Uzak galaksileri izleyen Olay Ufku Teleskobu (EHT), bugüne kadar yeryüzünden çekilmiş en yüksek çözünürlüklü görüntüleri aldı. Araştırmacılar çok daha net kara delik görüntülerinin önünün açılmasını bekliyor.
Dünyanın dört bir yanındaki radyo teleskoplarından oluşan EHT, daha önce M87* ve Samanyolu'nun merkezindeki Sagittarius A* kara deliklerinin fotoğrafını çekmişti.
Olay Ufku Teleskobu'nun arkasında çok uzun taban çizgisi interferometrisi (VLBI) denen bir teknik var: Dünya genelindeki teleskoplar aynı anda aynı cismi izlerken, cismin ışığı her birine farklı zamanlarda düşüyor.
Teleskopların bu farklılıklarla çektiği görüntülerin birleştirilmesiyle, tek bir aygıtın çekeceğinden çok daha detaylı bir görsel ortaya çıkıyor.
VLBI yöntemi birden fazla gözlemevinin tek ve büyük bir teleskop gibi hareket etmesini sağladığından, EHT genellikle "Dünya büyüklüğünde bir teleskop" diye anılıyor.
Messier 87 galaksisinin merkezindeki M87*, fotoğraflanan ilk kara delik olarak 2017'de tarihe geçmişti (EHT)
Bir teleskobun uzaktaki cisimleri yüksek çözünürlükte çekebilmesini sağlayan en temel iki etmen, büyüklüğü ve ölçebildiği ışık frekansı.
EHT halihazırda "Dünya kadar" olduğu için The Astronomical Journal'da dün (27 Ağustos) yayımlanan araştırmayı yürüten ekip, frekans aralığını genişletti.
Araştırmacılar, EHT'nin birkaç teleskobuyla yaptıkları testlerde uzaktaki galaksilerin kızılötesi ışığını 345 GHz gibi nispeten yüksek bir frekansta tespit etmeyi başardı. EHT halihazırda 230 Ghz frekansta çalışırken yeni araştırma, bugüne kadar yeryüzünden yapılan en net gözlemi sunuyor.
EHT, daha önce kara deliklerin görüntüsünü 1,3 milimetrelik dalga boyundaki ışığı kullanarak oluşturmuştu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İki görüntü de uzayın gizemlerini çözmeye doğru önemli bir adıma işaret etmesine karşın, bilim insanları daha net görüntülere ihtiyaç duyuyor.
0,87 milimetre dalga boyu ve 345 GHz frekansa ulaşan araştırmacılar, bu sayede kara deliklerin çok daha net ve farklı renklerde görüntülerinin alınabileceğini söylüyor.
Son çalışmada bütün teleskoplar kullanılmadığı için ortaya bir fotoğraf çıkmadı.
NASA Jet İtki Laboratuvarı'ndan çalışmanın ortak yürütücülüğünü üstlenen astrofizikçi Alexander Raymond, "EHT'yle 1,3 milimetre dalga boyundaki gözlemleri kullanarak kara deliklerin ilk görüntülerini gördük ancak kara deliğin kütleçekim kuvvetiyle bükülen ışığın oluşturduğu parlak halka bulanık görünüyordu çünkü görüntülerin keskinliğinin mutlak sınırlarındaydık" diyor:
0,87 milimetrede görüntülerimizin daha keskin ve ayrıntılı olmasıyla, muhtemelen hem daha önce tahmin edilen hem de belki de tahmin edilmeyen yeni özellikler ortaya çıkacak.
Araştırmacılar ayrıca yüksek frekanstaki gözlemlerin, daha uzak ve küçük süper kütleli kara deliklerin incelenmesini de sağlayabileceğini belirtiyor.
Detaylı gözlemler, evrenin bu en gizemli yapılarından birine dair çok fazla sorunun cevabını verebilir. Çalışmanın yazarlarından Sheperd S. Doeleman şöyle diyor:
Bunun neden bir dönüm noktası olduğunu anlamak için, siyah beyaz fotoğraflardan renkliye geçince ortaya çıkan ekstra ayrıntı patlamasını düşünebilirsiniz.
Independent Türkçe, Science Alert, Popular Science, The Astronomical Journal
Derleyen: Büşra Ağaç
