Bolton'ın kitabı büyük bir hakikati ortaya koydu: Trump'ın Pompeo'yu kovması lazım

Bolton'ın kitabı, İran'la bir diyalog kurulacak olursa Pompeo'nun bunu durduracağını kanıtlıyor. Dahası Trump, söylediği gibi gerçekten de savaşlardan kaçınmak istiyorsa oyuna getirilip getirilmediğini bir düşünmeli

John Bolton'ın kitabı, Trump yönetiminin Pompeo öncülüğündeki dış politikasına dair tartışma yaratan ifşaatlar içeriyor (AP)

Donald Trump'ın baş diplomatı, İran'la diplomasiyi gerçekten istemiyor. Bu durumu en iyi şu örnek anlatıyor: Obama yönetimi İran'la nükleer anlaşmayı müzakere ederken, Michael Pompeo ise onun yerine ABD'yle müttefiklerinin bu ülkeyi bombalamasını istiyordu. O sıralar Kongre üyesi olan Pompeo, Aralık 2014'te "Herhangi bir gizlilik atfedilmemiş bir ortamda, İran'ın nükleer kapasitesini imha etmeye 2 binin altında sorti yetecektir. Bu, koalisyon güçleri için üstesinden gelinemez bir görev değil” demişti.

John Bolton'ın yeni kitabı da zaten bildiğimiz bir hususu doğrulamış oldu: Pompeo, Tahran'la müzakere etmek istemiyor ve bunu Trump'ın yapmasına da izin vermeyecek. Bolton, Trump İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'le görüşmek istediğinde o toplantıyı Pompeo'yla birlikte sabote ettiklerini ve kendilerine bu işte İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun da katıldığını ifşa etti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Denver Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi Direktörü Nadir Haşimi geçenlerde yaptığımız görüşmede “Mike Pompeo Evanjelik Hıristiyanlar, sağcı Siyonistler, Batılı İslamofobikler ve ABD'li silah üreticileriyle yakın bağları olan aşırılık yanlısı bir ideolog. Bu ilişkiler dünya görüşünü ortaya koyuyor. Bu siyasi güçlerin gruplaşmasının içinde İran'ın payına kıyametvari karşılıklarla anılmak düşüyor" demişti. Bolton'ın skandal bilgiler içeren "The Room Where it Happened" kitabından öğrendiğimiz tüm kanıtlar da bunun doğru olduğuna işaret ediyor.

Dünya liderleri geçen yaz G7 zirvesi için Fransa'nın güneyindeki Biarritz kasabasında bir araya gelmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bu zirve sırasında Trump ve Tahran arasında diplomatik kanallar açmak için çok uğraşmış ve neredeyse başarılı olmuştu. Şimdi Bolton'ın bu işi durdurmak için Pompeo'yla birlikte arka planda ne kadar çok çalıştıklarını bize anlatmasıyla Trump'ın eylemlerinin çoğu da izah edilebilir bir hal aldı.

Washington'daki Quincy Enstitüsü'nün Başkan Yardımcısı Trita Parsi, “Bolton, meseleye dürüstçe bakan her gözlemcinin çoktan söz etmiş olduğu şeyleri ifşa ediyor: Maksimum baskı stratejisi hiçbir zaman Bolton ve Pompeo tarafından bir müzakere stratejisi olarak tasarlanmamıştı. Diplomatik bir atılım şansı olduğunda hem Bolton hem de Pompeo bunu sabote etmek için komplo kurmuş ve gerçekleşmesi halinde de istifalarını verip protesto etmeyi planlamıştı” diye konuştu.

Parsi ayrıca Pompeo ve Bolton'ın savaş çığırtkanlığı yaptığını ve Trump'ın eğer İran'la gerçekten müzakere etmek istiyorsa neden etrafını savaş çığırtkanlarıyla doldurduğunu kendisine sorması gerektiğini belirtti.
 


Bolton artık yok. Fakat Pompeo hala Dışişleri Bakanı ve hala diplomasiyle müzakere yerine savaş ve rejim değişikliği istiyor. Pompeo, Trump'ı iki ülkeyi savaşın eşiğine getiren olay olan İranlı General Kasım Süleymani suikastını onaylamaya itmişti. Dahası, İran'la müzakere etmek istiyorsa Trump’ın kendisiyle hemfikir bir baş diplomata ihtiyacı var.

MIT'den Modern Ortadoğu Tarihi uzmanı Pouya Alimagham, “Pompeo büyük bir engel. Müzakere istemiyor, yeni bir anlaşma istemiyor ve kendisi Süleymani suikastının ardındaki ana güç. Bununla birlikte müzakerelerin önündeki tek engel değil, sadece büyük bir tanesi" dedi.

Yıllardır İran'a karşı savaş açma fikrini kafaya takmış Bolton ve Pompeo'nun aksine Trump'ın farklı bir görüşü var. Birinci sınıf bir müzakereci olduğu imajını kanıtlamak ve dış politika geçmişini küresel bir lider olarak güçlendirmek için bu ülkeyle yeni bir anlaşma yapmak istiyor gibi görünüyor. Gelgelelim Trump'ın diplomatik mekanizmadan sorumlu olarak yetkilendirdiği kişi bu işe karşıysa saydıklarımızın hiçbiri gerçekleşemez.

Ne de olsa diplomasi başkalarını sizin yolunuzdan götürme sanatıdır. Ve Pompeo bu sanatta Trump'la birlikte ustalaşmış gibi görünüyor. Henüz İran'la bir savaş başlatamamış olabilir ancak iki taraf arasındaki diplomasiyi durdurduğu kesin. Trump Tahran'la müzakereyi gerçekten istiyorsa işe Mike Pompeo'yu kovmakla başlamalı.

 

 

https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU