanalı El Alam, 4 Kasım'da yabancı medyanın Muntazeri'nin sözlerini çarpıttığını öne sürerek, "İran İslam Cumhuriyeti'nin başörtüsü ve din ahlakı konusunda geri adım atmadığını" savundu. El Alam, hiçbir yetkilinin resmen İrşad Devriyesi'nin kapatıldığını söylemediğine dikkat çekti.
Nitekim, Adalet Bakanlığı kendilerine bu yönde bir karar iletilmediğini açıkladı.
The Independent uluslararası muhabiri Borzou Daragahi de Twitter hesabında şu yorumu paylaştı:
İran'ın başsavcısı, ahlak polisinin son bulacağı manası verebilecek ama aynı zamanda yargının kendisini bu kurumdan yalıtmak istediğini de gösterebilecek muğlak açıklamalar yaptı. Basında yer alan bu açıklamalar politika değişikliği anlamına gelmiyor.
"Yol göstericilik" veya "rehberlik" anlamına gelen irşad, 2005'ten beri sokaklarda devriye gezerek kılık kıyafet kontrolü yapan polisleri tanımlamak için kullanılıyor.
Doğrudan rejimin en tepesindeki dini lider Seyyid Ali Hüseyni Hamaney'e bağlı Kültürel Devrim Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Rıza Ameli, 4 Kasım'da yaptığı açıklamada, "İrşad polisiye mesele değildir" demişti. İran İslam Cumhuriyeti Haber Ağı (IRINN) televizyonuna konuşan Ameli'nin, polisin ancak uyarıda bulunabileceğini ama nasıl örtünüleceği konusunda eğitim verme görevi olmadığını söylemesi dikkat çekmişti. Konsey kararlarının radyo-televizyon yayınlarını ve eğitim kurumlarını yönlendirmeyi amaçladığını söyleyen Ameli şöyle konuşmuştu:
Bazen bu araçlar yetersiz kalınca yük polis gücünün omuzlarına biniyor ve polis müdahale etmek zorunda kalıyor.
İran uzmanı Arif Keskin, 5 Aralık'ta Twitter hesabında, İran Meclis İçişleri ve Şura Komisyonu Üyesi Alirıza Beygi'nin şu sözlerini aktardı:
İrşad Devriyesi'nin sorumluluğunu üstlenen yok. Kültür Devrimi Yüksek Konseyi, polise böyle bir yetkiyi verdiğini kabul etmiyor. İrşad Devriyesi kimin fikriydi? Ne yargı ne de Kültür Devrimi Konseyi sorumluluk alıyor.
Milletvekili Celal Raşidi Kuçi, ahlak polisinin kaldırılmasının "değerli ama geç" bir karar olacağını söyledi:
Keşke bu adımı bütün bu olaylar olmadan görebilseydik. Bazı politikaların ve davranışların milletin istikrarına ve halkın devlete güvenine nasıl verebileceğini görüyoruz.
Independent Türkçe, New York Times, Jerusalem Post
