ABD yönetimi ve Ukrayna istihbaratı, Rusya'nın askeri operasyonlarını sürdürdüğü Ukrayna'nın komşusu Moldova'daki Batı yanlısı hükümeti devirmek için bu ülkedeki siyasi partiler ve şirketler aracılığıyla yoğun faaliyet yürüttüğünü düşünüyor.

Amerikan gazetesi Washington Post, Ukrayna istihbarat servisinden elde ettiği belgelere dayandırdığı haberinde, Rusya istihbarat servisi FSB'nin Moldova'da Şor Partisi ve lideri Ilan Shor (Şor) üzerinden etkinliğini artırmaya çalıştığını yazdı. Habere göre, belgelerde Shor'dan "uzun vadeli değerli ortak" diye bahsediliyor.

Şor Partisi üyeleri sık sık eski Dünya Bankası çalışanı Cumhurbaşkanı Maia Sandu'nun istifa etmesi talebiyle gösteriler düzenliyor. 

Ünlü şarkıcı Jasmin'in (Sara Lvovna Shor) eşi olan Ilan Shor için Nisan 2021 tarihli bir FSB raporunda şu ifadelerin geçtiği kaydedildi:

Bazıları için açıkça alerjik ve kabul edilemez bir isim. Ancak diğerleri için gerçek bir idol ve lider.

Rusya yanlısı televizyon kanallarının eylülde Shor'a bağlı çalışan kişilere geçtiği belirtilen haberde, FSB'nin partiyi güçlendirmek için siyasi stratejistler gönderdiği ve para yardımında bulunduğu öne sürüldü.

Moldova'daki savcılık yetkilileri bu ay Şor Partisi üyelerinin aralarında olduğu 24 kişiyi kayıtdışı 181 bin dolarla gösterileri finanse ettikleri iddiasıyla gözaltına almıştı.

FSB'ye ait olduğu iddia edilen yazışmalarda, Rusya yanlısı eski Cumhurbaşkanı ve Sosyalist Parti lideri Igor Dodon'un hakkındaki yolsuzluk iddiaları ve Rus doğalgaz şirketi Gazprom'un aralarında olduğu Rus kuruluşlarından ayda yaklaşık 1 milyon dolar aldığına ilişkin ses kaydı nedeniyle "onarılamaz itibar kaybına" uğradığı kaydedildi. 

Dodon, 2020'deki seçimleri Sandu'ya karşı kaybetmiş, ertesi yılki genel seçimlerde de partisi hezimete uğramıştı.

ABD yaptırım listesine aldı

ABD'nin 26 Ekim'de yaptırım listesine alması üzerine yaptığı açıklamada Shor, partilerinin "tamamen bağımsız" olduğunu savundu. İsrail pasaportu da taşıyan Shor, Cumhurbaşkanı Sandu'yu Moldova'nın tarafsızlığını Batı yanlısı tutumuyla bozarak ülkeyi ekonomik krize soktuğunu iddia etti:

Günlerinin sayılı olduğunu ve onu koltuğundan indireceğimizi anladığı için protestolardan korkuyor.

ABD Hazine Bakanlığ'nını 20 Moldova ve Rusya vatandaşına yönelik yaptırım kararı üzerine konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Shor'u şöyle suçlamıştı:

Moldova'da siyasi karışıklık çıkarmak ve Moldova'nın AB üyeliği statüsünü kaldırmak için diğer yolsuzluğa bulaşmış oligarklarla ve Moskova-merkezli kuruluşlarla birlikte çalışmaktadır.

Ukrayna ve Romanya arasındaki iki buçuk milyon nüfuslu ülke doğalgaz ihtiyacının tamamını Rusya'dan sağlıyor ama Gazprom bu ay gaz akışını yüzde 30 kısacağını belirtti. Elektrik ihtiyacının yüzde 30'unu karşıladığı Ukrayna'da altyapının savaşta tahrip olması da ülkenin enerji açığını körüklüyor. 

Washington Post, Moldova Başbakan Yardımcısı Oleg Serebrian'ın Rusya'nın olası amacıyla ilgili şu sözlerini aktardı:

Ukrayna operasyonu konusunda çok utanç içindeler ve başka bir yerde başarıya ihtiyaçları var. Şahsen korkumun kaynağı şu ki Moldova, Ukrayna'ya göre daha kolay bir hedef. Yani, Rus toplumunu manevi bakımdan yeniden silahlandırmak için Moldova'da çeşitli araçlara başvurabilirler.

Moldova hükümeti ayrıca, Rus askerlerinin koruması altındaki Transdinyester bölgesinin Moskova tarafından ilhak edilmesinden endişe ediyor. Dinyester Nehri'nin doğu kıyısında, Ukrayna ile Moldova arasında Rus yanlısı ayrılıkçıların elinde bulunan dar bir bir arazi şeridi olan Transdinyester'de tahminen 1500 Rus askeri konuşlanmış durumda. Rusya'nın desteklediği ayrılıkçılar ile Moldova ordusu arasında 1992'deki çatışmalardan sonra Transdinyester bölgesi Moldova'dan ayrıldı.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times

Derleyen: Engin Esen