Bilim insanları uzayda gizemli, bilinmeyen bir cisimden kaynaklanan güçlü bir patlama gözlemledi.

Araştırmacılar parlak ışımanın nereden geldiğini bilmiyor. Ancak bunun hiç bilinmeyen ya da daha önce hiç görülmemiş bir şey olabileceğini düşünüyorlar.

NASA'nın bir uzay teleskobu Mayıs 2020'de yakındaki bir galakside patlayan bir yıldızdan arta kalanları gözlemliyordu. Bunu yaparken, parlak ve son derece hızlı bir X ışını parlaması yakaladı.

Araştırmacılar bu parıltının nereden geldiğini veya hangi cismin böylesine çarpıcı bir parlamaya yol açmış olabileceğini bilmiyor. Araştırmacılar bunun, Büyük Macellan Bulutu galaksisinde keşfedilen ilk X ışını patlaması, gizemli bir magnetardan çıkan bir parlama ya da tamamen başka bir şey olabileceğini söylüyor.

Parlamayı saptayan araştırmacılara göre bu, birkaç saniye içinde kayboldu ve yıllarca fark edilmedi. NASA'nın Chandra X ışını Gözlemevi'nin 20 yılı aşkın bir dönemde topladığı arşiv verisi içinde tespit edildi.

Stanford Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Steven Dillmann, baş araştırmacısı olduğu çalışma hakkında "Hiç eski fotoğraf albümlerini karıştırırken aniden bir resmin arka planında gizlenmiş, daha önce hiç kimsenin fark etmediği büyüleyici bir şey buldunuz mu? Şimdi bunu kozmik ölçekte yaptığınızı hayal edin" diyor.

Yenilikçi bir makine öğrenimi yaklaşımı kullanarak NASA'nın Chandra X ışını Gözlemevi'nin 20 yılı aşkın bir süredir arşivlenen gözlemlerini taradık ve kendi galaksimizin dışındaki bilinmeyen bir cisimden gelen ve geniş Chandra arşivinde yıllarca fark edilmeyen olağanüstü, güçlü bir X ışını parlaması keşfettik; gerçek bir samanlıkta iğne bulma olayı.

Bilim insanları, parlamanın tespit edilmesinden önce veya sonra, Chandra veya başka bir teleskopla patlamanın kaynağını hiç kaydetmedi. Bu da ne olabileceğini bilmelerini zorlaştırıyor.

Bir nötron yıldızı normal bir yıldızın yörüngesine kilitlenerek gazını çekip aldığında meydana gelen bir X ışını patlaması olabilir. Nötron yıldızı bunu yaparken, beraberinde güçlü bir X ışını radyasyonu patlamasını da getirebilecek bir infilakı başlatabilir.

Büyük Macellan Bulutu'nda daha önce hiç X ışını patlaması tespit edilmemişti. BMB, Samanyolu'nun komşusu olan küçük bir galaksi.

Araştırmacılar bunun bir magnetar da olabileceğine inanıyor. Son derece güçlü manyetik alanlara sahip bu nötron yıldızları, evrendeki en şiddetli patlamalar arasında yer alan parlamaları serbest bırakıyor.

Ancak bilim insanları daha önce böyle bir olayda bu X ışını enerji seviyelerini hiç görmemişti.

Ayrıca bu fenomenin tamamen başka bir şey, daha önce görülmemiş yeni bir kozmik patlama türü olması da mümkün.

Dillmann, "Bu keşif bize uzayın dinamik ve sürekli değişen bir yer olduğunu, durmadan heyecan verici olayların meydana geldiğini hatırlatıyor" diyor.

Aynı zamanda arşivlenmiş gökbilim verilerinde bilimsel keşif için yapay zeka kullanmanın değerini de gösteriyor; daha önce yaptığımız gözlemlerde bulunmayı bekleyen sayısız başka keşif olabilir.

Bulgu, hakemli dergi Monthly Notices of the Royal Astronomical Society'de yayımlanan "Representation learning for time-domain high-energy astrophysics: Discovery of extragalactic fast X-ray transient XRT 200515" (Zaman alanında yüksek enerji astrofiziği için temsil öğrenimi: Galaksi dışı hızlı X-ışını geçici XRT 200515'in keşfi) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

independent.co.uk/space

Independent Türkçe için çeviren: Büşra Ağaç