Bilim insanları ünlü intiharlarının bulaşıcı bir etki yarattığını ortaya koydu. 

İntihar etme veya bunun üzerine düşünmeye yol açan birden fazla faktör var. Yine de uzmanlar, bu düşüncelerin bir kısmının sosyal veya bulaşıcı denebilecek bir arkaplanı olduğu görüşünde. 

Sevilen veya yakın hissedilen birinin intihara teşebbüs etmesi veya bu yüzden ölmesi, intihar düşüncelerini tetikleyebiliyor. 

ABD'deki Columbia Üniversitesi'nden araştırmacılar, ünlü intiharlarının yarattığı etkiyi incelemek için bir bilgisayar modeli geliştirdi. 

Hakemli dergi Science Advances'ta 31 Temmuz Çarşamba günü yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Jeffrey Shaman, daha önceden grip ve Kovid-19 virüslerinin nasıl yayıldığını gösteren modeller geliştirmişti.

Yeni çalışmada oluşturulan model, bulaşıcı hastalıklardaki gibi kaç kişinin bulaşı aktarabileceğini ve kaçının "enfeksiyona" duyarlı olduğunu ortaya koymayı amaçlıyor. 

Araştırmacılar 2014'te intihar sonucu hayatını kaybeden oyuncu ve komedyen Robin Williams'ın yanı sıra 2018'de üç gün arayla intihar eden modacı Kate Spade ve şef Anthony Bourdain'in ölümlerinden sonraki dönemi inceledi. 

Çalışmada ABD'deki intihar hattına gelen çağrılar ve ölüm oranları kullanılarak hem intihar sonucu ölümler hem de intihar düşüncelerinin değişimi gözlemlendi. 

Bilim insanları 2014 ve 2018'deki olaylardan sonraki iki haftada intihar düşüncelerinin ciddi derecede arttığını tespit etti. 

Shaman bulguları şöyle değerlendiriyor:

Geliştirdiğimiz model, hayatı ve çalışmaları nüfusun büyük bir kısmı tarafından bilinen ve muhtemelen anlam ifade eden ünlülerin intihar sonucu ölümünün ardından, intihar bulaşının hem intihar düşüncesi hem de ölümler açısından nasıl hızla yayıldığını gösteriyor.

Williams'ın ölümünden sonraki artışın iki kat daha yüksek olduğunu söyleyen araştırmacılar, bunu oyuncunun popülaritesi ve olayın medyada daha fazla yer almasına bağlıyor. 

Araştırmacılar daha önce hiç intihar düşüncesi olmayan birinin Williams'ın intihar haberini aldıktan sonraki günlerde bu düşüncelere kapılma ihtimalinin 100 kat arttığını ve halihazırda intihar düşüncesi olan bir kişinin de eyleme geçme riskinin üç katına çıktığını tahmin ediyor.

Shaman "Ayrıca halihazırda intihar düşüncelerine sahip kişiler daha bulaşıcı hale geldi ve bu tür düşünceleri olmayan birini bunu düşünmeye başlayacak şekilde etkileme olasılıkları 10 katına çıktı" diyor.

Bu değişimlerin birkaç hafta sürdüğünü de ekliyor. 

İntiharın bulaşıcı doğasını anlamak, gerekli önlemleri alma açısından kilit önem arz ediyor. Örneğin ünlü birinin intiharının ardından, hassas gruplara yönelik destek çalışmaları yapılabilir veya intihar hatlarındaki eleman sayısı artırılabilir. 

Araştırmacılar ünlü intiharlarının etkisinin daha iyi anlaşılması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

Independent Türkçe, MedicalXpress, El Pais, Science Advances

Derleyen: Büşra Ağaç