Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Soçi’de varılan mutabakata dair İran basınında çıkan haberlerde “memnuniyetsizlik” dile getiriliyor.

İran’da yayın yapan Cumhur-i İslami gazetesi, Rus devlet başkanlığı üzerinden verdiği haberde, Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov’un “Türkiye’nin Suriye topraklarında varlığını devam ettirmesi için Moskova’dan değil, Şam’dan izin alması gerekiyor” sözlerini aktardı.

Haberde, Interfax ajansına göre Peskov’un “Türkiye’nin Suriye’de askeri varlığına ancak Suriyeli yetkililer karar verir, Rus ordusu değil” dediği kaydedildi.

Peskov’un Türk ve Rus liderler arasındaki görüşme için “çok uzun ve karmaşıktı” dediği ve “Putin’in Erdoğan’dan Türkiye’nin Suriye planlarını ayrıntılarıyla ortaya koymasını istediğini” aktardığı belirtildi.

İranlı gazete ayrıca, Rusya’dan gelen tepkilerin Erdoğan’da umutsuzluğa yol açtığını ve Rusya’dan ülkesine “çaresizlik içinde” döndüğünü savundu.

Al Monitor’ün aktardığı habere göre İran Devrim Muhafızları’na yakın muhafazakar Cevan gazetesiyse, Erdoğan’ın “diplomatik olmayan bir dile” başvurarak Trump’ın yolundan gittiği yorumunu yaptı.

Türkiye’de 15 Temmuz 2016’da yaşanan darbe girişimine de göndermede bulunan İranlı gazete, “Söylemine bakılırsa Erdoğan Temmuz 2016’da Batılı ve Arap devletler onu devirme arayışındayken askeri darbeden İran istihbaratının yardımı sayesinde kurtulduğunu unutmuş görünüyor” ifadelerine yer verdi.

2016'da darbe girişimi sonrası İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Twitter’dan yaptığı ilk açıklamasında, Türkiye’nin “istikrarına ve Türk halkının geleceğinin önemine” vurgu yaparken darbe kelimesini kullanmamış, darbe girişiminin başarısız olmasının ardındansa “Türk halkının demokrasi ve seçilmiş hükümetini cesurca savunması bölgede darbelere yer olmadığının ve teşebbüslerin de başarısızlığa mahkûm olduğunun kanıtıdır” demişti. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yse olaylardan günler sonra sessizliğini bozmuştu.

Timetürk sitesinin 25 Temmuz 2016 tarihli haberinde, 15 Temmuz akşamı sessiz kalan ancak darbe girişimi başarısız olunca kınama yayımlayan İran'ın "Suriye şerhli"  kınamasının arka planı ve Kasım Süleymani'nin muhtemel senaryo hazırlıklarına dair iddialar gündeme getirilmişti. Diğer taraftan 15 Temmuz darbe girişiminin yaşandığı gece olayın duyulmasının ardından İranlı Devrim Muhafızları'nın sevinç atışları yaptığını gösteren bir video paylaşılmıştı. 

Erdoğan, Soçi öncesi uyarılarda bulunmuştu

Öte yandan Erdoğan, Rus liderle Soçi görüşmesi öncesi gazetecilere yaptığı açıklamada, “İran'dan maalesef bazı çatlak sesler çıkıyor. Sayın Ruhani'den değil, Sayın Ruhani'nin yanındaki mesai arkadaşlarından ziyade, bazı çatlak sesler çıkıyor. Tabii bunları başta Sayın Ruhani olmak üzere susturmaları gerekirdi. Bu, başta şahsım olmak üzere tüm mesai arkadaşlarımı da ciddi manada rahatsız etmektedir” demişti.

Suriye'nin kuzeyine ilişkin 10 maddelik mutabakata varılması sonrası İran Dışişleri Bakanlığı internet sitesinden yapılan ilk açıklamadaysa bakanlığın sözcüsü Abbas Musevi şu ifadeleri kullanmıştı:

İran, toprak bütünlüğü, ulusal hakimiyeti güçlendirmek, bölgeye huzur ve istikrarın gelmesi adına her türlü girişimi memnuniyetle karşılamaktadır. Bu yönüyle kuzey Suriye'deki çatışmaları sonlandırmak için Rusya Federasyonu’yla Türkiye arasında varılan anlaşmayı istikrar ve huzurun sağlanması için atılan olumlu bir adım olarak değerlendiriyoruz.