İtalya'nın başkenti Roma'daki kilisede bulunan ve İsa peygamberin 12 havarisinden ikisine ait olduğu düşünülen kemikler incelemeye alındı. Havarilerden birinin kemiklerinin daha sonraki dönemlerden kalma olduğu ortaya çıktı.

Güney Danimarka Üniversitesi'nden kimya ve arkeometri profesörü Kaare Lund Rasmussen'in yürüttüğü, sonuçları Heritage Science'da yayımlanan çalışmaya Britanya, İtalya, Hollanda'dan da araştırmacılar katıldı.

Havariler Aziz Filipus ve Aziz James'e (James the Younger) ait olduğu düşünülen kemikler 6. yüzyıldan beri Santi Apostoli Kilisesi'nde tutuluyor.

Sözkonusu kemikler kaval, uyluk ve mumyalanmış ayak kemiklerinden arda kalan küçük parçalardan oluşuyor. Bunlardan ayak ve kaval kemiklerinin Aziz Filipus'a, uyluk kemiğinin de Aziz James'e ait olduğu düşünülüyor.
 

Aziz James'e ait olduğu düşünülen uyluk kemiklerinin parçaları (Fotoğraf: Heritage Science Journal)

Katolikler Aziz James'in Mısır'da bugün El Felusiyat adıyla bilinen antik Ostrakine şehrinde MS 60 civarında taşlanarak ya da çarmıha gerilerek öldürüldüğüne inanıyor.

Ancak radyokarbon tarihleme incelemesi, Aziz James'e ait olduğu düşünülen kemiklerin MS 201-340'dan kalma olduğunu ortaya koydu. Buna göre kemikler havariden yaklaşık 160-240 yaş daha genç birine ait.

Filipus'un nasıl öldüğüyse tam olarak bilinmese bile MS 80 civarında antik dönemdeki adıyla Hierapolis olarak bilinen bugünkü Pamukkale'ye yakın bir şehirde öldüğüne inanılıyor.

Öte yandan araştırmacılar Filipus'un kemiklerinin radyokarbon incelemesine giremeyecek derecede bozulduğunu belirterek bunlarla ilgili bir tarihsel veri elde edemedi.

Katolik Kilisesi'nin ilk dönemlerinde Hıristiyan şehitlerin naaşlarından kalan parçalar sık sık tapınak ve kiliselere taşınırdı.

Independent Türkçe, Eurakalert, Daily Mail