Bilim insanları zayıflama ilaçlarıyla intihar düşüncelerinin artması arasında bağlantı buldu. 

Diyabet için verildiğinde Ozempic, zayıflama amacıyla reçete edildiğinde Wegovy markası adı altında satılan semaglutid, son yıllarda etkili sonuçlar yaratmasıyla öne çıkıyor. 

Daha önceki çalışmalarda ilacın sadece diyabete iyi gelmediği, aynı zamanda böbrek hastalıkları ve kanser riskini düşürdüğü öne sürülmüştü. 

Bazı araştırmalardaysa semaglutidin körlüğe neden olabileceğine dair bulgular edinilmişti.

Öte yandan zayıflama iğnelerinin intihar düşünceleriyle ilişkisi üzerine yapılan çalışmalarda farklı sonuçlar ortaya çıkıyor. 

Uzmanlar bazı kişilerde yemek yeme zevki ve ödülü gibi şeylerin kaybedilmesinin, ruh halinde ciddi değişimler yaratarak kendine zarar verme riskini artırabileceğini söylüyor.

JAMA Network Open adlı hakemli dergide 20 Ağustos'ta yayımlanan bir çalışmada Dünya Sağlık Örgütü'nün veritabanından yararlanan ekip, zayıflama ilaçlarıyla intihar düşüncelerinin yoğunluğu arasındaki bağlantıyı masaya yatırdı. 

Araştırmada semaglutidle onunla aynı sınıfta yer alan ve daha uzun süredir piyasada olan liraglutid kullanan kişilerin intihar düşüncelerine dair bildirimleri incelendi.

Bilim insanları semaglutid kullanan 30 binden fazla kişi arasında 107, liraglutid alan en az 52 bin hasta arasında da 162 kişinin ilacı kullanırken kendini öldürme düşünceleri olduğunu saptadı. 

Araştırmacılar, semaglutid alan hastalarda intihar düşüncelerinin görülmesinde orantısız bir risk olduğun ancak bu orantısızlığın liraglutidde görülmediğini öne sürüyor. Semaglutid alan kişilerde riskin yaklaşık yüzde 45 arttığını söylüyorlar. 

Aynı zamanda depresyon ve anksiyete ilaçları kullanan hastalarda riskin 4 kat arttığı tespit edildi.

Öte yandan semaglutid ve antidepresan kullanan kişileri dışarıda bırakınca orantısızlık ortadan kalktı.

Yeni çalışma zayıflama ilaçlarıyla intihar düşüncelerinin ortaya çıkması arasında neden sonuç ilişkisi kurmuyor. Ayrıca depresyondan muzdarip kişilerde, intihar düşünceleri semaglutid öncesinde ortaya çıkmış olabilir.

Bu tür sınırlılıkların farkında olan araştırmacılar, yeni çalışmanın ortada bir risk olduğuna dikkat çektiğini ve daha fazla incelemeye ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor. 

Melbourne Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nden Dr. Trevor Steward, içinde yer almadığı çalışma hakkında şöyle diyor:

Bu ilaçların ne kadar popülerleştiği düşünülürse bu çalışma, sözkonusu ilaçların beyni nasıl etkileyebileceğini, kimler için güvenli olduğunu ve kimlerin risk altında olabileceğini anlamayı amaçlayan daha büyük çalışmaları desteklemenin önemine dikkat çeken bir uyarı gibi görülmeli.

Nature Medicine adlı hakemli dergide ocakta yayımlanan kapsamlı bir çalışmada, diğer zayıflama ilaçlarına kıyasla semaglutidin intihar düşünceleriyle daha az bağlantılı olduğu bulunmuştu.

Yeni çalışmanın bulgularını inceleyen uzmanlar, çok güçlü bir bağlantı kurulmadığını ve daha net verilere gerek olduğunu belirtiyor. 

Semaglutid ve iştahı baskılayan ilaçlar reçete edilmeden önce ruh sağlığı sorunları geçmişi dikkate alınmalı. Ayrıca uzmanlar, zayıflama ilacı kullanırken depresyon belirtileri görülmesi durumunda ilacın hemen durdurulabileceğini söylüyor.

Independent Türkçe, CNN, New Atlas, JAMA Network Open, Euronews, Nature Medicine

Derleyen: Büşra Ağaç