Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daveti üzerine Türkiye'yi ziyaret etti.
Venezuela Cumhurbaşkanlığı'nın Twitter hesabı üzerinden yapılan açıklamada, Maduro'nun Türkiye'ye gelişinin videosunu yayımladı ve ziyaretin nedeninin "kardeşlik bağlarını ve halkların birliğini güçlendirmek" olduğu vurgulandı.
Maduro da Twitter hesabından "Sizi önümüzdeki birkaç saat içinde gerçekleştireceğimiz uluslararası gündeme dikkat etmeye davet ediyorum. Jeopolitik öneme sahip olacak" şeklinde bir açıklama yaptı.
Maduro'nun Türkiye ziyaretine eşi Cilia Flores de Maduro da eşlik etti. Başkan Maduro'nun heyetinde ayrıca; Venezuela Dışişleri Bakanı Carlos Farias, Tarım Bakanı Wilmar Castro, İletişim ve Enformasyon Bakanı Freddy Nanez, Ulaştırma Bakanı Ramon Velasquez Araguayan, Turizm Bakanı Ali Padron da yer aldı.
Bunların dışında Venezuela Merkez Bankası Başkanı Calixto Ortega ve PDVSA Başkanı Asdrubal Chavez de Maduro'nun seyahatine katılan isimlerdi.
Maduro, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yapılan görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, "Venezuela'daki Türk yatırımcıların turizm, madencilik, sanayi, lojistik, bankacılık, petrol, gaz, altın, kömüre uzanmasının zamanı geldi" ifadelerini kullandı.
Maduro, ülkesindeki Türk yatırımcıların "iki ülke arasındaki ilişkilerde genişleme süreci için tüm garantilere sahip olacağını" da sözlerine ekledi.
Tarım, turizm ve mali ilişkilerle ilgili 3 anlaşmanın imzalanmasının ardından Maduro, Erdoğan ile ortak basın toplantısı yaptı.
Venezuela Devlet Başkanı, "İstanbul ile Karakas arasında her gün uçuş olduğunu ve turistlerin Türkiye üzerinden Asya, Avrupa, Afrika ve diğer destinasyonlara seyahat etmeyi tercih ettiğini" söyledi.
"Türkiye ve Venezuela arasında 54'ün üzerinde anlaşmamız var ve hepsi hızla gelişiyor" diyen Maduro, "Venezuela anka kuşu gibi küllerinden doğdu ve Türkiye halkı ve Cumhurbaşkanı (Erdoğan) Venezuela'da sadık, sağlam, çalışkan ve güvenli dostları olduğundan emin olabilir" şeklinde konuştu.
Bu bağlamda Türkiye, Venezuela'nın ihracatta 10. ve ithalatta 5. sırada yer alan ülkedir. Türkiye ağırlıklı olarak hurda metal, altın ve kömür alıyor. Buna karşılık un, makarna ve diğer işlenmiş gıda ürünlerini de satıyor.
Maduro, Biden'a trip attı
Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) Zirvesi'ne katılmak için Amerika Birleşik Devletleri'nden davet almayı başaramayan Maduro, Ortadoğu turuna çıktı.
Maduro ziyaret kapsamında, sırasıyla Türkiye, Cezayir ve İran'ı kapsayan 5 günlük bir seyahat gerçekleştirdi.
Maduro'nun gerçekleştirdiği Ortadoğu turu, Los Angeles'ta 7-10 Haziran arasında gerçekleşen ve bir bölgesel liderler toplantısı olan Amerika Zirvesi ile aynı zamana denk geldi.
Maduro'nun Türkiye ziyareti, Washington'un Nicolas Maduro'yu Amerika Zirvesi'ne davet etmemesi ve onu küçümsemesinin ardından geldi. Her ne kadar Maduro, ABD'deki zirveye davet edilememiş olsa da; zirvenin en önemli konusu olmayı başardı.
Çünkü ABD'nin Venezuela, Küba ve Nikaragua'yı Los Angeles'taki zirveye davet etmemesinin ardından Meksika Başkanı López Obrador ve Bolivya Başkanı Luis Arce gibi bazı Latin Amerikalı başkanlar da zirveye katılmamıştı.
El Salvador, Guatemala ve Honduras'ın yani Kuzey Üçgeni'nin liderleri de toplantıya katılmadı. Hatta OAS dönem başkanı olan Arjantin Cumhurbaşkanı Albeto Fernandez, toplantıya davet edilmeyen liderlerin kabulü için Biden'a ricacı oldu. Ancak ABD tarafı bu teklifi geri çevirdi.
Maduro'nun toplantıya davet edilememesine gösterdiği tepkinin arkasında; ABD'nin, 17 Mayıs'ta Maduro hükümeti ile muhalefetin Meksika'da müzakereleri sürdürmesi karşılığında yürütülen görüşmeler yatıyor.
Çünkü ABD, Venezuela petrolüne duyalan ihtiyaçtan ötürü yaptırımların 'kısmen' kaldırıldığını açıkladı. Hatta ABD, Chevron'a Venezuela'da petrol ticareti için lisans verdi.
Dolayısıyla Maduro, OAS toplantısına davet edilememesinin müzakerelerin ruhuna yakışmadığını düşünüyor.
Bu nedenle ABD, Ukrayna savaşının neden olduğu petrol ve gaz ihtiyacı başta olmak üzere; Maduro hükümeti ile muhalefet arasındaki diyaloğu teşvik etmek için Venezuela'ya karşı bazı yaptırımları esnek hale getireceğini duyurdu.
Başkan Nicolas Maduro ile Joe Biden yönetimi arasındaki yakınlaşmanın sonuçlarını "hafif" ama "önemli" adımlar olarak değerlendirili yor.
Nitekim bu yakınlaşmadan ötürü Chevron, Eni ve Repsol gibi petrol şirketlerine lisans verilmesine yol açtı. Fakat Washington, ABD merkezli Chevron'e verdiği izni Hindistan'ın petrol ve doğalgaz şirketine ve Fransız Maurel & Prom'a benzer tavizleri vermedi.
ABD hükümeti, İki yıllık katı ambargoların ardından temmuz ayı itibarıyla petrol şirketleri Repsol (İspanyol) ve Eni'nin (İtalyan) Venezuela'dan Avrupa'ya ham petrol ve gaz ihraç etmeye başlamasına da izin verdi.
Zira Biden yönetimi, Venezuela petrolünün Avrupa'nın Rusya'ya olan bağımlılığını azaltmasına yardımcı olacağını umuyor.
İşte bu yüzden Maduro, bir Ortadoğu turuna çıktı. Hatta dikkat çeken bir zamanlama ile Maduro; Ukrayna'daki savaşın ortasında hem Karadeniz tahıl ticaretini sağlayacak deniz koridorunun oluşturulmasını görüşmek hem de Suriye meselesi için Ankara'yı ziyaret eden Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un ziyaretinden saatler Türkiye'ye sonra geldi.
Maduro'nun Lavrov ile görüşüp görüşmediği belli değil; ancak heyetler arasında bir temas olduğu açık.
Nitekim Bloomberg, "Maduro Hükümeti'nin, ödeme sistemleri konusunda Rusya ve Türkiye ile görüşeceğini" bildirdi.
Petersburg'da Uluslararası Ekonomik Forum'u düzenleyen Rus vakfı Roscongress, Sputnik News aracılığıyla "Venezuela ve Türkiye merkez bankalarının temsilcilerinin, Rusya ile birlikte ödeme sistemi konusunda uluslararası işbirliğini görüşeceğini" açıkladı.
Ankara'da gerçekleşen son ziyarette de taraflar birbirilerine olan desteklerini yinelediler. Maduro ile düzenlediği ortak basın toplantısında Erdoğan, Türkiye'nin Venezuela ile dostluğunu vurguladı ve Venezuela'ya uygulanan "tek taraflı" yaptırımları eleştirdi.
Ayrıca Erdoğan, temmuz ayında Karakas'a bir ziyaret yapmayı planladığını açıkladı.
Maduro, Türkiye'ye Kovid-19 salgını sırasında verdiği destek için teşekkür ederek, iki ülkenin bankacılık, tarım ve turizm alanlarında üç anlaşma imzaladığını söyledi.
Türkiye'yi de Venezuela'ya yatırım yapmaya davet etti ve "Venezuela'daki Türk yatırımcıların turizm, madencilik, sanayi, lojistik, bankacılık, petrol, gaz, altın, kömür sektörlerine gelmelerinin zamanı geldi" dedi. Venezuela'daki Türk yatırımının, iki ülke arasındaki ilişkileri genişletme sürecine gitmek için "tüm yasal garantilerden yararlanacağını" da sözlerine ekledi.
Bu bağlamda Türkiye ve Venezuela arasındaki ticaret hacmi 2021'de bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 300 arttı. Hatta Türkiye, ABD yaptırımlarından sonra Venezuela'nın Çin, İran ve Rusya gibi ülkelerle birlikte ana ticaret ortaklarından biri oldu.
Türkiye, Kovid-19 salgını sırasında Venezuela hükümetine tonlarca tıbbi malzeme ve koruyucu ekipman bağışladı ve yaklaşık 300 yatak kapasiteli bir hastanenin inşasına yardımcı oldu.
Maduro, nisan ayında Karakas'ta işbirliği anlaşmaları imzalayan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nu kabul ettiğinde; Türkiye'nin Venezuela'daki yatırımları üç katına çıkararak 1,5 milyar ABD dolarına ulaşmayı umduğunu söyledi.
Maduro, Ortadoğu turu yaptı
Venezuela Devlet Başkanı Maduro, Türkiye ziyaretinin ardından Ortadoğu turunun ikinci durağı olan Cezayir'e geçti.
Maduro Türkiye'deki temaslarını sürdürdüğü sırada, 8 Haziran 632'de Hz. Muhammed'in vefatının yıldönümünü hatırlatan bir tweet attı. Daha sonra bu tweeti sildi.
Maduro'nun attığı tweette şu ifadeler yer aldı:
Peygamber Muhammed, kendisini dünyanın dört bir yanındaki Müslüman toplumu adına kardeşliğin derin inancına ve yüce değerlerine dönüştürmek için sonsuzluğa ulaştı. Muhammed onun (Müslümanların) yollarını aydınlatmaya devam etsin.
Cezayir ve Venezuela, 1971'den beri diplomatik ilişkilerini sürdürmekte ve enerji, eğitim, kültür ve ticaret gibi farklı alanlarda çeşitli anlaşmalar geliştirmektedir. Her iki ülke OPEC üyesidir.
Maduro, Cezayir'e ulaştığında Başbakanı Eymen bin Abdurrahman ile görüştü. Ardından Cezayirli mevkidaşı Abdülmecid Tebbun ile Al Muradiya Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda bir araya geldi.
Maduro, eski cumhurbaşkanı Abdelaziz Bouteflika döneminde de Ortadoğu ve Rusya'ya yaptığı her seyahatte Cezayir havaalanında sık sık teknik molalar verirdi. İki lider, Venezuela ve Cezayir arasında bir hava bağlantısı açma konusunda anlaştı.
Maduro, ortak basın toplantısında da "Batı Sahra halkının koruması için dünyanın uyanması ve tepki vermesi gerektiğini" vurguladı ve "Filistin halkıyla dayanışması" .ağrısını yineledi.
Maduro, şunları söyledi:
Bugün itibarıyla, Venezuela ve Cezayir halkları arasındaki ilişkilerde birlik ve ortak sorumluluk yolunda yeni bir aşama başlıyor.
Cumhurbaşkanı Nicolas Maduro, Ortadoğu ziyaretinin üçüncü durağı olarak İran'a gitti. Maduro İranlı mevkidaşı İbrahim Reisi'nin davetlisi olarak iki günlük resmi bir ziyaret için Tahran'a gitti.
Nicolas Maduro'nun Tahran ziyareti, geçen mayıs ayında İran Petrol Bakanı Cavad Oci'nin Venezuela ve Nikaragua'yı da kapsayan Latin Amerika turunun ardından gerçekleşti. O dönemde ikisi petrol sektöründe, ikisi tarım sektöründe olmak üzere 4 mutabakat zaptı imzalandı.
Öte yandan Karakas ve Tahran, bilimsel araştırma ve sağlık alanlarında işbirliği yapmayı ve Universidad Bolivariana için öğrenci değişim programı konusunda da mutabakata vardı.
Cumhurbaşkanı Nicolas Maduro, hem İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile bir araya geldi hem de dini lider Ayetullah Ali Hamaney ile ayrıca görüştü. Her iki ülke arasında petrol, petrokimya, turizm, gıda ve teknoloji alanlarında işbirliğini sağlayan 20 yıllık stratejik işbirliği anlaşması imzaladı.
İran, 11 Haziran'da Venezuela'ya, İran Endüstriyel Denizcilik Şirketi Salman Zarbi (SADRA) tarafından inşa edilen ve 80 bin ila 125 bin ton kapasiteli petrol tankerlerinin sınıflandırıldığı Aframax kategorisine ait bir petrol tankeri de teslim etti.
Bu, İran'ın son yıllarda Venezuela'ya teslim ettiği ikinci petrol tankeri oldu. İranlı yetkililere göre, Karakas için iki tane gemi daha inşa ediliyor. Aframax, orta boyları nedeniyle kanallar, nehir alanları ve sığ limanlar gibi büyük petrol tankerlerinin ulaşamadığı rotalarda kullanılan petrol tankerleridir.
Mayıs ayında, İran devlete ait olan 'Ulusal İran Petrol Mühendislik ve İnşaat Şirketi', Venezuela'nın günde 146 bin varil petrol üreten en küçük rafinerisini onarmak için 110 milyon euro değerinde bir sözleşme imzaladı.
Anlaşma, Venezuela'da Maduro ile bir araya gelen İran Petrol Bakanı Cavad Oci'nin katıldığı son müzakerelerin ardından geldi.
Reisi, Karakas ile Tahran arasındaki doğrudan uçuşla ilgili olarak, artan turizme ek olarak, ekonomik ve ticari ilişkilerin gelişmesine yardımcı olabileceğini ve iki halkı birbirine daha da yakınlaştırabileceğini söyledi. Bu bağlamda ilk Karakas-Tahran uçuşu 18 Haziran'da yapılacak.
Maduro'nun Ortadoğu turunun öncelikli 6 hedefi
Sonuç olarak, Maduro'nun Ortadoğu turunun öncelikli 6 hedefi olduğunu söylemek mümkün:
- ABD'de düzenlenen Amerikan Devletleri Örgütü(OAS)Zirvesi'ne davet edilmemesi yüzünden; hem kendisinin hem de Venezuela'nın uluslararası bir izolasyonla karşı karşıya olmadığını göstermiş oldu. Dolayısıyla ABD ve Biden'a halen alternatiflerinin olduğunu göstermek istedi. Bu yüzden Maduro'nun Türkiye ziyaretinin sadece ekonomik değil aynı zamanda siyasi ve finansal beklentileri de bulunuyor. ABD ile Maduro arasında yapılan yaptırımları hafifletmeyi amaçlayan 'garip' müzakere döneminde OAS'a davet edilmemesi; Maduro'nun bu Ortadoğu turu yapmasındaki itici güç oldu.
- Neden önce Türkiye'yi ziyaret etti?
Türkiye, Maduro Venezuela'sının iyi ilişkilere sahip olduğu; ve bu yüzden de iyi geçinmesi gereken birkaç ülkeden biridir. Zira haftanın her günü Başkent Karakas'dan İstanbul'a direkt uçuşlar var. Altın ticareti çok arttı. Türkiye, para transferlerini açık tuttuğu için ekonomik ve finansal nedenler var. İki ülke arasında ticaret hacmini 5 milyar dolara çıkarmak gibi hedef var.
- Nicolas Maduro'nun Türkiye ziyaretinin amacı enerji, bilim, teknoloji, tarım, ulaşım, turizm ve kültür gibi alanlarda iki ülke arasındaki stratejik işbirliğini derinleştirmek oldu. Rusya-Türkiye ve Venezuela arasında para transferleri ve Venezuela'da Türkiye'nin tahıl yetiştirmek gibi stratejik görüşmelerde bulundu. Ayrıca Maduro, Türk Lirası'ndaki sert düşüşten ötürü Türkiye'den daha çok ithalat yapma arzusunda bulunarak ticari kazanç sağlamak istiyor.
- Venezuela Devlet Başkanı'nın, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın davetiyle Türkiye'ye gitmesi, Rusya, İran ve Cezayir yetkilileriyle görüşmesi Maduro'nun uluslararası düzlemde ve iç siyasette meşruiyeti açısından özel bir anlam taşıyor. Maduro, 4 yıldır Atlantik okyanusunun ötesine geçmedi ve kıta Amerika'sı hariç herhangi bir ülkeyi ziyaret etmedi. Bu bağlamda Venezuela'da 2024 yılında başkanlık seçimleri var. Maduro'nun yaptığı bu ziyaret ve yapılacak anlaşmalardan gelecek olan sıcak parayı seçim kampanyasında kullanmak istemektedir.
- Uluslararası finans sisteminin dışına itilen Venezuela ve Rusya'nın, para transferinde yaşadığı sorun, Türkiye üzerinden çözülmesi altın ile ticaret yapmaya olanak tanıyor. Böylelikle Venezuela'nın stratejik ortak gördüğü Rusya, İran ve Türkiye'den gıda ürünlerini ve temel tüketim malzemelerin ithalatının önü açılmış oluyor. Bu nedenle Maduro hükümeti, Türkiye'ye başta petrol ve değerli madenler olmak üzere birçok ürün ihraç etmek istiyor.
- Maduro, Avrupa'ya petrol göndermeden önce Türkiye ve Rusya'ya yaklaşıyor. Çünkü ABD ile ilişkilerde iniş-çıkışlar yaşanırken, Maduro Türkiye, İran ve Rusya gibi uluslararası müttefiklerle manevra alanını geliştirmek istiyor. Aslında Maduro ve eşi Cilia Flores'in Erdoğan'ı ziyareti, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Türkiye'de bulunduğu an ile örtüşüyor. Bu bağlamda Venezuela ham petrolünün İspanyol Repsol ve İtalyan Eni'nin yardımıyla Avrupa'ya akmaya başlayacağını teyit ettikten sadece birkaç gün sonra, Venezuela, Rusya ve Türkiye Merkez bankalarıyla ortak görüşlerde bulunuyor.
Bu bağlamda Venezuela'nın daha önce ABD ve İngiltere bankalarındaki hesaplarına el konulmasından ötürü Türkiye gibi güvenilir ülke ihtiyacı hasıl oluyor.
Dolayısıyla hem Avrupa'ya verilen petrol ve gaz ödemelerini toplamak, hem Venezuela devletinin dolar ihtiyacını karşılamak için Venezuela ve Maduro, Türkiye ile varoluşsal stratejik bir ilişki gelişiyor.
Ancak Türkiye, bu ilişkiyi stratejik bir düzleme taşıyabiliyor mu? Şahsen oldukça mütevazı davrandığını düşünüyorum.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
