5 soruyla Japonya'nın yeni başbakanı Şigeru İşiba

Asya NATO'sunun kurulması için çağrı yaparak ve kendi partisindeki önde gelen isimleri eleştirerek dikkat çekiyor

Salı günü göreve başlaması beklenen Şigeru İşiba sözünü sakınmamasıyla biliniyor (AP)

Japonya'da iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) başkanlık seçimini geçmişte tarım ve savunma bakanlıkları yapan, partinin eski genel sekreteri Şigeru İşiba kazandı.

67 yaşındaki siyasetçi, gelecek hafta düzenlenecek Temsilciler Meclisi (Şuugiin) oturumunda Japonya'nın yeni başbakanı ilan edilecek.

Şigeru İşiba'nın profili ve önündeki engeller de merak konusu oldu. 

Trump'la geçinebilir mi?

Çin'in yükselişinin Asya-Pasifik bölgesini değiştirmesi beklenirken Tokyo'nun da buna göre adımlar atması gerekiyor. Washington'ın da Ortadoğu'dan çekilerek bu bölgeye önem verme niyetini göstermesi, Japonya için zor kararlar anlamına gelebilir. 

Şigeru İşiba, savunma bakanlığı yapmış bir yönetici olarak bu meselelere yabancı değil.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Rusya'nın Ukrayna istilası, Kuzey Kore'nin nükleer hevesleri, Çin'in artan askeri tehdidi düşünüldüğünde ABD'nin Asya'daki en önemli müttefikiyle iyi geçinmesi bekleniyor ama söz konusu Donald Trump olunca işler karışabilir. 

Washington Post, Trump'ın kasımdaki ABD seçimlerinde yeniden seçilmesi halinde Japonya'yı zorlayabileceğini işaret ediyor. 

2022'de öldürülen Japonya Başbakanı Şinzo Abe, Trump'la iyi geçinen biriydi. Şigeru İşiba'nın Trump ya da Kamala Harris'le ilişkilerinin nasıl olacağıysa merak konusu.

Şigeru İşiba, Tokyo'yla Washington arasındaki güvenlik ittifakında Japonya'nın daha fazla rol oynaması gerektiğini savunuyor. Ayrıca, topraklarındaki Amerikan birlikleri hakkında daha fazla söz sahibi olmaları gerektiğini dile getiriyor.

2024'te yayımlanan kitabında "Japonya hâlâ gerçekten bağımsız bir ülke değil" demesi de ABD'yle ilişkilere işaret ediyor. 

Asya NATO'su ne kadar gerçekçi?

Selefi Fumiyo Kişida, Çin'le ilişkileri dengelemek adına Güney Kore ve Filipinler gibi ABD'nin diğer müttefiklerine yaklaşmakta sakınca görmüyordu. 

Şigeru İşiba ise Çin'in şeytanlaştırılmasındansa daha çok diplomasiyi savunuyor. Fumiyo Kişida'nın sıklıkla söylediği "Bugün Ukrayna'da görülenler, yarın Doğu Asya'da yaşanabilir" ifadesini de eleştirmekte sakınca görmüyor. Bu yaklaşımı, Çin'e yönelik pragmatik bir yaklaşımdansa duygusal bir hamle sunduğu gerekçesiyle yeriyor. 

Şigeru İşiba için "Çin yanlısı" demek de doğru olmaz. Kitabında Tayvan demokrasisini savunurken Çin ve Kuzey Kore tehditlerine karşı Asya NATO'su kurma fikrini ortaya attı. 

Pek çok uzman bu fikri cesur olduğu kadar gerçeklikten uzak ve tehlikeli görüyor. 

Partisine yönelik güveni tazeleyebilecek mi?

Bir de işin iç siyaset kısmı var. Yolsuzluk iddialarıyla partisi ülkedeki en düşük güven oranına düştü. "Halka düzgün açıklama yapmalıyız ve bu açıklama onlar tarafından kabul görmeli" diyerek liderlik yarışını kazanmayı başardı. 

Ancak ülkedeki ekonomik problemleri çözmek o kadar da kolay değil. Yenin değer kaybı, enflasyon ve ulusal borcun artışı ve ekonomik durgunluk gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya. 

Şigeru İşiba kimdir?

Eski bir bakan olan babasının ölümüyle siyasete giren Şigeru İşiba, Hıristiyan kimliğini açıkça belirtiyor. Japon siyasetçiler genelde dini inançlarını gizlemeyi tercih ediyor. 

LDP içinde özellikle eski Başbakan Şinzo Abe'ye yönelik muhalif fikirleriyle dikkat çekti. 

Siyasi fon skandalı ilk patlak verdiğinde Fumiyo Kişida'dan sorumluluğu üstlenerek derhal istifa etmesini istedi. LDP'lilerin tepkisini çekse de sonunda dediği oldu. 

Anketler, Şigeru İşiba'nın bu eleştirel tarafı nedeniyle halk tarafından sevildiğini gösteriyor ancak partisindeki pek çok kişi de tam olarak bu nedenle ona karşı. 

Japonya'nın en az nüfusa sahip prefektörü Tottori'den olan Şigeru İşiba, kırsal bölgelere yeniden hayat verilmesi gerektiğini savunuyor. 

Tokyo'nun dışında da iş fırsatlarının yaratılmasını ve böylece başkentin nüfusunun dengelenmesini de öneriyor. 

Seçimi nasıl kazandı?

Başbakan ve LDP lideri Fumiyo Kişida'nın siyasi fon skandalını gerekçe göstererek istifa edeceğini duyurması üzerine düzenlenen seçimli kongrede iktidar partisi yeni liderini belirledi.

Başkent Tokyo'daki seçimli kongrede yarışan ikisi kadın 9 adaydan hiçbiri, ilk turda oyların çoğunluğunu elde edemedi.

İlk tur sonuçlarına göre Ekonomik Güvenlikten Sorumlu Devlet Bakanı Sanae Takaiçi ve geçmişte birer yıl tarım ve savunma bakanlıkları yapan eski LDP Genel Sekreteri Şigeru İşiba ikinci tura kaldı.

Kadın aday Sanae Takaiçi 181 oyla ilk, Şigeru İşiba 154 oyla ikinci ve eski Enerji Bakanı Cuniçiro Koyzumi ise 136 oyla üçüncü sırada yer aldı.

İlk turda adayların çoğunluğu elde edememesi üzerine en çok oy alan ikili ikinci turda yarıştı.

İkinci turun sonunda 215 oy alan Şigeru İşiba, 194'te kalan rakibini geçerek LDP'nin yeni lideri seçildi.

Şigeru İşiba, salı günü  LDP ve koalisyon ortağı Komeito'nun hakimiyetindeki Temsilciler Meclisi oturumunda Japonya'nın yeni başbakanı ilan edilecek.

 

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post, AA

DAHA FAZLA HABER OKU