Almanya'daki iki üniversiteden psikoloji araştırmacıları, psikopati ve sadizmle ilişkili özelliklere sahip kişilerin ateşe ilgi duyma olasılığının daha yüksek olduğunu tespit etti.

Berlin Humboldt Üniversitesi ve Hamburg Tıp Okulu'ndan araştırmacılar, sadizmin yanı sıra psikolojide "karanlık üçlü" (Makyavelizm, psikopati ve narsisizm) diye bilinen kişilik özelliklerine sahip kişilerin olanların ve yangın çıkarma eylemine ilgi duyup duymadığını öğrenmek istedi. 

Hakemli bilimsel dergi Frontiers in Psychology'de yayımlanan araştırma makalesinde orman yangınlarına ve Fransa'nın tarihi katedrali Notre-Dame'da 2019'da çıkan yangına atıfta bulunuldu.

"Yangınlar toplum için önemli bir sorun. Birçok insanın hayatına mal oluyor ve büyük maddi hasara sebebiyet veriyorlar. Adli örneklerde gözlemlenen önemli bir risk faktörü, suçluların yangına duyduğu ilgi" diyen araştırma ekibi, şöyle devam etti:

Ancak, yangına ilginin ve yangın çıkarmanın kişilik özellikleri gibi diğer değişkenlerle ilişkisine dair çok az bilgi var.

Ekip konuyla ilgili daha fazla bilgi elde etmek için 222 kişinin dahil olduğu bir çalışma yürüttü. İlk önce bu kişilerde karanlık üçlünün belirtileri olup olmadığına bakmak için psikolojik değerlendirmeler hazırladı.

Bunun ardından katılımcılara ateşe duydukları ilginin ölçülebilmesi için anketler yöneltildi.

Anketlerde "sıradan bir evde kömür ateşini izlemek" veya "televizyonda bir otelin yandığını görmek" gibi ifadeler yer aldı. Katılımcılardan bu deneyimleri zihninde canlandırması istendi.

Ayrıca katılımcılardan hissettiklerini aktarmaları ve deneyimlerini derencelendirmeleri için anketlerdeki belirli ifadelere de puan vermeleri talep edildi.

Bunlar arasında "kesinlikle korkunç", "hiç bu kadar üzülmemiştim", "heyecan verici" veya "çok hoş bir deneyim" gibi ifadeler yer aldı.

Tüm zamanların en psikopat 20 film karakteri

Hepsini göster 20

Tüm zamanların en psikopat 20 film karakteri

• 1/20

  Max Cady: Robert De Niro, yönetmen Martin Scorsese’yle 7. işbirliğini Korku Burnu (Cape Fear) filminde yaptı. De Niro, Max Cady karakteri olarak karın kaslarıyla ve tehditkar dövmelerle karşımıza çıkıyor. Karakterin Lori Davis'a (Illeana Douglas) acımasız bir şekilde tecavüz etmesi ve Sam Bowden’ın eşi ve kızının peşinde olması Korku Burnunu rahatsız edici bir film yapıyor.

• 2/20

  Freddy Krueger: Elm Sokağında Kabus (A Nightmare on Elm Street) vizyona girdiğinde Freddy Krueger (Robert Englund) uykusuz gecelerin sebebiydi. Freddy parmaklarındaki bıçaklar ve çocukları uykularında öldürme tutkusuyla üst düzey bir psikopat.

• 3/20

  Michael Myers: Cadılar Bayramı (The Halloween) serisinin ölü sayısı şu anda 169. Daha şaşırtıcı olansa, seri için 11 film çekilmesi. Bu korku film standartları için bile çılgınca bir rakam. Son 40 yılda 8 farklı oyuncunun canlandırdığı maskeli Michael Myers, en unutulmaz tehlikelerden biri. Michael’in Cadılar Bayramı 4'te "baş parmağını bir kişinin alnına sokarak öldürmesi" unutulmaz.

• 4/20

  Annie Wilkes: Ölüm Kitabı’nda (Misery) roman yazarı Paul Sheldon (James Caan) arabasıyla bir kar fırtınasında kaza yapar. Annie Wilkes (Kathy Bates) onu kurtarır ve onunla ilgilenir. Yaramazlık yaptığındaysa ayak bileklerini balyozla kırar.

• 5/20

  Norman Bates: Nekrofil, seri katil, hayvan postu dolduran Norman Bates (Anthony Perkins) birçok psikotik özelliğe sahip. Sapık (Psycho) filmindeki kötü şöhretli duş sahnesi zamanla bu korku türüyle eş anlamlı hale geldi. Alfred Hitchcock’un banyo röntgenciliğinin benzerleri çeşitli filmlerde tekrar tekrar çekildi.

• 6/20

  Patrick Bateman: Patrick Bateman kendi de itiraf ettiği gibi “bir insanın tüm özelliklerine sahip… Ama açıkça belirlenmiş tek bir duyguya sahip değil. Hırs ve iğrenme dışında.” Bu, Amerikan Sapığı (American Psycho) filminde yer alan akıl hastası katili özetlemek için yeterli.

• 7/20

  Hedra Carlson: Yeni ev arkadaşınız saç stilinizi ve kıyafet seçimlerinizi taklit ettiğinde tehlike çanları çalmaya başlamalı. Psikolojik gerilim filmi Genç Bekar Bayan Aranıyor’da (Single White Female) Hedra Carlson (Jennifer Jason Leigh) Allison’un (Bridget Fonda) sahiplenici ev arkadaşı rolünde.

• 8/20

  Jack Torrance: Stanley Kubrick’in kült korku klasiği Cinnet (The Shining), The Simpsons’tan Family Guy’a kadar birçok TV dizisine ilham verdi. “Here's Johnny!” sahnesi ise filmin öne çıkan en ikonik sahnesi

• 9/20

  Alex Forrest: Dan Gallagher (Michael Douglas), karısını "tavşan kaynatan" takıntılı kadın Alex Forrest’la (Glenn Close) aldatmakla büyük bir hata yaptı. Close, Öldüren Cazibe (Fatal Attraction) filmindeki rolüyle Oscar’da En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’ne aday oldu. Neyse ki ödülü kazanamayınca hiçbir tavşan zarar görmedi.

• 10/20

  Baby Jane: Cadılar Bayramı kostümlerine ilham veren tek psikopat Joker değil. Bette Davis’in Bebek Jane’e Ne Oldu (Whatever Happened to Baby Jane’s) filmindeki makyajını taklit etmek hala revaçta. Felçli kız kardeşine (Joan Crawford) yemek vermeyi kesen Baby Jane, akşam yemeği için ona ölü fare servis etmeye başlar.

• 11/20

  Francis “Franco” Begbie: Umursamaz Franco Begbie'nin (Robert Carlyle) başlıca ilgi alanları şiddet, seks ve alkol. Yüksek sesle cips yediği için bir adamı döver, bardağını balkondan atarak bir kadını yaralar ve silahla kuyumcu dükkanını soyar. Çılgın bir adam.

• 12/20

  Aileen Wuornos Charlize Theron'un Oscar ödüllü Cani (Monster) filminde seri katil Aileen Wuornos’u canlandırabilmek için 30 kilo alması, kaşlarını tıraş etmesi ve protez diş takması gerekiyordu. Bazı izleyiciler onun bir psikopat değil, istismara uğramış bir kadın olduğunu düşünse de artan cinayetlerinin sonu gelmiyor.

• 13/20

  Hannibal Lecter: Kuzuların Sessizliği (The Silence of the Lambs) filmindeki Hannibal Lecter (Anthony Hopkins) gerçek bir psikopat. Filmin sonu, izleyiciler üzerinde çok güçlü bir etki yaratıyor. 1. sınıf bir psikopat olan Hannibal Lecter; havalı, ihtiyatlı ve çok zeki.

• 14/20

  The Joker: Heath Ledger’in oyunculuğu Joker karakteriyle doruk noktasına ulaşıyor. Oyuncunun, Kara Şövalye’nin (The Dark Knight) çekiminden önce bir ay boyunca kendini eve kapattığı ve çekim boyunca günde sadece iki saat uyuduğu söyleniyor. Uyguladığı bu yöntem karşılığını verdi. Hemşire kılığına girerek bir hastaneyi patlatan Joker oyunculuğuyla Oscar kazandırdı.

• 15/20

  Kevin Wendell Crumb: Barry, Dennis, ve Hedwig… Bunlar Kevin'in (James McAvoy) M. Night Shyamalan’ın Split and Glass adlı filmlerindeki 24 kişiliğinin sadece birkaçı. Çoklu Kişilik Bozukluğundan muzdarip Kevin 3 kızı kaçırır, 2’sini öldürüp yer. Kevin’in bir diğer alt karakteri ise Kanye West hayranıdır. Hangisinin daha kötü olduğuna siz izleyerek karar verin.

• 16/20

  Alex DeLarge: Stanley Kubrick’in distopik klasiği Otomatik Portakal (A Clockwork Orange) filminde Alex (Malcolm McDowell) şiddet bağımlısıdır. Alex’in Cat Lady'nin (Miriam Karlin) evine gizlice girdiği ve dev bir penis heykeliyle onu ölümüne dövdüğü sahne de en rahatsız edici sahnelerden biri.

• 17/20

  Martin: Yatağımdaki Düşman (Sleeping with the Enemy) filmindeki uzun boylu ve bıyıklı Martin (Patrick Bergin), başlı başına kabus sebebi. Takıntılı eğilimlerinden dolayı eşi Laura Burney'i (Julia Roberts) kontrol eden Martin’in davranışları o kadar korkunç ki Laura, ondan kaçmak için ölü numarası bile yapar.

• 18/20

  John Kramer: 8 Testere (Saw) filminde yaklaşık 100 ölüm gerçekleşiyor. Bununla birlikte John Kramer (Tobin Bell) “Ben hiç kimseyi öldürmedim. Kararlar onlara bağlı” diyor. Elektrikli testere ile bir kurbanın boğazının kesilmesi (Testere 3) ve başka bir tanesinin kolunun zincirlerle parçalanması (Testere 3D) zihinlerde Kramer'in amacına dair soru işaretleri bırakıyor.

• 19/20

  Peyton Flanders: Curtis Hanson’un Beşikteki El (Cradle The Cradle The Hand) filmindeki Bartel ailesinin bebek bakıcısı Peyton (Rebecca De Mornay) çok şirin görünebilir. Ancak kocasının intiharının ardından düşük yapan Peyton intikam aramaktadır. Claire Bartel'in (Annabella Sciorra) bebeğini emziren Peyton onun kocasıyla yakınlaşır, daha sonra da Bratel'in en iyi arkadaşını öldürür. Kadınların intikamı çok korkunç oluyor.

• 20/20

  John Doe: John Doe’nun (Kevin Spacey) Yedi (Seven) filmindeki tüyler ürpertici cinayetlerinin her biri, Hristiyanlıkdaki 7 ölümcül günaha gönderme yapıyor: Kibir, açgözlülük, şehvet düşkünlüğü, kıskançlık, oburluk, yıkıcılık ve tembellik. Filmdeki son sürprize tahammül etmek zor ama Doe’yu sinema tarihinin en acımasız karakterlerden biri yapan da bu sahne.

Bulgular, psikopatik özelliklerle yangın çıkarmaya ve yangını izlemeye yönelik ilgi arasında pozitif bir bağlantı olduğunu gösterdi.

Araştırma makalesine göre, karanlık üçlü arasında yangınla ilişkilendirilen tek özellik psikopati oldu.

Bunun yanı sıra ateş ve sadizm arasında da bağlantı tespit edildi.

Ancak bu bağlantı iki sadizm türünde de farklı şekilde kurulmuştu: Doğrudan sadistler (zulmetmekten zevk alan) ve dolaylı sadistler (zulmü izlemekten zevk alanlar).

Araştırma makalesinde konuyla ilgili şu ifadeler yer aldı:

Farkın kendini en açık şekilde gösterdiği nokta şu: Dolaylı sadizmde bir yangını izlemek sadist ihtiyaçları zaten tatmin ediyor. Onlar için ateşi başlatma eyleminin daha az önemi var.

Independent Türkçe, IFL Science, Frontiers in Psychology

Derleyen: Çağla Üren