Güney Sudan’da son dönemde yaşanan çatışmalarla tekrar iç savaşın eşiğine gelindi.
Birleşmiş Milletler (BM) Güney Sudan Misyonu’na (UNMISS) ait bir helikoptere ateş açılması sonucu bir BM personelinin ölmesi, iki kişinin de yaralanması, son dönemde artan gerginliği belirgin hale getirdi.
7 Mart’ta yaşanan olayda BM helikopteri, Güney Sudan'ın kuzeyindeki Yukarı Nil eyaletinde yer alan Nasir şehrinde tahliye işlemi gerçekleştiriyordu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Olayın ardından BM’den yapılan açıklamada, sözkonusu eyalette şiddetin artmasının ve başkent Juba’daki siyasi gerginliklerin, 7 yıllık barış anlaşmasını tehlikeye attığı ifade edildi.
New York Times’ın analizinde, Güney Sudan’ın bağımsızlığını kazanmasından neredeyse 10 küsur yıl sonra Doğu Afrika ülkesinin “istikrarının sarsıldığı” belirtiliyor.
Dünyanın en genç ülkesi Güney Sudan, 2011’deki referandumla Sudan'dan ayrılarak bağımsızlığını kazandı. Ancak ülke, Cumhurbaşkanı Salva Kiir Mayardit’in 16 Aralık 2013'te yardımcısı Riek Machar'ı "darbe teşebbüsü" iddiasıyla görevden almasının ardından iç savaşa sürüklendi.
Yıllarca süren savaşın ardından 2018’de taraflar barış anlaşmasına imza atsa farklı kabileler ve gruplar arasında şiddet olayları yer yer yaşanıyor. Son dönemdeki gelişmeler, bu gerginliğin daha da tırmanmasına ve barış anlaşmasının çökmesine yol açabilir.
Machar, şubattan bu yana destekçilerinin, Güney Sudan yönetimi tarafından kapsamlı operasyonlarla hedef alındığını savunuyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre Machar’la bağlantılı en az 22 asker ve siyasi figür gözaltına alındı, çoğunun nereye götürüldüğüne dair bilgi de paylaşılmadı.
Machar'ın da mensubu olduğu Nuer kabilesi üyelerinin yer aldığı "Beyaz Ordu" adlı milis güç de mart başında ülkenin kuzeyindeki Nasir şehrini ele geçirdi. Bunun üzerine Machar’ın lideri olduğu muhalefetteki Sudan Halk Kurtuluş Hareketi (SPLM-IO) partisinden General Gabriel Duop Lam ve Petrol Bakanı Puot Kang Chol da dahil bazı kişiler gözaltına alındı.
Analistler, gözaltıların barış anlaşmasının çökmesine yol açabileceğine işaret ediyor. Muhalifler, Kiir’in anlaşmaya bağlı kalmadığını savunuyor. Gelecek yıl yapılması planlanan başkanlık seçimlerinin defalarca ertelenmesi de muhalif gruplar arasında hoşnutsuzluk yarattı.
Brüksel merkezli Uluslararası Kriz Grubu’ndan Alan Boswell, durumu şöyle değerlendiriyor:
Güney Sudan’ın yeni bir iç savaşa sürüklenmesine ramak kaldı. Hükümet çökerse ya da geniş çaplı etnik şiddet patlak verirse ülke parçalanabilir.
Independent Türkçe, New York Times, AA
