Bangladeş’te Şeyh Hasina Vecid yönetimini deviren öğrenci hareketi, Jatiya Nagorik Komitesi’yle (Ulusal Vatandaş Komitesi –JNC) siyasete adım attı.
JNC’nin 28 Şubat'ta düzenlenen açılış etkinliğinde partinin lideri Nahid İslam, ülkede temmuzda yaşanan kitlesel protestolara göndermeyle şunları söyledi:
Temmuz devrimi sırasında 'Alternatif kim olacak?' sloganları vardı. Bugün, bu yeni partiyle alternatifi biz sunuyoruz.
Güney Asya ülkesindeki eylemciler, "kamuda kontenjan" uygulamasının sona erdirilmesi talebiyle temmuzda protestolar düzenlemişti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ülkede kamuda işe giriş pozisyonlarının yüzde 56'sı belirli demografik gruplar ve sınıflar için ayrılırken, bu oranın yüzde 30'u 1971'deki Bağımsızlık Savaşı'na katılanların ailelerini kapsıyor.
Bu kontenjanlar her zaman tartışma konusuydu. 2018'deki protestoların ardından uygulama sonlandırılmıştı. Ancak Temmuz 2024’te kontenjan sisteminin yeniden uygulanması kararıyla eylemler tekrar başlamıştı. Protestocular, bu sistemin Hasina liderliğindeki Avami Birliği Partisi destekçilerine haksız avantaj sağladığını savunarak 1 Temmuz'da ayaklanmıştı.
Hasina, gösterilerin ardından 5 Ağustos’ta Hindistan’a kaçmıştı. Yerineyse geçici lider olarak Nobel Barış Ödülü sahibi Muhammed Yunus atanmıştı. Yunus, aralarında JNC’nin lideri İslam’ın da yer aldığı öğrenci hareketinden üç ismi danışman olarak görevlendirmişti.
Avami Birliği Partisi’nin güç kaybetmesiyle, düzenlenecek bir seçimde liderliği ana muhalefetteki Bangladeş Millyetçi Partisi’nin (BNP) kazanması öngörülüyor. Ancak Guardian, JNC’nin bu seçim aritmetiğini değiştirebileceğine dikkat çekiyor.
JNC liderleri, niyetlerinin "ikinci cumhuriyet" diye adlandırdıkları yeni bir Bangladeş inşa etmek olduğunu söylüyor. Bangladeş'in 1971'deki bağımsızlığından bu yana hiçbir zaman gerçek anlamda özgür ya da demokratik olmadığını savunan öğrenci hareketi üyeleri, tamamen yeni bir siyasi sistem yaratmak ve anayasayı baştan yazmak istiyor.
Birleşmiş Milletler verilerine göre temmuzdaki kitlesel protestolarda polisle çatışmalar sonucu en az 1400 kişi hayatını kaybetmişti. JNC, eylemlerde ölen protestocular için adaletin sağlanmasını da talep ediyor.
Polis şiddeti sebebiyle ölenler arasında 6 yaşındaki Zabir de vardı. Zabir'in babası Novşer Ali, JNC’nin açılış törenindeki konuşmasında şunları söyledi:
Yeterince kan döküldü. Umarım ülkem bu partinin elinde daha güvende olur.
Independent Türkçe, Guardian, Dhaka Tribune
