Sudan'da 15 Nisan 2023 tarihinden bu yana Abdulfettah el-Burhan'ın yönetimindeki ordu ile Ömer El-Beşir döneminden 2003 yılından itibaren belirli imtiyazlar elde eden ve giderek kuvvetlenen Muhammed Hamdan Dagalo'nun (Hamidti) başında bulunduğu Hızlı Destek Kuvvetleri arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.

30 Nisan itibarıyla ölü sayısı 528'i buldu. Geçen hafta içerisinde taraflar ABD'nin önayak olduğu bir ateşkese evet demiş olsa da çatışmalar sürüyor.

Ülkedeki yabancılar ülkeden hızla ayrılırken, bazı ülkeler Büyükelçiliklerini tahliye ettiler. Yakın zamanda taraflar arasında çatışmaların durması ihtimali giderek azalırken ülkedeki insani kriz büyüyor. 

Sorunun kökeni

Esasında Sudan 1956 yılında bağımsızlığını elde etmesinden bu yana hiçbir zaman tam olarak istikrara kavuşamadı.

Ülkede ağırlıklı olarak askeri yönetimler hakim oldu, demokratik yönetime geçiş süreci tamamlanamadı.

Ayrıca ülke jeo-stratejik konumu, zengin yeraltı kaynakları ve çok-etnikli yapısı nedeniyle dış güçlerin etkisine açık oldu. 

Ülkede, Sudan ile 2011 yılında bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan arasında 1955 yılında başlayan ve aralıklı olarak onlarca yıl süren kanlı çatışmalara ek olarak, 2003 yılında patlak veren Darfur sorunu ve el-Beşir'in 2009 yılında Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde soykırımdan suçlu bulunmasına neden olan müdahalesi müreffeh olabilecek bir ülkeyi yoksulluğa boğdu.

Yüzbinlerce insan hayatını kaybederken, milyonlarcası da göç etti. 

Bugün yaşanan soruna bakacak olursak, Hızlı Destek Kuvvetleri'nin kökeni, 1989 yılında darbe yaparak iktidara gelen ve 2019 yılında yine darbeyle alaşağı edilen Ömer el-Beşir'in Darfur'a yönelik olarak kullandığı Cancavid Milisleri'ne dayanıyor.

Dagalo kardeşlerin yönettiği oluşum Sudan'da yürüttüğü paramiliter faaliyetlerin yanısıra el-Beşir döneminde bazı imtiyazlara sahip olarak ülkede altın madenlerinin işletme hakkını elde etti.

Dagalo ailesine verilen bu imtiyaz sayesinde Hamidti inanılmaz bir servet elde etti ve orduyu da gölgede bırakacak şekilde kendine bağlı güçlerin ülkedeki konumunu konsolide etti. 

2019'da ordu el-Beşir'i devirdikten sonra, asker ve sivillerden oluşan ve ülkeyi sivil yönetime devredecek süreci yönetecek olan Egemenlik Konseyi'ni kurdu.

2021 yılında ise, ordunun başında bulunan el-Burhan iktidarın sivil yönetime devrini akamete uğratacak ikinci bir darbe yaparak, Egemenlik Konseyi'ndeki sivilleri ve Başbakanı görevden aldı.

Bu defa kendisine Hamidti de destek verdi. Egemenlik Konseyi Başkanı el-Burhan olurken Başkan Yardımcılığını ise Hamidti üstlendi.

Hızlı Destek Kuvvetleri'nin orduya katılması yönünde başlayan süreç ise Hamidti'nin imtiyazlarından ve elinde bulundurduğu güçten vazgeçmek istememesi nedeniyle çıkmaza girdi.

Sonuçta, taraflar arasında nisan ortasında çatışmalar başladı. Taraflar saldırıların karşı tarafça başlatıldığı yönünde birbirlerini suçlamaktadır.    

Dış faktörler 

Hem Arap dünyasının hem de Afrika'nın önemli bir ülkesi olan ve Kızıldeniz'e kıyısı bulunan Sudan'da başlayan çatışmalar hem bölge ülkelerini hem de Sudan'da çıkarları bulunan başka ülkeleri tedirgin etti.

Sudan'ın sınır komşuları Eritre, Etiyopya, Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Mısır ve Libya. Bölge zaten son derece kırılgan bir yapıya sahip.

Çad olası bir göç dalgasına karşılık Sudan ile olan sınırlarını kapatmak istese de göç akınına engel olamıyor.

2011 yılında Sudan'dan ayrılan Güney Sudan çatışmaların bir an evvel durdurulması ve kalıcı bir ateşkesin tesisi için taraflarla temas halinde.

Mısır da Güney Sudan'la istişare halinde çatışmaların sonlandırılması yönünde diplomatik girişimlerini sürdürüyor.

Aslında Mısır'ın ülkeye istikrar getirdiği düşüncesiyle el-Burhan'ı desteklediği yönünde bilgiler var. Libya'da ise Halife Hafter'in Hamidti'yi desteklediği biliniyor. 

Körfez ülkeleri ve bilhassa da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) açısından Sudan önemli.

BAE'nin Sudan'ın Kızıldeniz kıyısında Abu Amama limanını inşa etmek istediği, altın madenlerini işletenler arasında yeraldığı ve Sudan'da çıkartılan altının BAE üzerinden ihraç edildiği biliniyor.

Buna ilaveten, Hamidti'nin kişisel servetinin de BAE'de bulunduğu belirtiliyor.

Aslında, BAE'nin 2019'dan bu yana el-Burhan ve Hamidti arasında bir denge politikası yürütmeye çalıştığı, ancak yaşanan son çatışmalarla birlikte Hafter üzerinden Hamidti'ye destek verdiği iddialar arasında. 

Sudan'ın önemi ABD için 70'li yıllarda yaşanan petrol krizi ve 1979 yılındaki İran İslam Devrimi sonrasında arttı.

ABD'nin Chevron şirketi 1974 yılında güney ve güneybatı Sudan'da petrol arama faaliyetlerine başlayan ilk yabancı şirket.

Bilahare başka Amerikan, Kanadalı ve Fransız petrol arama şirketleri Sudan'da imtiyazlar elde etti.

Ülkede süregelen iç karışıklıklar nedeniyle Amerikan şirketlerine yönelik saldırılar gerçekleşti ve bazı ABD'li şirketler piyasadan çekilmek durumda kaldı.

ABD'nin Sudan'la diplomatik ilişkileri ise inişli çıkışlı oldu. 1993 yılında Sudan'ı terörizmi destekleyen devletler listesine alan ABD 1996-2002 arasında Hartum'daki Büyükelçiliği'nin faaliyetlerini durdurdu.

2002'den sonra diplomatik ilişkiler yeniden tesis edildi. ABD 2005 yılında güneyin referanduma gitmesine ve Sudan ile Güney Sudan'ın ayrılmasına olanak sağlayan Kapsamlı Barış Anlaşması'nın müzakerelerinde aktif rol oynadı.

2019 yılından sonra ise ABD Sudan meselesini büyük ölçüde BAE ve Suudi Arabistan üzerinden yürütmeyi seçti. 

Bu kadar stratejik öneme sahip ve bir o kadar da kırılgan bir yapıya haiz olan Sudan'da Rusya'nın olmaması düşünülemez.

Sovyetler Birliği döneminde bölgesel gelişmeler, ABD faktörü ve SSCB'nin Afganistan'ı işgali ilişkilerde etkili olmuş, Vladimir Putin'in Rusya Devlet Başkanı olmasıyla istikrar yakalanmıştır.

Rusya açısından Sudan Afrika'ya açılan bir kapı niteliğinde. Rusya'nın el-Beşir'e Darfur'a müdahalesi sırasında, BM'nin silah ambargosunu ihlal ederek, askeri teçhizat desteği sağladığı iddiaları mevcut.

Sudan ise Kırım'ın ilhakını tanıyan sayılı ülkeler arasında yer alıyor. Ukrayna savaşıyla birlikte Rusya Sudan'la ilişkilerini daha da geliştirme çabasına girdi.

Şubat 2023'te son Afrika turuna çıkan Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov Sudan'da da temaslarda bulundu.

ABD'nin itirazlarına rağmen, Rusya'nın Sudan'ın Kızıldeniz kıyısında bir askeri üs kurması söz konusu.

Çatışmaların başlamasının ardından Rusya'dan gelen ilk tepki taraflar arasında derhal ateşkes ilan edilmesi çağrısıydı.

Rusya'nın Sudan'daki mevcudiyetinin bir diğer unsuru ülkede el-Beşir döneminde elmas ve altın madenlerinin işletilmesi konusunda bazı imtiyazlar alan Wagner Grubu.

Wagner için Sudan kayda değer bir gelir kaynağı. Sudan Wagner'in Libya ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki üslerinin kontrolü ve ulaşım hatları açısından da önemli.       
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 2/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 3/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 4/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 5/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 6/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 7/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 8/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 9/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 10/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 11/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 12/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 13/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 14/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 16/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 17/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 18/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 19/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 20/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 21/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 22/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 23/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 24/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 25/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 26/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 27/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 28/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 29/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 30/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

İnsani kriz 

15 Nisan öncesinde de süregelen savaşlar ve etnik çatışmalar nedeniyle Sudan'da insani kriz yaşanıyordu.

BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi'ne (OCHA) göre nüfusunun neredeyse üçte birini, yani 15,8 milyonu insani yardıma muhtaç olan Sudan'da bu çatışmalar nedeniyle insani kriz katastrofik boyutlara ulaşabilir.  

Çatışmalar nedeniyle halk evlerinden çıkamayınca doktorlar da hastanelere gidemedi, sağlık sistemi çökme noktasına geldi.

Başkent Hartum'daki sağlık kuruluşlarının yüzde 61'i kapalı ve ancak yüzde 16'sı hizmet verebiliyor. 

Yükselen fiyatlar nedeniyle gıda ve yakıt bulunamaz oldu. Temiz su temin etmenin mümkün olmaması nedeniyle salgın hastalıkların hızla yayılmasından endişe ediliyor. Sınır ülkelere göç başladı.

BM çatışmaların devam etmesi halinde sadece Çad'a gidecek göçmenlerin sayısının 250 bin civarında olacağını tahmin ediyor.

Bu durum kırılgan bir bölge için kaldırılması çok ağır bir sorumluluk olarak ortaya çıkıyor. 

Çatışmalar nereye varacak?

Görüldüğü üzere, Sudan'da hem iç dinamikler hem de dış faktörler nedeniyle çok karmaşık bir durum var.

Bu nedenle de çatışmaların seyri, iç savaşa evrilip evrilmeyeceği ya da ihtilafın komşu ülkelere sıçrama ihtimali konusunda öngörüde bulunmak zor. 

Ancak yakın zamanda iki ayrı askeri yapılanma arasında çatışmaların sona ermesi pek mümkün görünmüyor.

Dış güçlerin farklı tarafları destekliyor olmaları, meselenin büyük güçler mücadelesinin bir parçası haline gelebilecek olması da çatışmaların süreceği ihtimalini kuvvetlendiriyor. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.