Soyu tükenme tehlikesi altındaki Prezewalski atı, doğal habitatı olan Kazakistan bozkırlarına yaklaşık 200 yıl aradan sonra geri döndü.

Dünyanın hiç evliştirilmemiş hep vahşi kalmış tek yaban atı türü kabul edilen bu atlar insan faaliyetlerinden dolayı 19. yüzyıl ortalarında Kazakistan bozkırlarından silinmişti. 

Avlanma gibi etkenlerle 1960'larda nesli tükenme noktasına gelen bu at, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından hâlâ tehlike altında sayılıyor. 

Bu hayvanların neslinin tükenmesini önlemek için çalışan Prag ve Berlin hayvanat bahçeleri, 7 Prezewalski atını Kazakistan'a taşıdı. Üç hayvanın bu ay başında, diğerlerinin de 6 Haziran'da götürülmesiyle, neredeyse 200 yılın ardından Orta Asya ülkesine geri döndüler.

Hayvanlar bir süre gözetim altında tutulduktan sonra doğaya salınacak. 

Prag Hayvanat Bahçesi sözcüsü Filip Mašek şöyle diyor:

Bence modern bir hayvanat bahçesinin amacı sadece nesli tükenmekte olan türleri korumak ve üretmek değil, onları ait oldukları yere, doğaya geri döndürmek.

1932'den beri Prezewalski atı yetiştiren hayvanat bahçesi, Orta Asya yerlisi sayılan bu atların Moğolistan'a geri dönmesini de sağlamıştı. 

2011-2019 döneminde devam eden proje kapsamında yapılan 9 uçuşun sonucunda ülkedeki at popülasyonunun dengelendiğini söyleyen Mašek, halihazırda ülkede yaklaşık 1500 Prezewalski atının olduğunu ekliyor.

Kazakistan'a yapılan uçuşta ilk başta 8 at getirilmesi planlansa da bir hayvan oturduğu için geride bırakıldı. Mašek, uzun uçuşta hayvanların ayakta durması gerektiği için böyle bir karar aldıklarını ifade ediyor:

Dönüşte biraz başı dönmüştü ama artık iyi. Bu atlar tüm yolculuk boyunca ayakta durmak zorunda; oturamazlar çünkü kan dolaşımının düzgün bir şekilde devam etmesi gerekiyor. Toplamda 30 saatlik bir yolculuk ve atlar ancak tüm yol boyunca ayakta durursa hayatta kalabilir.

Kazakistan'a gelecek 5 yıl içinde toplam 40 Prezewalski atının götürülmesi planlanıyor. 

Dünya genelinde yaklaşık 2 bin Prezewalski atı olduğu tahmin ediliyor. Moğolistan ve Çin'in yanı sıra Fransa, Rusya ve Belarus'la Ukrayna arasındaki Çernobil Hariç Tutma Bölgesi'nde de yaşıyorlar. 

1986'daki Çernobil Faciası'nın ardından 30 at 1998'de bölgeye getirilmişti. Halihazırda bölgede 210 Prezewalski atı olduğu düşünülüyor.

Independent Türkçe, France 24, Guardian, Frankfurt Zoological Society

Derleyen: Büşra Ağaç