Haaretz'e konuşan Çinli bazı uzmanlar ve aktivistler, Sincan'daki toplama kamplarında tutulan Uygur Müslümanlarından her yıl binlerce kişinin öldürüldüğünü ve bu kişilere ait organların zengin Çinli ve yabancı hastalar için alındığını iddia ediyor. Pekin yönetimiyse tüm suçlamaları reddediyor.

Şu an Avrupa'da yaşayan Huiqiong Liu adlı kadın, 1990'larda Çin'in baskı uyguladığı Falun Gong hareketiyle mücadele kapsamında 2001'de Pekin'deki evinde tutuklanıp Çin'in "yeniden eğitim kampı" adını verdiği bir merkeze gönderilmişti.

Haaretz'e o günleri videolu görüşmeyle anlatan Liu, "Sorgu akşam 9'da başlayıp ertesi gün öğlene kadar sürdü. İçlerinden 5'i bana vurmadı ancak 6. bir adam beni dövüp 'Organlarını çıkaracağız, sonra da bedeninden geriye kalanları yakacağız' diye tehdit etti" diyor.

Kampta 2005-2007 arasında 18 ay kaldığını, tutuklanmasının ardından test için hastaneye kaldırıldığını belirten kadın, "Doktora kalp sorunum olduğunu söyledim ama bana kalbimin iyi olduğu cevabını verdi. Kalbimi alıp almayacaklarını sordum. 'Buna daha üst rütbeli biri karar verecek' dedi" diye konuşuyor.

Ardından açlık grevine girip 40 kiloya kadar düştüğünü ifade eden Liu, doktorların da organların artık kullanılabilir durumda olmadığına kanaat getirdiğini anlatıyor.

"Hastaneye götürülenler bir daha geri dönmedi"

Hapsedildiği sırada kan testleri, kan basıncı testleri, röntgenler ve EKG'lerden de geçirildiğini söyleyen Liu şöyle devam ediyor:

Bazen bizi hastaneye götürürlerdi. Diğer zamanlarda da kampa tıbbi ekipmanla dolu büyük bir araç gelirdi ve kontroller orada yapılırdı. Bize tüm numaraları verdiler, doktorlar durumumuzu takip edecekti. Doktorlar sadece rakamları biliyordu, isimlerimizi değil. Bazen belirli bir numaranın hastaneye götürülmesini isterlerdi. O insanlar asla geri dönmedi.

Liu iddialarına başka bir önemli kanıt daha olduğunu söylüyor:

İlk tutuklanmam sırasında hastaneye götürülmeden önce parmak izlerimle imzalamam için bana bir form verdiler. Form zaten doldurulmuştu ama üzerindeki ad ve adres bana değil tanımadığım birine aitti. İmzalamak istemedim ama yine de yaptırdılar. Neyi imzaladığımı görmeme izin vermediler ancak benimle tutuklanan diğer kadınlara sorduğumda, içlerinden ölüm cezasına çarptırılan bir kadın bana bunun öldükten sonra organlarımı bağışlamaya istekli olduğumu gösteren bir rıza formu olduğunu söyledi.

Haaretz, sözde "organ bağışçılarının" dosyalarında bu kişilerin aslında kimler olduğuna dair hiçbir bilgiye yer verilmezken isim olarak da "XXX" ifadesinin kullanıldığını aktarıyor.

Onlarca yıllık süreçte Çin'in yükselen siyasi ve ekonomik gücünün yanı sıra, insan hakları ihlalleri ve azınlıklarla rejim karşıtlarına yönelik baskılarına ilişkin raporlar da gündeme geliyor.

Bu süre zarfında, Çinli yetkililer on binlerce Falun Gong uygulayıcısını işkence ve infaza tabi tutmak, bu kişilerden organ toplamak ve organları nakil ihtiyacı olan hastalara satmakla suçlanıyor. Pekin yönetimine, ülkenin kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Uygurlar başta olmak üzere Müslüman azınlıklara yönelik "baskı, etnik temizlik ve hatta soykırım" suçlamaları da yöneltiliyor.

Sayısız tanıklığa göre, en büyüğü 12 milyonu bulan Uygur Müslümanları başta olmak üzere azınlık grupların, haklarına ve özgürlüklerine dair kısıtlamalara maruz kaldığı, çocukların ebeveynlerinden ayrı tutulduğu ve bölgede zorla kürtaj uygulandığı iddia ediliyor. Sincan'daki azınlık gruplarının 1 milyondan fazla üyesinin şu anda zorla çalıştırma, tecavüz ve işkence ithamlarıyla anılan ve Pekin'in "yeniden eğitim kampı" olarak nitelediği merkezlerde olduğuna inanılıyor.

"Hasat Sincan'ı hiç terk etmedi, sadece tatile çıkmıştı"

Haaretz'e göre, birçok uluslararası araştırmacı ve insan hakları aktivisti, Sincan'daki azınlıklara yönelik baskının daha da kötüleştiğini ve bazı mahkumların öldürülüp organlarının toplandığını ileri sürüyor.

Bu konuda dünya çapında çalışmalarıyla tanınan Amerikalı bağımsız araştırmacı Ethan Gutmann, bahsi geçen uygulamanın gerçekleştiğine kesin olarak inanıyor. "Hasat Sincan'ı hiç terk etmedi, sadece tatile çıkmıştı" diyen Gutmann şöyle devam ediyor:

Çin Komünist Partisi (ÇKP) ilk olarak 1994 gibi erken bir tarihte Sincan'ın infaz sahasında idam sırasındaki suçlulardan canlı organ toplanmasını denedi. 1997'ye gelindiğinde, cerrahlar yüksek rütbeli ÇKP kadrosu için Uygur siyasi ve dini mahkumlardan karaciğer ve böbrek alıyordu.

"Cerrahların infazcı olarak kullanılmasıyla yaşanan nakil faaliyetlerindeki patlamadan" bahseden Gutmann, "Bu iş, Falun Gong organlarıyla beslendi. Şimdilerde Çin'in genç ve sağlıklı Falun Gong'u bitiyor gibi görünüyor ve partinin ölüm makinesi de Sincan'a döndü.

Çin'de Organ Nakline Son Verme Uluslararası Koalisyonu'nun (ETAC) ortak kurucusu, Komünizmin Kurbanlarını Anma Vakfı'nda (VOC) Çin araştırmacısı ve 2017 Nobel Barış Ödülü adayı Gutmann şunları ekliyor:

İnfazlar ve organ toplama faaliyetleri düzensiz ya da yerel değil. Çin'in nakil hacmi yılda 60 bin ile 100 bin arasında değişiyor. Pekin'in geniş nakil altyapısını sökmeye hiç niyeti yok. 15 milyonu aşkın Uygur, Kazak, Kırgız ve Hui doku uyumuyla ilgili kan testlerinden geçirildi. 1 milyondan fazlası kamplarda. Yani evet, ÇKP potansiyel olarak çok kârlı bir etnik temizlik politikası yarattı.

2014 tarihli "The Slaughter: Mass Killings, Organ Harvesting, and China's Secret Solution to Its Dissident Problem" (Kıyım: Toplu Katliamlar, Organ Hasadı ve Çin'in Muhalif Sorununa Gizli Çözümü) kitabının yazarı Gutmann, Sincan'da her yıl en az 25 bin kişinin öldürüldüğüne ve bu kişilerin organlarının alındığına inanıyor.

"Alıcılar Japonlar, Almanlar, hatta Müslümanlar"

Bu organların nakledildiği hastaların çoğunun Çinli olduğunu ancak büyük kâr marjlarının "sağlık turistlerinden" geldiğini belirten Gutmann, listede Japonlar, Güney Koreliler ve Almanların yanı sıra Körfez ülkelerinden Müslümanların olduğunu ileri sürüyor. Araştırmacı, "Teoriye bakılırsa bunun sebebi, domuz eti yemeyen insanlardan alınan organları tercih etmeleri" yorumunda bulunuyor.

Yine VOC araştırmacısı ve Avustralya Devlet Üniversitesi doktora öğrencisi Matthew Robertson da Uygurların Sincan'da toplu hapsedilmesiyle organ nakillerindeki artış arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu savunuyor:

"Gönüllülerden" organ nakillerinin hızla arttığının iddia edildiği son birkaç yılda bir milyondan fazla Uygur gözaltı kamplarında ve hapishanelerde tutuluyor… Uygurların, organ uyumu ve naklinde önkoşul olan organ sağlığını değerlendirmek için gerekli kan testleri ve diğer tıbbi muayenelere tabi tutulduğuna dair raporlar ortaya çıktı. Haklarında idam cezası verilmemiş olanlar da dahil olmak üzere mahkumların bu işte kullanıldığı bir geçmiş var.

Diğer yandan Çin rejiminden şüphelenenler sadece Robertson ve Gutmann değil. Londra'da önde gelen Britanyalı insan hakları savcısı Sir Geoffrey Nice başkanlığındaki uluslararası bir mahkeme geçen yıl Çin'in masum insanlara yönelik zorla organ toplama kampanyasının, dünyanın "işlenmiş en kötü zulümlerinden biri" olarak "insanlığa karşı suç" kapsamına girdiğine dair bir rapor yayımlamıştı.

Uygurlar İçin Kampanyası'nın kurucusu Ruşan Abbas da 2019'da yaptığı bir konuşmada, Çin'in "milyonlarca insanın zorla DNA testinden geçirildiği ve kesilmeye hazırlandığı organ çiftlikleri kurduğunu" ileri sürmüştü.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 2/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 3/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 4/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 5/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 6/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 7/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 8/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 9/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 10/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 11/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 12/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 13/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 14/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 15/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 16/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 17/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 18/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 20/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 21/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 22/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 23/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 24/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 25/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 26/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 27/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 28/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 29/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 30/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

"Bugün burada gördüklerinizi unutun dediler"

1990'larda Sincan'ın başkenti Urumçi'nin kuzeyindeki bir hastanede genç bir cerrah olan Enver Tohti de o sıralarda başından geçenleri Haaretz'le paylaştı. 1995'te iki kıdemli cerrahın ona "vahşi bir şey yapmak isteyip istemediğini" sorduğunu söyleyen Tohti, Londra'daki evinden telefonla verdiği röportajda ​​şunları anlatıyor:

Benden en büyük mobil ameliyat kitini almamı ve ertesi sabah asistanları, hemşireleri ve anestezistleri hastane kapısına getirmemi ve ambulansa katılmamı istediler. Ertesi sabah kapıda toplandık ve başcerrahlar bize onları takip etmemizi söyledi. Batıdaki dağlık bölgede yer alan hastanemize doğru ilerledik ancak yolculuğumuzun ortasında sola döndük ve şoförümüz infaz alanına gideceğimizi söyledi.

"O anda sıcak yaz havasında bile üşüdüm" diyen Tohti, sahada bir tepe olduğunu ve cerrahların ona beklemesini ve silah sesleri duyduğunda gelmesini söylediğini hatırlıyor:

Dedikleri yere gittik. Orada 10-20 ceset vardı. Kafaları tıraşlanmış ve hapishane üniforması giymişlerdi. Alınları havaya uçmuştu. Başlarının arkasından vurulmuşlardı. Bir polis memuru - sanırım infazcılardan biriydi- bize bağırıp "En sağdaki senin" dedi. Kafam karışmıştı. Oraya gittim ve cerrahlarımız beni tutarak "Acele et, karaciğeri ve iki böbreği çıkar" dedi. Söyleneni yaptım. Görevini yerine getirmek için eğitilmiş bir robota dönüşmüştüm. Memurlar ve asistanlarım cesedi kamyonetin içindeki yatağa koydu. Kurban 30'larında bir adamdı.

Çıkarılan organların tuhaf görünümlü bir kutuya konduğunu anımsayan Tohti, "Bana ‘Hadi ekibini toplayıp hastaneye dön. Bugün burada hiçbir şey olmadı, bunu unutma' dediler. Bu bir emirdi. O günden sonra kimse bu olaydan bahsetmedi" diye konuşuyor.

Tohti her ne kadar 25 yıl öncesini hatırlıyor olsa da araştırmacılar Sincan'da söz konusu durumun o tarihten sonra çok daha kötüye gittiğini söylüyor.

"Ölenlerin bedenini ailelere göstermiyorlar"

Şu an Avrupa'da yaşayan Uygur dili ve kültürü uzmanı Abdulveli Eyup ise Sincan'da 2013'te tutuklandığını, hapishanede Çinli memurların emriyle diğer mahkumların toplu tecavüzüne maruz kaldığını belirtiyor.

İkinci tutuklanmasında, hapishaneye siyasi suçlamalarla getirilen Abdurrahman adında bir idam mahkumunun ayaklarına zincir vurulduğunu, bir elinin ayaklarına zincirlendiğini ve yerde yatırıldığını anlatan Eyup, bu kişinin öldükten sonra inancına göre yıkanma isteğini yetkililere ilettiğini ancak gardiyanların bunu reddettiğini, adamın elleri ve ayakları çözüldüğündeyse ayağa kalkamayıp "maymun gibi" dört ayak yürümek zorunda kaldığını anımsıyor.

Serbest kaldıktan sonra Türkiye'ye geçebildiğini söyleyen Eyup, burada Abdurrahman'ın eşi ve arkadaşlarıyla görüştüğünü anlatıyor:

Eşinin söylediklerine göre infazdan sonra aileye bilgi verilmiş ancak kadına kocasının bedenini değil yalnızca yüzünü görme izni tanınmış. Ailenin mahkumun cenazesini yıkamasına da müsaade edilmemiş. Aile infazdan bir ay sonra sadece mezarlığı ziyaret edebilmiş.

Independent Türkçe, Haaretz

Derleyen: Elvide Demirkol