Dünyanın farklı bölgelerinden 120’den fazla araştırmacı ve tıp uzmanı, Dünya Sağlık Örgütü’nün birçok Kovid-19 klinik deneyini durdurmasına neden olan çalışmaya dair saygın tıp dergisi Lancet’e endişelerini belirten açık mektup yazdı.

The Guardian perşembe günü, geçen hafta yayımlanan çalışmada yer alan Avustralya verilerinin sağlık bakanlığının verileriyle uyuşmadığını ortaya çıkarmıştı.

Bahsi geçen çalışma, sıtma ilacı hidroksiklorokin kullanan Kovid-19 hastalarının ölüm oranlarının daha fazla olduğunu ve virüsten etkilenen diğer hastalara kıyasla kalple ilişkili daha fazla komplikasyona maruz kaldığını belirtiyordu.

Geniş çaplı gözlemsel çalışmada ilacı tek başına ya da antibiyotiklerle birlikte alan yaklaşık 15 bin Kovid-19 hastasının verileri incelenmiş ve bu veriler ilacı kullanmayan diğer 81 bin hastanın verileriyle karşılaştırılmıştı.

The Guardian'ın haberine göre, çalışmanın istatistiki modellemesine yönelik soru işaretleri ABD’deki Columbia Üniversitesi tarafından da dile getirildi.

Öte yandan çalışmada kullanılan verilerin yönetimini sağlayan şirket Surgisphere, açıklama yaparak araştırmanın doğruluğunu savundu. Fakat Surgisphere’in sağladığı verilere ve çalışmanın metodolojisine yönelik daha fazla soru işaretinin ortaya çıktığı ifade edildi.

Çalışmanın yazarlarına ve çalışmayı yayımlayan Lancet’e gönderilen açık mektubu imzalayanlar arasında, Kovid-19’un tedavisinde hidroksiklorokin kullanımının önemine ilişkin kuşku duyanlar da yer alıyor.

Mektupta istatistiksel analize ve verilerin doğruluğuna ilişkin 10 temel endişe dile getiriliyor. Açık mektupta, “Yazarlar, makine öğrenimi ve istatistik topluluğundaki standart uygulamalara bağlı kalmamış. Kullandıkları kodu ya da veriyi yayımlamadılar” ifadeleri bulunuyor.

Araştırmada herhangi bir etik gözden geçirme söz konusu değil. Veri kaynağına katkıda bulunan ülkelerin ya da hastanelerin ismi yer almıyor ve onların katkılarına yönelik herhangi bir referans bulunmuyor. Katkıda bulunan merkezlerin kim olduğuna yönelik talep yazarlar tarafından reddedildi. Avustralya verileri resmi verilerle uyuşmuyor. Surgisphere şu ana kadar bu hatanın Asya’dan bir hastanenin karıştırılmasından kaynaklandığını belirtti. Bu verilerde hata olup olmadığına yönelik daha fazla teyit ihtiyacına işaret ediyor.

Afrika’dan elde edilen verilerde Kovid-19 hastalarının yaklaşık yüzde 25’i ve tüm kıtada gerçekleşen ölümlerin yüzde 40’ının Surgisphere’in ilişkili olduğu hastanelerde meydana geldiği belirtiliyor. Açık mektupta buna yönelik, “Hem vaka hem de ölüm sayıları ve detaylı veri toplanması olası görünmüyor” diye belirtildi.

Şu ana kadar hidroksiklorokinin de dahil olduğu araştırılan ilaçlar arasında herhangi birinin Kovid-19 hastalığı üzerinde etkili olup olmadığına yönelik kesin bilgi elde edilmiş değil.

Araştırmacıların Lancet’te yayımlanan çalışmaya dayanarak klinik deneylerin durdurulmasını istemediği ifade edildi. Bakterilere, virüslere ve sıtmaya karşı kullanılan ilaçlara yönelik daha sağlam çalışmaların yapılması gerektiğini ifade ettikleri aktarıldı. 

Independent Türkçe, The Guardian