Pandemiyle birlikte kimilerince "evde çalışma" olarak da adlandırılan "uzaktan çalışma", iş yaşamında yaygınlaşmaya başladı.
Başlangıçta geçici olarak görülen uzaktan çalışma, şirketlerin giderlerini düşürmesi, çalışanları işe gitmek için trafiğe girmekten kurtararak daha fazla zaman kazandırması gibi avantajlarından dolayı kısa sürede benimsendi.
Uzaktan çalışmanın pandemi bitse bile belli sektörler için kalıcı hale gelmesine kesin gözle bakılıyor.
Ancak pandemi süresince gerek işverenler gerekse de çalışanlar açısından bazı dezavantajları da süreç içerisinde ortaya çıktı.
Çalışanlar artan elektrik, internet kullanımı ve işyerinde karşılanan yemek giderlerinin kesilmesiyle evdeki yemek masraflarının arttığını yani kısaca maliyetlerinin arttığını iddia ediyor.
Bir süreden beri dünya genelinde bilinen kimi firmalar, evden çalışan elemanlarını rahatlatacak uygulamalara imza attı.
İş dünyasına dair yazılar yazan ve kurumsal şirketlere eğitim danışmanlığı yapan Canan Duman, sosyal medya hesabından bunları şöyle sıraladı:
- Google, çalışanlarına evden çalışmalarına yardımcı olacak ekipman için 1000 dolara kadar geri ödeme yaptı.
- Amazon çalışanlarına ev+ofis ekipmanı için 1000 dolara varan masraf iadesi teklif etti.
- Shopify, çalışanlarına evde ofislerini kurmaları için 1000 dolar verdi.
- Indeed, çalışanlarına evde ofis kurulumu için 500 dolara kadar geri ödeme yaptı.
- Twitter, saatlik çalışanlar da dahil olmak üzere tüm çalışanlara masa, ergonomik sandalye, vb. ev ofis masrafları için geri ödeme yaptı.
Dünyada uzaktan çalışanlara ek destekler başladı
Konuyla ilgili görüşünü almak için aradığımız Duman, dünyada birçok şirketin çalışanların işten eve geçişini sorunsuz hale getirmek için çözümler aradığını belirterek, söyle konuştu:
Çalışanlar da evden çalışmada hem teknik altyapı hem de finansman açısından şirketleri tarafından desteklenmek istiyor. Bu nedenle kimi şirketler, evden çalışanlarına masa, sandalye, bilgisayar ve monitör alması için ödeme yapıyor kimi de internet, telefon, yemek masraflarını karşılıyor.
"Türkiye'de yemek, yol ücretlerini kesip, 'hak talep etmiyorum' diye sözleşme imzalatanlar oluyor"
"Türkiye'de durum ne?" sorusuna Duman, şu sözlerle cevap verdi:
Türkiye'de aylık maaşlara her ay ek ödeme yapan, yemek desteği sağlayan, ekstra yan haklar oluşturan şirketler olduğu gibi 'ne de olsa evden çalışıyorlar' diye yemek ve yol ücretini kesen, 'yemek, internet giderlerine dair bir hak talep etmiyorum' diye sözleşme imzalatanlar da oluyor. Yan haklar kesintiye uğruyor. İkramiye ve primler ya verilmiyor ya da azaltılıyor.
"Türkiye'deki kimi şirketler, koltuğunuzu götürebilirsiniz diyor"
Dünyada teknoloji şirketlerinin başı çektiği şekilde çalışanlara evden çalışmalarına yardımcı olacak ekipman almaları için 500- 1000 dolar arasında ödeme yapıldığını söyleyen Duman, şöyle devam etti:
Ya da masa, ergonomik sandalye, bilgisayar, vb. ev+ofis masrafları için alım yapan çalışanlara faturalarını getirmeleri halinde ödeme yapılması imkânı sağlanıyor. Türkiye'de ofisteki koltuklarınızı eve götürebilirsiniz diyen şirketler bulunuyor.
İspanya'da işverenlere cihazların masraflarını ödeme zorunluluğu getirildi
Dünyada birçok şirketin çalışanlarına ücretsiz aşı sağlamak için devreye girdiğini aktaran Duman, sözlerini şöyle tamamladı:
Beklentim, uzaktan çalışmanın yaygınlaşmasıyla ev+ofis ekipmanlarına yönelik geri ödemelerin yasal bir sorun haline gelmesi yönünde. İşverenlerin hangi masrafları karşılaması gerektiği konusunda netliğe ihtiyaç duyulacak. Örneğin; İspanya'da işverenlere evin işyeri olarak kullanılmasının ve cihazlarla donatılmasının getirdiği masrafları ödeme zorunluluğu getirildi. Uzun vadede kira ve fatura desteğine kadar uzanacak bir katkıdan söz edebiliriz.
"Uzaktan çalışan mühendis ve mimarların yüzde 94'ü masraflar için işveren desteği istiyor"
Politeknik Derneği, geçtiğimiz günlerde uzaktan çalışan mühendis ve mimarlarla görüşerek, bu konuda kapsamlı bir rapor hazırlamıştı.
Raporda uzaktan çalışanların yüzde 94'ünün evden çalışmayla birlikte artan masraflar için işveren desteği olması gerektiğini düşündüğü ortaya çıkmıştı.
"Ek destek bir yana bazı hakların kesildiği oldu"
Raporun hazırlanma aşamasında da görev alan Politeknik Derneği üyelerinden Duygu Coşkun aynı zamanda kendisi de uzaktan çalışan bir özel sektör elemanı.
Coşkun, firmaların uzaktan çalışanlara ek destek verdiklerine dair uygulama duymadığını belirterek, "Tersine bazı yerlerde yan hakların yani yemek-yol ücreti gibi hakların kesildiği oldu. Gelecekte de bu hakların verileceğine dair emare de yok. Hiç böyle bir şey yokmuş gibi davranılıyor" ifadelerini kullandı.
"Özel sektörde nadir uygulanan ek mesai ücreti de gidebilir"
Coşkun, özel sektörde ek mesai ücretinin yaygın olmadığını ancak olan yerlerde de çalışıp çalışmadığının kontrolünün mümkün olmadığı iddia edilerek bu hakkın da kalkabileceğini öne sürdü.
Sadece bir şirkette artan elektrik ve internet giderleri için cüzi destek verildiğini, onun dışında veren bir başka yer duymadığını belirten Coşkun, geçen günlerde açıklanan uzaktan çalışma yönetmeliğinin de işverene hiçbir yükümlülük getirmediğini de öne sürdü.
"Ekipman desteği yavaş yavaş yapılıyor"
Uzaktan çalışmanın en yaygın olduğu sektörlerin başında bankacılık, sigorta ve finans kuruluşları da geliyor.
Türkiye Devrimci Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası'nın (Bank-Sen) 12. dönem başkanı olan ve kendisi de bir bankada çalışan Duygu Çalışkan, uzaktan çalışma kapsamında çalışanlara teknik destek verilmesine ilişkin sürecin başlangıçta eldeki ekipmanlarla kotarılmaya çalışıldığını belirtti.
Çalışkan, "Eldeki ekipmanlar yeterli gelmediği için çalışanlar kendi ekipmanlarını kullanmaya başladı veya satın aldı. Süreç içerisinde bunlarla ilgili düzenlemeler yavaş yavaş yapılıyor" diye konuştu.
"Fatura desteği yok"
Çalışkan buna karşın elektrik, internet faturasının ödenmesi gibi bir destek sağlandığına dair şu ana kadar bir bilgi duymadıklarını dile getirerek, tersine bazı hakların kaybedildiğini savundu.
"Yemek-yol ücretinin kesildiği sözleşmeler dayatılıyor"
Çalışkan şunları söyledi:
"Uzaktan çalışma protokollerinde işçilerle imzalanan sözleşmelerde bazı bankaların yemek-yol ücretinin kesilmesi ve bunu tek taraflı işçilere dayatılan sözleşmeler biliyoruz. Tanınmış bankalar içinde de bunu yapanlar var. Bu sözleşmeyi imzalamayan işçi uzaktan çalışamadığı için tek taraflı sözleşmeyi imzalamak zorunda kalıyor"
Normalde ofiste çalıştırdığı işçiye elektrik, internet, yemek desteği vermek zorunda olan işverenlerin bu maliyetler noktasında kar edip bunu çalışana yüklediğini vurgulayan Çalışkan, sözlerini şöyle tamamladı:
Hem ekipman hem de elektrik, internet ve yemek masraflarının işçiye geri ödenmesi gerektiğini düşünüyoruz
© The Independentturkish
