6 Şubat depremlerinden iki gün sonra AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Dönem Başkanlığını deruhte eden İsveç'in Başbakanı Ulf Kristersson Türk yetkililerle birlikte yaraların sarılması ve Türkiye ile Suriye'yle dayanışma gösterilmesi amacıyla mart ayında bir Uluslararası Bağışçılar Konferansı düzenlenmesi kararı aldıklarını açıklamıştı.
Konferans bugün Brüksel'de düzenleniyor. Konferansta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın video mesajı yayımlanacak, Türkiye'yi konferansta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu temsil edecek.
AB Sivil Koruma Mekanizması ve üye ülkelerin yardımları
Türkiye'nin uluslararası yardım talep etmesinden hemen sonra Avrupa Birliği, AB Sivil Koruma Mekanizması (UCPM) vasıtasıyla deprem bölgesine ivedilikle arama kurtarma ve sağlık ekipleri iletti.
Bu çerçevede, ilk aşamada Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Fransa, Yunanistan, Macaristan, Malta, Hollanda, Polonya ve Romanya'dan Kentsel Arama ve Kurtarma ekipleri bölgeye sevkedildi.
Buna ilaveten, Türkiye'de depremzedelerin acil ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için 12 milyon Avro tahsis edildi, insani yardım gönderildi.
Avrupa Komisyonu verilerine göre bugüne kadar UCPM sayesinde deprem bölgesine 1750 kurtarma görevlisi ve 111 arama köpeği gitti.
UCPM çatışı altında AB üyesi ülkeler ve aday ülkelerden de Türkiye'ye ayni ve nakdi yardımlar gönderildi.
Bu çerçevede bölgeye, sahra hastaneleri, sağlık ekipleri, tıbbi tahliye uçakları, çadır ve konut birimlerine ilaveten hijyen setleri, giysi, ısıtıcı, jeneratör sevkedildi.
AB'nin Copernicus uydu sistemi acil durum haritalama hizmeti sağlamak üzere aktif hale getirildi.
Ülke bazında bazı örnekler vermek gerekirse, 7 Mart itibarıyla Almanya 41 milyon avro yardımda bulundu.
İspanya "Juan Carlos I" ve "Galicia" adlı askeri gemileri ile 2 uçağını, arama-kurtarma çalışmalarına destek olması amacıyla bölgeye gönderdi.
İspanya devletinin yardımlarına ilaveten İspanyol futbol kulüpleri, özel sektörü ve sivil toplum kuruluşları da yardım kampanyaları düzenledi.
Hollanda'da vatandaşlarımızın aktif destekleriyle düzenlenen birçok kampanya sayesinde 152 milyon avrodan fazla nakdi yardım toplandı.
10 milyon avroluk yardım paketi kapsamında İrlanda tarihinin en büyük yardım operasyonunu gerçekleştirdi, ayrıca Kızılhaç üzerinden depremzedelere 2,26 milyar avroluk yardım taahhüdünde bulundu.
Her AB üyesi kendi imkanları doğrultusunda Türkiye'ye yardım etti. Bunun için de mukayese yapmadan hepsine ayrı ayrı teşekkür etmek gerekir.
Lenarčič depremlerden 3 gün sonra bölgede
Basında pek akis bulmasa da Avrupa Birliği Komisyonu'nun Kriz Yönetiminden Sorumlu Üyesi Janez Lenarčič depremlerden üç gün sonra bölgeyi ziyaret etti.
Gaziantep'te temaslarda bulunan Komiser "AB, mümkün olduğu kadar çok hayat kurtarmaya yardımcı olmak için AB Sivil Koruma Mekanizması aracılığıyla en büyük arama ve kurtarma operasyonlarından birini yürütüyor" dedi.
Avrupa Parlamentosu'nun (AP) 13 Şubat 2023 tarihinde depremlerle ilgili düzenlediği toplantıya katılan Lenarčič AP üyeleriyle gözlemlerini paylaşırken depremleri benzeri görülmemiş bir felaket olarak nitelendirerek, Türkiye'ye yardımın önemine işaret etti.
Komiser konuşmasında, "AB, ihtiyaçları göz önünde bulundurarak, felaket karşısında desteğini daha da artırmaya kararlı" ifadelerini kullandı.
Aynı toplantıda ise AP'nin Türkiye raportörü ve Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı Grubu üyesi Nacho Sanchez Amor'un tüm siyasi kaygıların bir tarafa bırakılarak Türk toplumuyla empati kurulması, bu doğrultuda AB'nin yaptığı yardımları sürdürmesine ilişkin açıklaması ise dikkat çekiciydi.
İsveç'in aktif çabaları
İsveç 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla AB Konseyi Dönem Başkanlığı'nı da üstlenmenin verdiği sorumlulukla depremler sonrasında aktif bir rol oynayarak Türkiye'ye yardım etme gayretine girdi.
Depremlerin yaşandığı gün Twitter hesabından paylaşım yapan İsveç Başbakanı Kristersson "Meydana gelen büyük depremin ardından Türkiye ve Suriye'de yaşanan can kayıplarından üzüntü duymaktayız. Türkiye'nin partneri ve AB dönem başkanı olarak yardıma hazırız" dedi.
Kristersson aynı gün Cumhurbaşkanı Erdoğan'a taziye mesajı iletti.
7 Şubat günü ülkesinin NATO üyelik süreci hakkında basına demeç veren Kristersson bir soru üzerine İsveç'in, Türkiye'ye gönderdiği insani yardımların NATO sürecini ilerletmek için bir araç olarak görülmemesi gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
Felakete hiç de bu açıdan bakılmamalı. Başka herhangi bir ülke için de aynı şeyi yapardık.
Bağışçılar Konferansı duyurusunun yapıldığı 8 Şubat günü ise, Kristersson konuşmasında "Türkiye ve Suriye'nin kuzeyindeki deprem, yakın zamanda benzeri görülmemiş bir felakettir. Sonuçlar gerçekten korkunç. Avrupa Birliği Konseyi Başkanı olarak İsveç, AB'nin yardımının bu korkunç zamanda Türk ve Suriye halkının ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli olmasını sağlamak istiyor" şeklinde açıklamalarda bulundu.
21-22 Şubat 2023 tarihlerinde Avrupa Komisyonu'nun Komşuluk ve Genişlemeden sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi ve AB Konseyi Dönem Başkanı İsveç'in Uluslararası Kalkınma İşbirliği ve Dış Ticaret Bakanı Johan Forssell Türkiye'ye bir ziyaret gerçekleştirdi.
Deprem bölgesini ziyaretin ardından "Benim neslim kesinlikle böyle bir deprem görmedi, böyle bir felaket yaşamadı. Yaşanan acı inanılmaz boyutlarda. Biz dost ve müttefik olduğumuz, sizi düşündüğümüz ve yardım etmek için buradayız" diyen Varhelyi, depremlerin sadece kısa değil aynı zamanda uzun vadeli etkilerine karşı yardımcı olacaklarını vurguladı.
İsveçli Bakan da gördüklerini sözlerle ifade etmesinin mümkün olmadığını vurgulayarak, İsveç devletinin, firmalarının ve halkının Türkiye'ye önemli yardımlarda bulunduğunu aktardı. İsveç'in çabalarının ne derece samimi olduğunu tabiatıyla zaman gösterecektir.
Bağışçılar Konferansı'na geniş katılım
Konferansa sadece AB üyesi ülkeler değil, AB'ye aday, komşu ve ortak ülkeler, Rusya hariç G20 üyesi ülkeler, Körfez İşbirliği Konseyi üyesi ülkeler, ayrıca BM başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar ile Avrupa finans kuruluşları davet edildi.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tahminlerine göre depremlerin onarım maliyeti 100 milyar ABD dolarını aşmış vaziyette.
Ülkelerin Türkiye ve Suriye'ye yönelik yapacakları yardımın ne kadar olacağı henüz bilinmiyor, ancak İsveçli Bakan Forssell, ortaya çıkan zarar dikkate alınarak, Türkiye'ye kaydadeğer miktarda kaynağın aktarılmasını beklediklerini açıkladı.
AB üyesi ülkeler başta olmak üzere tüm katılımcıların azami katkıyı sağlayacakları tahmin ediliyor. Benzer bağışçılar konferanslarında da zarar nazarında yardım taahhüdünde bulunulmuştur.
En güncel örneği vermek gerekirse, 2022'de Pakistan'da yaşanan sel felaketi sonrasında ihtiyaç duyulan miktar 16,3 milyar ABD doları olarak hesaplanmış, gerçekleştirilen Bağışçılar Konferansı'nda 9 milyar ABD dolarının üzerinde yardım taahhüt edilmişti.
Von der Leyen ve Kristersson'un konuşmaları ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın video mesajıyla başlayacak olan konferansta Lenarčič'in yanı sıra, BM Genel Sekreter Yardımcısı ve UNDP İdarecisi Achim Steiner, BM Suriye Mukim ve İnsani Yardım Koordinatörü adına Mustafa Benlamlih sunumlar yapacak.
Buna ilaveten, UNDP, Dünya Bankası ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan "Türkiye Deprem Toparlanma ve Yeniden İmar Değerlendirmesi (TERRA)" raporu doğrultusunda bağışçılara bilgi verilecek, katılımcıların TERRA kapsamında ortaya konulan yol haritası çerçevesinde yardım etmeleri istenecektir.
Bilahare Varhelyi ve Forssell bağışların yapılacağı oturumu birlikte yönetecekler. Aynı oturumun sonunda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da bir konuşma yapacak.
AB'yle üyelik müzakerelerimizin bir açmazda olduğu gerçeğini bir yana koyacak olursak, AB'nin böylesi büyük bir etkinlik gerçekleştiriyor olması önemlidir.
Özellikle BM'nin Türkiye için 1 milyar ABD doları değerinde acil yardım çağrısına karşılık çok daha büyük bir meblağ toplanması beklenen Bağışçılar Konferansı yaraların daha hızlı sarılmasına katkıda bulunacaktır.
Fonların ne şekilde aktarılacağı henüz netlik kazanmamış olmakla birlikte, yardımın uzun vadeli ihtiyaçların sağlanması ve bölgenin yeniden kalkınması için kullanılması beklenmektedir.
Yapılan yardımların tüm şeffaflığıyla nerelere aktarıldığına ve ne amaçla kullanıldığına azami dikkat gösterilmesi Türkiye Cumhuriyeti devletinin itibarıyla doğrudan bağlantılı olacağı için elzemdir.
Etkinlik Türkiye'nin ve Türk halkının yalnız olmadığının, gerektiğinde farklılıkların bir kenara bırakılarak birlik olunabileceğinin en güzel göstergesidir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
