Yeni bir araştırmaya göre Ay'daki su, Dünya'nın hareketiyle ilgili gizemli bir gücün etkisiyle oluştu.

Bulgular, Dünya ve Güneş'ten dolaylı olarak gelen elektron dalgalarının, Ay yüzeyindeki donmuş su oluşumuna katkıda bulunduğunu öne sürüyor.

Bugüne dek Ay'dan gelen veriler, gök cisminde donmuş halde su olduğunu göstermişti. Gelecekte oraya giderek üs kurması planlanan astronotlar, bu suyu da yakıt olarak kullanabilir.

Öte yandan bu buzların Ay'a nereden geldiği halen tartışmalı.

Hakemli bilimsel dergi Nature Astronomy'de yayımlanan yeni araştırma, bu suyun kökenine dair beklenmedik bir cevap sağlıyor.

Buna göre su oluşumuna katkıda bulunan elektronlar, Dünya'nın manyeto kuyruğuna girip çıkarken Ay'a çarpıyor.

Dünya, güçlü bir manyetik alana ve bu alanın etkisiyle şekillenen yoğun bir manyetosfere sahip. Gezegeni bir kalkan gibi saran manyetosfer, yeryüzünü ve yaşamı Güneş'ten gelen zararlı radyasyona karşı koruyor.

Diğer yandan, Güneş rüzgarlarıyla taşınan radyoaktif parçacıkların deforme ettiği manyetik çizgiler, yanlara doğru genişleyerek gezegenden uzaklaşıyor ve bir damla biçimini alarak gezegenin arkasında milyonlarca kilometre uzanan bir kuyruk oluşturuyor.

Buna da manyeto kuyruğu adı veriliyor.

Ay'ı paslandıran kuyruk

Dünya Güneş'in etrafındaki yörüngesinde hızla hareket ederken, Ay da manyeto kuyruğa girip çıkıyor.

Öyle ki manyeto kuyruğunun, Ay'a oksijen taşıdığı ve dolunay dönemlerinde gök cismindeki neredeyse tüm Güneş rüzgarı aktivitesini de engelleyerek pas oluşumuna sebebiyet verdiği düşünülüyor.

Manyeto kuyruğunun içinde, Dünya atmosferinden ve Güneş'ten gelen elektronlardan ve iyonlardan oluşan bir plazma tabakası mevcut.

Hawai'i Üniversitesi'nden gezegenbilimci Shuai Li, "Bu durum, Ay'daki yüzey suyunun oluşum süreçlerini incelemek için doğal bir laboratuvar sağlıyor" diyor:

Ay, manyeto kuyruğunun dışında olduğunda yüzeyi Güneş rüzgarları tarafından bombardımana tutuluyor.

Bu şartlar altında bile su oluşumu mümkün

Öte yandan şimdiye dek manyeto kuyruğunun içinde suyun meydana gelmesinin mümkün olmadığı düşünülüyordu.

Yeni analizse durumun böyle olmadığını gösteriyor. Yeni bulgulara göre Ay yüzeyi Güneş rüzgarlarından korunurken, manyeto kuyruğunun içinde su oluşuyor ve Ay'a taşınıyor.

Araştırmacılar, yüksek enerjili elektronların Ay tozuyla reaksiyona girerek, hidrojeni serbest bıraktığını ve bu hidrojenin daha sonra oksijenle etkileşime girerek su oluşturduğu sonucuna vardı.

Öte yandan suyun oluşumunun arkasındaki gizemli gücü kesin biçimde öğrenmek için Ay yüzeyinde daha fazla gözlem ve deney yapılması gerekecek.

Yeni araştırmanın öne sürdüğü teori de Ay'daki suyun kökenini belirlemek isteyen bilim insanlarının üzerine eğildiği önemli hipotezlerden biri oldu.

Independent Türkçe, Science Alert, Hawaii Üniversitesi

Derleyen: Çağla Üren