Son 40 yılda hac hakkında okuduğum kitapları artık sayamıyorum. Eski alimlerimiz seyahatname şeklinde yazarlardı. Yeniler ise kişisel deneyimlerini kayıt altına almak için hatırat şeklinde yazıyorlar.

Okuduklarım arasında beni derinden etkileyen iki kitap veya kişisel tecrübe var. Biri, Muhammed Esed'e ait 'Mekke'ye Giden Yol', diğeri ise Celal Âl-i Ahmed'e ait 'Hasî Der Mîkât'.

Muhammed Esed ile Celal Âl-i Ahmed'in bu iki kitabını kaç kere okuduğumu artık hatırlamıyorum.

Solcu bir İranlı olan Celal, Hac deneyiminden sonra kendi deyimiyle yönünü değiştirdi.

"Lebbeyk Allahümme lebbeyk" (Rabbim! Davetine sözüm ve özümle tekrar tekrar icabet ettim) seslenişi onu sersemletmiş ve aynı anda hem güçlü bir zayıflık hem de yoğun bir güç hissetmiş.

Yön değiştirmekten bahsederken, benimsemiş olduğu siyasi ideolojiyle artık ilgilenmediğini kastetmiyordu; aksine söylediğine göre kendisinde yoruma dayalı bir gelişim meydana geldi ve böylece insanlara hizmet etmeyi Allah'a (azze ve celle) bir ibadet olarak görmeye başladı.

Siyahi Amerikalı Malcolm X, Celal Âl-i Ahmed'in hatıratını biliyor muydu bilmem; muhtemelen bilmiyordu, ama insanoğluna hizmetten bahsettikten sonra siyahi Amerikalıların özel sorunundan bahsetmeye devam etti: yeryüzünün zorbaları olmadan Allah'ın birliği yoluyla kurtuluş ve özgürlük.

Ona göre Allah'a kulluk (Lebbeyk lâ şerike lek: Rabbim! Senin davetine icabet ettim; senin eşin ve ortağın yoktur), özgürlüğü insanın insanlığı için varoluşsal bir gereklilik haline getirir.

Muhammed Esed'e gelince… Müslüman olmadan önceki adı Leopold Weiss.

Onu da Hacc-ı Ekber (Büyük Hac) gününde büyük cemaatin coşkusuna ortak olmak için tüm zorluklara katlanan kalabalık büyülemiş ve etkilemiş.

Arife günü "Veda Hutbesi" ile insanlığın barış ve dayanışması çağrısının bir karışımı olan hutbe onu hayrete düşürmüş.

Muhammed Esed, sonraları bir İslam düşünürü haline geldi ve çeşitli konularda birçok kitap yazdı.

Ancak hiçbiri "Mekke'ye Giden Yol" gibi değildi. Kitabı, İngilizce ve Arapça olarak defalarca basıldı. Davetlerin arkasındaki kalabalıkların seçkinlere çekici gelip gelmediğini bilmez.

Ama kendini seçkinlerden sayan o, topluluk ve Arafat Dağı ile Nebi'nin (a. s.) veda hutbesinden alıntılar (bunu daha önce bilmiyordu) karşısında hayrete düştü. Daha sonra defalarca Hac eda etmeye gitti, ancak o derin duyguları hissetmedi!

Elbette Hac veya keşif amacıyla Mekke'ye yapılan ziyaret, başka yabancılar arasında aynı izlenimleri uyandırmıyordu.

Mesela Mekke'ye sızıp onun hakkında iki cilt kitap yazan Hollandalı şarkiyatçı Snouck-Hurgronje, hacı kafilelerinin davranışlarını gözlemleyerek İslam'ın gücünün sırlarını keşfetmek istiyordu.

Endonezya'daki Hollanda sömürge yönetimine danışman olan Hurgronje, Mekke ile Medine'yi ziyaret etmeyenin bu dinin gücünün sırlarını bilemeyeceğini söyleyip durdu.

Meşhur 'el-Mu'cemü'l-Müfehres li-Elfâzi'l-Hadîsi'n-Nebevî' adlı fihristin sahibi Wensinck'in hocası olan Hurgronje, Veda Hutbesi'nin senedini sahih (hadis aktarım zincirini doğru) bulmuyordu.

Ona göre Veda Hutbesi'ndeki 'hümanist ifadeler' sonradan üretildi, çünkü hutbede bahsedilen değerler daha çok Aydınlanma Çağı değerlerine benziyor!

Birinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Osmanlı Devleti'yle ittifakı yüzünden Şeyh Hurgronje ile tartışan Alman şarkiyatçı Carl Heinrich Becker'a göre ise hutbe sahihtir; sonradan ortaya konduysa da koyan her halükârda bir Müslümandır!

Celal Âl-i Ahmed'i, Muhammed Esed'i ve Malcolm X'i büyüleyen ve Hurgronje'yi rahatsız eden Veda Hutbesi nedir peki?

• Ey İnsanlar! Arap'ın Arap olmayana, kırmızı tenlinin siyah tenliye bir üstünlüğü yoktur; üstünlük ancak takva ve salih amel bakımındandır.
   
• Ey İnsanlar! Rabbinize kavuşana kadar mallarınız ve canlarınız birbirinize haramdır.
   
• Kimde bir emanet varsa onu emanet sahibine iade etsin. Biliniz ki faizin her çeşidi kaldırılmıştır. Lakin anaparanız size aittir. Ne zulmedin ne de zulme uğrayın.
   
• Cahiliye devrinde güdülen kan davaları kaldırılmıştır. Cahiliye devrindeki tüm faizler de kaldırılmıştır.
   
• Kadınlarınız üzerinde haklarınız, onların da sizin üzerinizde hakları vardır. Onlara güzel davranın, çünkü onlar sizin yardımcınızdır.   
   
• Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Tüm Müslümanlar kardeştir. Müslüman, insanların dilinden ve elinden yana emin olduğu kişidir.

Amerikalı filozof William James, Avrupa ve Amerika'da din ile bilim çatışması zamanında 'dinî tecrübe' konusunda ders verirken, bireysel bir deneyim olarak deneyci tümevarıma tâbi olmamasına ve her bireysel inancın inanan kişinin yaşadığı bir hak ve hakikat olmasına rağmen bu dinî tecrübeyi delillendirmeye çok meraklıydı.

Ancak bazı öğrencileri ona haccın diğer dinlerde de farz olduğunu ve bireysel değil, kitlesel bir ibadet olduğunu hatırlattı.

O da onlara ister sembolik ister gerçek olsun, içe veya dışa dönük yolculuk ritüelinin bir dönüşüm ve değişim, bir halden hale geçiş örneği ve bireysel ve kitlesel karışımı bir şey olduğunu belirtti.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 2/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 3/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 4/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 5/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 6/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 7/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 8/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 9/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 10/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 11/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 12/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 13/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 14/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 15/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 16/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 17/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 18/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 19/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 20/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 21/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 22/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 23/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 24/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 25/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 26/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 27/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 28/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 29/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 30/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

Elbette pek çok Müslüman defalarca Hacca gidiyor ama içsel dönüşüm hedeflemiyor. Ama pek çok Müslüman ya da başka din mensubu da içsel dönüşüm için hacca gidiyor ya da içsel dönüşüm hacca teşvik ediyor. Bu, eski ve yeni büyük dindar kitlelerin durumudur.

Onlar, fırtınalı değişimlerin ortasında hacda emniyet, güvenlik ve mutmain eden iman arıyorlar. Hacılar sürekli olarak üç sınıfa ayrılır:

Birinci sınıf, farz ibadeti eda ederek Allah'ın rızasını arayanlar.

İkinci sınıf, kutsal diyarlarda yardım umarak tövbe arayanlar.

Üçüncü sınıf ise yeniyi karşılamak üzere Hac vasıtasıyla Allah'a yol arayanlar.

Hacdaki kişisel deneyimlerini yazanların çoğu son iki, özellikle de üçüncü sınıftan. Bu yazının başında bahsettiğimiz üç kişi de diğer güdüler tamamen yok denmeksizin bu üçüncü türdendir.

Kur'an-ı Kerim, Kâbe'yi 'beyt-i atik' yani eski ev olarak adlandırır. Eskidir, çünkü İbrahim ve İsmail (a. s.) tarafından inşa edilmiştir.

İbrahim, Rabbine dua ederek, burayı ibadet edenlere ve hem kendisi hem de toplum için esenlik arayanlara bir ibadet yeri ve insanlara bir sığınak haline getirmesini istedi.

Bunun gerçekleşmesi için ne savaşın ne de korkunun olduğu, yani savaşmanın yasaklandığı haram dört ay vardı.

Müslümanın yeniliği, tüm insanların yeniliğidir: Müslüman namazında, orucunda, zekâtında ve haccında güvenlik ve esenlik peşinde koşar.

Aranan bu esenlik, sadece savaşlardan kurtuluş değildir; aynı zamanda açlıktan beslenmek ve insanın özgürlüğü, eşitliği ve onuru için çalışmaktır. Yeni ve ilerinin gerçekleştirilmesine ortak olma imkânları, insani yaşamın şartlarındandır.

Hac ve her 'uzak yoldan' bu uğurda yapılan yolculuk, yeniyi aramanın ve onu karşılamanın bir sembolü olmaya devam ediyor.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat