Norveç merkezli İran İnsan Hakları grubu, Tahran rejiminin eylül ortasından beri ülkeyi sarsan gösterilere katılan kişiler hakkındaki idam kararlarını hızlıca uygulayabileceği konusunda uluslararası toplumu uyardı.

İran mahkemelerinden haberler veren internet sitesi Mizan, şimdiye kadar bir göstericinin "kundaklama, kamu düzenini bozma, milli güvenliğe karşı suç işlemek için komplo kurma" ve "Allah düşmanlığı" suçlamalarıyla yargılanıp idama mahkum edildiğini duyurdu. 

Mizan, Tahran'daki başka bir mahkemenin 5 göstericiyi 5 ila 10 yıllık hapis cezalarına çarptırdığını kaydetti.

Tahran'da 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin 13 Eylül'de örtünme kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra ölümü üzerine ülkenin dört yanında devam eden gösteriler sırasında Birleşmiş Milletler'e (BM) göre yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alındı. 

İran devlet medyası, binden fazla kişinin kasım ayı içinde Tahran'da mahkeme önüne çıkarılacağını duyurmuştu. 

İran İnsan Hakları grubu yöneticisi Norveç vatandaşı Mahmood Amiry-Moghaddam, AFP'ye şöyle konuştu:

İdam cezalarının apar topar uygulanmasından çok endişe ediyoruz. Uluslararası toplum İranlı yetkililere idam cezalarının uygulanmasının kabul edilemez olduğuna ve ağır sonuçlar doğuracağına ilişkin güçlü uyarı göndermeli. 

İran İslami Şura Meclisi'nden haberler veren ICANA'nın, ay başında 290 milletvekilinin 227'sinin imzasıyla göstericilere "merhamet edilmemesi" ve en sert cezaların verilmesi çağrısını içeren mektup yayınlandığını yalanlaması dikkat çekti. Uluslararası yankı uyandıran mektup, IRNA başta olmak üzere resmi ajanslar tarafından duyurulmuştu. 

Milletvekili Hüseyin Celali, ISNA'ya kendini şöyle savundu:

Olaylarda cinayet işleyenlere karşı yazılmış bir mektup imzaladım ama sonra başka bir mektup daha yayımlandığını duydum ama o sahte.

Bu arada, Evin hapishanesinde açlık grevi yapan tutuklu aktivist Hüseyin Ronahi, durumunun kötüleşmesi üzerine hastaneye kaldırıldı. Gösterilerin zirveye çıktığı eylülün son haftasında gözatına alınarak hapishaneye gönderilen Ronahi'nin iki bacağının kırıldığı açıklanmıştı. 

Aile üyeleri, 50 günden fazladır açlık grevi yapan Ronahi'nin 12 Kasım'da su içmeyi bıraktığını duyurdu.

Kardeşi Hasan Ronahi'nin, aktivistin Dey Hastanesi'nde tutulduğuna ilişkin sosyal medya mesajı üzerine hastane önünde toplanan göstericiler polis tarafından göz yaşartıcı gazla dağıtıldı.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, Almanya ve İzlanda'nın çağrısı ve 44 ülkenin çağrıyı desteklemesi üzerine 24 Kasım'da İran'daki durumu değerlendirmek için özel toplantı yapma kararı aldı. Özel oturum için 47 üyeli konseyin en az 16'sının oyu gerekiyordu.

Öğrenci gösterileri sürüyor

Tahran'daki Şehid Beheşti Üniversitesi öğrencileri, arkadaşlarının tutuklanmasını ve "kendilerine uygulanan baskıyı" protesto etmek için 13 Kasım'da oturma eylemi düzenledi. Edebiyat Fakültesi'nde düzenlenen protestoda öğrenciler, tutuklu tüm öğrencilerin kefaletle serbest bırakılmasını, öğrencilerle ilgili disiplin işlemlerinin iptalini ve üniversite yerleşkelerinde güvenlik güçleri ve sivil polislerin bulunmamasını talep etti.

Tahran Üniversitesi öğrencileri toplu marş okuyup üniversite yerleşkesinde yürüyüş yaparken Urumiye Azad Üniversitesi ve Zehra Üniversitesi'nde de çeşitli gösteriler düzenlendi.

Independent Türkçe, AFP, Iran International, AA