Çok değerli gazeteci arkadaşım Verda Özer, 12 Haziran 2024 tarihli Posta gazetesindeki "İklim değişti bir sen değişmedin" başlıklı makalesini şu paragrafla sonlandırıyor:

Dünya üzerinde insan dışındaki canlı nüfusu son 50 yılda yüzde 68 azalmış. Var olan hayvan ve bitki türlerinin yüzde 75'i yok olmak üzere. Bilim insanları buna 'Yeryüzünün 6'ncı Yok Oluşu' ismini takıyor. Zira insanoğlunun var oluşundan bu yana Dünya üzerinde yaşam 5 kez böyle tükenmiş. Ama bu sefer bir fark var: Bir yok oluş ilk kez insan eliyle oluyor! O yüzden çözüm de tüm insanların beraber harekete geçmesinden geçiyor.

Verda Özer yazısını devam ettirirken bilgi felsefi bir soruyu gündeme getiriyor.

İklimlerde gördüğümüz değişikliklerin ne kadarı değişikliktir, ne kadarı sadece hava trendidir?

Makalesine şöyle devam ediyor:

Hatırlarsanız daha 2 yıl önce de yaz aylarında maruz kaldığımız sürekli rüzgârlar, ara sıra bastıran olağanüstü sağanak yağışlar nedeniyle 'Hayatımızda görmüş olduğumuz en serin yaz' diyenler çoktu. Bir önceki kış çok sert geçmiş olduğu için de bir anda 'Dünya aslında ısınmıyor, soğuyor' diyenler ortaya çıkmıştı. Hatta 'Mini Buzul Çağı'nın kapımıza dayandığını' söyleyen akademisyenler vardı.

Peki nedir bunun aslı astarı? İçinde bulunduğumuz durum bir kriz mi? Çağlar bu kadar hızlı değişir mi?!.

İstanbul Teknik Üniversitesi'nde Meteoroloji ve Afet Yönetimi Profesörü olan Mikdat Kadıoğlu, 'Hava durumuyla iklimi birbirine karıştırıyorlar. Temel kavramlar birbirine girmiş durumda! En ufak bir hava değişikliği olunca hemen 'iklim değişikliği' diyorlar. Her şeyi iklime bağlıyorlar. Oysa bahsettiğiniz sert kış da serin yaz da sadece gelip geçici hava değişimleri' diyerek söze başlıyor.

'Oysaki 'iklim değişikliği' denilen trend çok yavaş gelişir. Eskiden Dünya 150 bin yılda 1 derece ısınırdı. Şimdi ise insan faktöründen dolayı sadece 150 yılda 1 derece ısınıyor' diyerek durumu açıklıyor.

Yani 1000 kat daha hızlı bir ısınma süreci... Ancak yine de hâlâ 150 yıl alan bir trend. Yani öyle sert geçen bir kışla falan bozulabilecek bir gidişat değil" diye cevap veriyor buna mesela.

Konu burada durumu tartışmak. Zihinsel olarak konunun içinde bulunmak.

Bu nedenle çevreyle ilgili yapılan her etkinlik, organizasyon, akademik çalışma önemli ve bunlardan biri de daha bugünlerde sona erdi.
 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca "2053 Net Sıfır Emisyon" ve "Yeşil Dönüşüm" hedefleri doğrultusunda düzenlenen ÇEVREFEST'ten söz ediyorum.

Çevre Konusunda "Hepimizin Bir Dünyası Var" temasıyla 6 Haziran'da kapılarını açtı ve 9 Haziran'a kadar sürdü. 

Zirvede geniş yelpazede konular tartışıldı. ÇEVREFEST'in açılışından itibaren felsefi bir temel tartışıldı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki daha açılış konuşmasında karşılıklı, panaromik, aslında bütüncül bir yol ortaya koydu:

Özhaseki, "Dünyada olan biten her şeyden 'bize ne' diyemeyiz. Muson Asyası'nda meydana gelen bir atık da Pasifik kıyılarında israf edilen su da Kuzey Afrika'da karbon salınımıyla atmosferi kirleten bir ortam, birbirinden bağımsız değil ve ortak evimiz dünyayı kirletmeye devam ediyor" dedi.
 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki / Fotoğraf: AA

Bakan Özhaseki, bugün en çok konuşan, en güçlü gözüken ülkelerin dünyayı kirletmeye devam ettiğine vurgu yaparak, "Bizim ülkemizin ciddi bir sorumluluğu olmamasına rağmen, çevrenin bize bir emanet olduğu düşüncesiyle hem kirletmemeye gayret ediyoruz hem de bir taraftan kalkınmamızı sağlıyoruz. Ana hedefimiz; kalkınmamızı sağlayacağız ama hiçbir şekilde çevreyi de kirletmeyeceğiz" diye konuştu.

Bakanlık bürokrasisinin etkinliğe aktif katılımı ve verdiği önem hemen hissediliyordu.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcıları Fatma Varank, Refik Tuzcuoğlu ve Vedad Gürgen, konuşmalarda yer aldı.

Bu tepe isimlerin zirve ile etkileşimi kanımca önemli bir mesajdı.

Birçok etkinlik, deneyim gösterileri, müzecilik, çocuklar için eğitim alanları ve sanat-çevre etkileşimi kimi içeriklere sahip ÇEVREFEST zirvesinde Okan Bayülgen, oyuncu Hakan Bilgin, oyuncu Kubilay Tuncer, oyuncu ve aktivist Ediz Hun, yazar ve oyuncu İpek Tuzcuoğlu, Prof. Dr. Burcu Özsoy, Doç. Dr. Selçuk Topal, gazeteci Güven İslamoğlu, yazar Selahattin Yusuf, Prof. Dr. Erol Göka, Çiğdem Karaaslan, Prof. Dr. Kemal Sayar ve Prof. Dr. İskender Pala gibi isimler fikirleriyle yer aldı.

Ben de böyle bir organizasyona ilginç olduğunu düşündüğüm bir yolla, onlarca soru sorarak katkıda bulunmak istedim ve bu yazıda aşağıdaki soru raporlarını hazırladım.

Tüm panelleri, konuşmaları, etkinlikleri takip edip, festivalde konuşulan soruları raporlama şeklinde size sunmak istedim.

Bu bir yöntem, etkili öğrenme biçimlerinden kabul ediliyor ve pek çok soru soruyorsunuz.

Gelin hadi, 4 gün boyunca onlarca konuşmacı ve panelistin sorduğu soruları gruplandıralım.

Toplam 21 başlık altında onlarca soru olacak ve bu soruları "doğru soruları" bulmak için bir ipucu olarak kabul edelim lütfen:

İklim

1. İklim değişikliği ile mücadelesinde "yaratıcı" olmak ne demek?
2. İklim değişikliğinde psikolojik faktörler bizi doğruya götürür mü?
3. İklim değişikliği, kentsel dayanıklılık kavramını nasıl etkiliyor?
4. İklime ve doğaya toplumsal uyum sağlamak için hangi eğitimler ve kampanyalar düzenlenmelidir?
5. Paris anlaşmasını imzaladık, bu ne demek?

Sıfır atık

1. Sıfır atık yaşam tarzını benimsemek isteyenler için hangi pratik önerileriniz var?         
2. Sıfır atık hedefine ulaşmak için atık yönetimi politikalarının yanı sıra tüketim alışkanlıklarının da değişmesi gerekiyor. Bu konuda toplumu nasıl bilinçlendirebiliriz ve sıfır atık kültürünü yaygınlaştırmak için hangi adımlar atılmalıdır?
3. Sıfır atık stratejilerinin ekonomik sürdürülebilirlik açısından etkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz ve bu stratejilerin işletmelerin karlılığına etkisi nedir?

Küresel ısınma

1. Küresel ısınmanın sosyoekonomik ve ekolojik etkileri hakkında daha fazla anlayış kazanmak için hangi tür araştırmalara ihtiyaç duyuluyor ve bu araştırmaların finansmanı nasıl sağlanabilir?
2. İklim krizine uyum sağlama sürecinde toplumların ve politikacıların nasıl bir rol üstlenmesi gerekiyor ve bu süreçteki en önemli zorluklar nelerdir?
3. Gelecekteki küresel ısınma senaryolarını değerlendirirken hangi faktörleri göz önünde bulunduruyorsunuz ve bu faktörlerin etkileşimleri nelerdir?

Karbon kirliliği

1. Karbon ayak izimizi azaltmanın en etkili yolları nelerdir?
2. Düşük karbonlu gelişme stratejileri nelerdir ve bunlar nasıl uygulanır?
3. Ormanların ve doğal ekosistemlerin karbon emisyonlarını azaltmada oynadığı rolü nasıl artırabiliriz ve bu konuda küresel iş birliği nasıl sağlanabilir?

Düşük karbonlu gelişme

1. Düşük karbonlu gelişme stratejileriyle enerji verimliliği ve temiz enerji kullanımının artırılması hedefleniyor. Bu hedeflere ulaşmak için hangi sektörlerde ve uygulamalarda daha fazla çaba sarf edilmelidir?
2. Düşük karbonlu ekonomiye geçişin istihdam ve gelir dağılımı üzerindeki etkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz ve bu etkileri dengelemek için hangi politika önlemleri önerirsiniz?
3. Toplumların bilinçlenmesi ve katılımı, düşük karbonlu gelişme modelinin başarısını nasıl etkiler?

Yeşil ekonomi

1. Yeşil ekonomi nedir ve geleneksel ekonomiden nasıl farklıdır?
2. Yeşil ekonomiye geçişte en büyük zorluklar nelerdir?
3. Yeşil ekonomiye geçiş sürecinde, geleneksel endüstrilerin dönüşümü ve yeşil iş alanlarının oluşturulması için hangi politika ve teşvik önlemleri önceliklidir?

Düşük karbonlu şehirler

1. Daha az enerji tüketen ve daha temiz şehirler nasıl kurabiliriz?
2. Doğaya zarar vermeyen bir ekonomi kurmak için neler yapılabilir?

Sünger şehirler

1. Sünger şehirler konsepti nedir ve nasıl işler?
2. Sünger şehir konsepti, şehirlerin su yönetimini nasıl değiştiriyor ve bu değişimlerin şehirlerin dayanıklılığı ve sürdürülebilirliği üzerindeki etkileri nelerdir?
3. Yağmur suyu geri dönüşümü, yeşil altyapı ve su geçirgen yüzeyler gibi sünger şehir uygulamalarının ekonomik ve çevresel faydalarını nasıl değerlendirebiliriz?

Kentsel dayanıklılık

1. İklim değişikliği, kentsel dayanıklılık kavramını nasıl etkiliyor?
2. Şehirlerin doğal afetlere karşı dayanıklılığını artırmak için hangi altyapı ve yapısal önlemler önceliklidir ve bu önlemlerin maliyet-etki analizleri nasıl yapılıyor?
3. İklim değişikliği gibi uzun vadeli tehditler karşısında kentsel dayanıklılığı nasıl artırabiliriz ve bu süreçte yenilikçi teknolojilerin rolü nedir?

Yağmur hasadı

1. Yağmur suyunu biriktirip kullanmanın faydaları nelerdir?
2. Türkiye'de yağmur hasadı uygulamaları hakkında bilgi verebilir misiniz?
3. Yağmur hasadı, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetiminde nasıl bir rol oynar?

Doğacı zeka

1. Doğacı zeka, günümüz eğitim sistemine nasıl entegre edilebilir ve bu entegrasyonun öğrencilerin akademik ve sosyal gelişimine etkileri neler olabilir?
2. Doğacı zeka, şehir planlama ve mimaride nasıl kullanılabilir? Bu yaklaşım, sürdürülebilir şehirler yaratmada ne tür yenilikler getirebilir?
3. Doğacı zekanın, bireylerin zihinsel sağlık ve genel refah düzeyleri üzerindeki etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bu tür bir zeka, modern yaşamın stres faktörlerini nasıl azaltabilir?

İnsan ve doğa ilişkisi

1. Modern toplumların doğayla olan bağlarını yeniden kurmaları için hangi adımlar atılmalıdır?
2. İnsanların doğa üzerinde yarattığı en büyük etkilerden biri iklim değişikliği. Bu etkiyi azaltmak için bireysel ve toplumsal olarak hangi somut adımlar atılabilir?
3. Doğa ile güçlü bir bağ kuran toplulukların kültürel ve sosyal yapıları, daha az doğa ile etkileşimde bulunan topluluklardan nasıl farklılık gösterir?

Su dünyası

1. Okyanusların keşfi ve korunması, gezegenimizin geleceği için neden hayati öneme sahiptir?
2. Tatlı su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi, küresel su krizini nasıl hafifletebilir?
3. Deniz biyolojik çeşitliliğinin korunması, ekosistem dengesini nasıl sağlar ve bu denge, insan yaşamı üzerinde ne gibi uzun vadeli etkiler yaratır?

Şehir ısı adası

1. Şehir ısı adası etkisini azaltmak için mevcut şehir planlaması ve mimaride hangi yenilikçi yaklaşımlar kullanılabilir?
2. Şehir ısı adası, toplumsal sağlık üzerinde ne tür etkiler yaratır?
3. Yeşil alanların ve kentsel ormanların şehir ısı adası etkisini azaltmada rolü nedir? Bu tür alanların artırılması, şehirlerin iklim değişikliğine uyum sağlamasında nasıl bir fark yaratır?

Sera etkisi

1. Sera etkisinin azaltılması için bireysel olarak neler yapabiliriz? Bu tür bireysel çabalar, küresel ölçekte ne tür değişimlere yol açabilir?
2. Sanayi devriminden günümüze sera gazı emisyonlarının artışını göz önünde bulundurduğumuzda, geçmişten aldığımız dersler doğrultusunda geleceğe yönelik hangi stratejiler geliştirilmelidir?
3. Sera etkisinin azaltılmasında yenilenebilir enerji kaynaklarının rolü nedir?

İklim değişikliği ve çocuklar

1. Çocukların iklim değişikliğine dair bilinçlendirilmesi, onların gelecekteki çevresel sorumluluklarını nasıl şekillendirir?
2. İklim değişikliğinin çocukların fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir?
3. Çocukların iklim değişikliğiyle mücadelede aktif rol almalarını sağlamak için neler yapılabilir?

Bir tohumun serüveni

1. Bir tohumun toprağa düşmesinden olgun bir bitkiye dönüşmesine kadar geçen süreç, doğanın döngüselliği ve yenilenmesi açısından ne tür dersler sunar?
2. Tarımda kullanılan modern yöntemler, bir tohumun serüvenini nasıl etkiler? Geleneksel ve sürdürülebilir tarım yöntemleri arasında ne tür farklar vardır?
3. Bir tohumun büyüme süreci, çocukların eğitiminde nasıl bir metafor olarak kullanılabilir?

Geleceğin enerjisi

1. Yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması için hangi teknolojik ve ekonomik yenilikler gereklidir?
2. Enerji depolama ve verimlilik teknolojilerindeki ilerlemeler, geleceğin enerji sistemlerinde nasıl bir dönüşüm yaratabilir?
3. Geleceğin enerji politikaları, iklim değişikliği ile mücadelede ne kadar etkili olabilir?

Plastik dünya kâbusu

1. Plastik kirliliğinin küresel ekosistemler üzerindeki uzun vadeli etkileri nelerdir?
2. Geri dönüşüm ve biyobozunur plastikler, plastik kirliliği sorununu çözmede ne kadar etkili olabilir?
3. Plastik kirliliği konusunda toplumsal farkındalığı artırmak için hangi kampanyalar ve eğitim programları etkili olabilir?

İklime ve doğaya toplumsal uyum çabaları

1. İklim değişikliğine uyum sağlamak için toplumsal düzeyde hangi stratejiler benimsenmelidir?
2. Toplulukların doğa ile uyum içinde yaşamalarını teşvik eden başarılı projelerden örnek verebilir misiniz?
3. Doğaya uyum sağlamayı hedefleyen sürdürülebilir yaşam biçimleri, toplumsal ve bireysel refahı nasıl artırır?

Genel sorular

1. İnsanların doğa ile olan ilişkisini nasıl güçlendirebiliriz?
2. Çevre bilincini artırmak için toplumda hangi eğitim ve bilinçlendirme kampanyaları yürütülmelidir?
3. Medyanın çevre bilincini artırmadaki rolünü nasıl gelişir?
4. Çevre sorunları hakkında farkındalık yaratmak için sanatın nasıl bir etkisi olabilir?
5. Çevre bilincinin çocuklara aşılanmasında eğitimin rolü ne olabilir?
6. Çevre bilincinin toplumda yaygınlaşması için sanatçıların nasıl bir rol üstlenebilir?
7. Doğayı daha iyi anlamak ve korumak için neler yapabiliriz?
8. Çevre bilincini artırmak için sosyal medya ve internet nasıl kullanılabilir?
9. Sanatın çevre bilinci oluşturmada nasıl bir rolü alabilir? Sanat eserleriyle çevre sorunlarına dikkat çekmek nasıl mümkün olabilir?
10. Çevre sorunlarına karşı duyarlılık oluşturmanın gençler için en iyi yolu nedir?
11. Çevre bilincini artırmak için gençlerin sanat ve edebiyatla nasıl etkileşimde olmalarını sağlayabiliriz?
12. Sıfır atık felsefesiyle ilgili olarak, tüketim alışkanlıklarımızı nasıl değiştirebiliriz ve bu değişim toplumda nasıl bir etki yaratabilir?

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.