Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, Avustralyalı-Çinli yazar Yang Hengjun'un casuslukla suçlanmasından 5 yıl sonra Çin'de ölüm cezasına çarptırıldığını doğruladı.

Hengjun'a ertelenmiş ceza verildi yani iki yıl sonra bu cezayı ömür boyu hapse çevrilebilir.

Demokrasi yanlısı bir blog yazarı olan Yang, 2019'da Guangzhou havalimanında gözaltına alınmış ve açıklanmayan bir yabancı ülke adına casusluk yapmakla suçlanmıştı. Mayıs 2021'de Pekin'de basına kapalı bir duruşmada yargılanmıştı. Yang tutuklanmasından bu yana masum olduğunu savundu. 2020'de "Yapmadığım bir şeyi asla itiraf etmeyeceğim" demişti.

Yang'ın cezasını, Pekin'de davasını takip eden bir başka insan hakları avukatı da doğruladı. Konunun hassasiyeti nedeniyle adının açıklanmasını istemeyen avukat, "Tüm yasal suçlamalardan suçlu bulundu" dedi.

Cezasını "yürek parçalayıcı" ve "dehşet verici" diye nitelendiren senatör Wong, Çin büyükelçisini açıklama yapması için çağırdı. Avustralya hükümeti de serbest bırakılması için dilekçe verdi.

Wong, "Dr. Yang için uluslararası normlar ve Çin'in yasal yükümlülükleri doğrultusunda, temel adalet standartları, usuli hakkaniyet ve insani muamele çağrısında bulunmayı sürdürdük" dedi.

Tüm Avustralyalılar Dr. Yang'ın ailesiyle yeniden bir araya geldiğini görmek istiyor. Savunuculuktan vazgeçmeyeceğiz.

Ailesi mahkeme kararı karşısında "şoke olduklarını ve yıkıldıklarını" belirterek kararı "en kötü beklentilerin en uç noktası" diye nitelendirdi.

Bunu "ciddi bir adaletsizlik vakası" diye nitelendiren Sidneyli akademisyen Feng Chongyi, Yang'ın "Çin'deki insan hakları ihlallerini eleştirdiği ve demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü gibi evrensel değerleri savunduğu için Çin hükümetinin onu cezalandırdığını" söyledi.
 

Chongyi Feng'in yayımladığı tarihsiz fotoğrafta Yang Hengjun ve eşi Yuan Xiaoliang (AP)

Feng Chongyi, 5 yıllık tutukluluk süresince Yang'ın sağlığının ciddi şekilde kötüleştiğini belirterek Avustralya hükümetini Yang için tıbbi şartlı tahliye talep etmeye çağırdı.

Çin'de doğan Yang, Devlet Güvenlik Bakanlığı'nda çalışan bir ajan ve diplomat olarak görev yaptıktan sonra Hong Kong'a ve ardından Avustralya'da özel sektöre geçmişti. Yang 2002'de Avustralya vatandaşı oldu.

Yang, kamuoyunca iyi bilinen bir blog yazarı olarak Çin ve ABD siyaseti hakkında yazılar kaleme almıştı. Ayrıca tutuklanmadan önce bir dizi casusluk romanı yazmıştı.

Yang'ın Avustralya'da yaşayan iki oğlu, ekimde Avustralya Başbakanı Anthony Albanese'in Pekin ziyaretinden önce ona bir mektup yazarak, Yang'ın tıbbi gerekçelerle serbest bırakılmasını istemesini talep etmişti.

Yang geçen yıl ağustosta konulan böbrek kisti teşhisinden sonra ailesine hapishanede öleceğinden korktuğunu söylemişti. Bu durum, destekçilerinin tıbbi tedavi için Yang'ın serbest bırakılmasını talep etmelerine yol açmıştı.

Wong, Avustralya'nın "tepkilerini en güçlü şekilde ileteceğini" ve uygun tıbbi bakım da dahil Dr. Yang'ın çıkarları ve sağlığı için baskı yapmaya devam edeceğini söyledi.

Yang daha önce de 2011'de Çin'de çevrimiçi demokrasi aktivistleriyle bağlantılı olduğu şüphesiyle kısa bir süre gözaltına alınmıştı. Avustralya hükümetinin müdahalelerinin ardından birkaç gün sonra serbest bırakılmıştı.

Reuters'a konuşan Feng, o dönemde Yang'ın ona bir mektup yazarak 1989'dan itibaren 10 yıl boyunca Çin Devlet Güvenlik Bakanlığı için çalıştığını, Hong Kong ve Washington'da da görev yaptığını ve daha sonra istifa ederek Avustralya'ya taşındığını belirtmişti.

Yang 1999'da Avustralya'ya göç etmiş ve 2002'de Avustralya vatandaşı olmuştu. 2006'da Sidney Teknoloji Üniversitesi'nde doktora çalışmalarına başlamış ve burada Feng onun danışmanlığını yapmıştı.

Yang sonraki 4 yılını Tayvan'da yayımlanan ve yine Yang soyadlı bir çift taraflı çalışan ajan hakkında casus romanları yazarak geçirmişti.

Avustralya-Çin ilişkileri 2019'da kötüleşirken gözaltına alınmıştı. Ancak Albanese'in geçen yıl Çin'i ziyaret etmesinden kısa bir süre önce Avustralyalı yayıncı Cheng Lei'nin serbest bırakılmasıyla Yang'ın da tahliye edileceğine dair umutlar artmıştı.

Sidney'deki Lowy Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Richard McGregor, "Bu karar ikili ilişkilere gölge düşürüyor ve bir süre daha bu şekilde devam edecek çünkü Çin sisteminin şeffaf olmadığını ve makul yabancı şikayetlere karşı duyarsızlığını güçlü bir şekilde hatırlatıyor" dedi.

Sidney Teknoloji Üniversitesi Avustralya-Çin İlişkileri Enstitüsü Direktörü James Laurenceson, Pekin'in Avustralya'yla ilişkileri istikrara kavuşturmanın ötesine geçmek istediğini söylediğini ancak bu cezanın buzları eritmeyi zorlaştıracağını söyledi.

Laurenceson, "Bu karar Albanese hükümetinin iç politikayı yönetmesini son derece zorlaştırıyor. Dışişleri Bakanı'nın halihazırda kullandığı sert dil, hayal kırıklıklarını açıkça ortaya koyuyor" dedi.

Asya'daki İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün başkanı Elaine Pearson, cezanın "acımasız" olduğunu söyledi ve Avustralya hükümetini Kanada, Japonya ve ABD de dahil "vatandaşları keyfi olarak gözaltına alınan diğer hükümetlerle" birlikte çalışmaya çağırdı.

Ajanslardan da yararlanılmıştır.


* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Gökçe Uçak