Sudan'da 15 Nisan 2023 tarihinden bu yana Abdulfettah el-Burhan'ın yönetimindeki ordu ile Ömer El-Beşir döneminden 2003 yılından itibaren belirli imtiyazlar elde eden ve giderek kuvvetlenen Muhammed Hamdan Dagalo'nun (Hamidti) başında bulunduğu Hızlı Destek Kuvvetleri arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.

30 Nisan itibarıyla ölü sayısı 528'i buldu. Geçen hafta içerisinde taraflar ABD'nin önayak olduğu bir ateşkese evet demiş olsa da çatışmalar sürüyor.

Ülkedeki yabancılar ülkeden hızla ayrılırken, bazı ülkeler Büyükelçiliklerini tahliye ettiler. Yakın zamanda taraflar arasında çatışmaların durması ihtimali giderek azalırken ülkedeki insani kriz büyüyor. 

Sorunun kökeni

Esasında Sudan 1956 yılında bağımsızlığını elde etmesinden bu yana hiçbir zaman tam olarak istikrara kavuşamadı.

Ülkede ağırlıklı olarak askeri yönetimler hakim oldu, demokratik yönetime geçiş süreci tamamlanamadı.

Ayrıca ülke jeo-stratejik konumu, zengin yeraltı kaynakları ve çok-etnikli yapısı nedeniyle dış güçlerin etkisine açık oldu. 

Ülkede, Sudan ile 2011 yılında bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan arasında 1955 yılında başlayan ve aralıklı olarak onlarca yıl süren kanlı çatışmalara ek olarak, 2003 yılında patlak veren Darfur sorunu ve el-Beşir'in 2009 yılında Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde soykırımdan suçlu bulunmasına neden olan müdahalesi müreffeh olabilecek bir ülkeyi yoksulluğa boğdu.

Yüzbinlerce insan hayatını kaybederken, milyonlarcası da göç etti. 

Bugün yaşanan soruna bakacak olursak, Hızlı Destek Kuvvetleri'nin kökeni, 1989 yılında darbe yaparak iktidara gelen ve 2019 yılında yine darbeyle alaşağı edilen Ömer el-Beşir'in Darfur'a yönelik olarak kullandığı Cancavid Milisleri'ne dayanıyor.

Dagalo kardeşlerin yönettiği oluşum Sudan'da yürüttüğü paramiliter faaliyetlerin yanısıra el-Beşir döneminde bazı imtiyazlara sahip olarak ülkede altın madenlerinin işletme hakkını elde etti.

Dagalo ailesine verilen bu imtiyaz sayesinde Hamidti inanılmaz bir servet elde etti ve orduyu da gölgede bırakacak şekilde kendine bağlı güçlerin ülkedeki konumunu konsolide etti. 

2019'da ordu el-Beşir'i devirdikten sonra, asker ve sivillerden oluşan ve ülkeyi sivil yönetime devredecek süreci yönetecek olan Egemenlik Konseyi'ni kurdu.

2021 yılında ise, ordunun başında bulunan el-Burhan iktidarın sivil yönetime devrini akamete uğratacak ikinci bir darbe yaparak, Egemenlik Konseyi'ndeki sivilleri ve Başbakanı görevden aldı.

Bu defa kendisine Hamidti de destek verdi. Egemenlik Konseyi Başkanı el-Burhan olurken Başkan Yardımcılığını ise Hamidti üstlendi.

Hızlı Destek Kuvvetleri'nin orduya katılması yönünde başlayan süreç ise Hamidti'nin imtiyazlarından ve elinde bulundurduğu güçten vazgeçmek istememesi nedeniyle çıkmaza girdi.

Sonuçta, taraflar arasında nisan ortasında çatışmalar başladı. Taraflar saldırıların karşı tarafça başlatıldığı yönünde birbirlerini suçlamaktadır.    

Dış faktörler 

Hem Arap dünyasının hem de Afrika'nın önemli bir ülkesi olan ve Kızıldeniz'e kıyısı bulunan Sudan'da başlayan çatışmalar hem bölge ülkelerini hem de Sudan'da çıkarları bulunan başka ülkeleri tedirgin etti.

Sudan'ın sınır komşuları Eritre, Etiyopya, Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Mısır ve Libya. Bölge zaten son derece kırılgan bir yapıya sahip.

Çad olası bir göç dalgasına karşılık Sudan ile olan sınırlarını kapatmak istese de göç akınına engel olamıyor.

2011 yılında Sudan'dan ayrılan Güney Sudan çatışmaların bir an evvel durdurulması ve kalıcı bir ateşkesin tesisi için taraflarla temas halinde.

Mısır da Güney Sudan'la istişare halinde çatışmaların sonlandırılması yönünde diplomatik girişimlerini sürdürüyor.

Aslında Mısır'ın ülkeye istikrar getirdiği düşüncesiyle el-Burhan'ı desteklediği yönünde bilgiler var. Libya'da ise Halife Hafter'in Hamidti'yi desteklediği biliniyor. 

Körfez ülkeleri ve bilhassa da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) açısından Sudan önemli.

BAE'nin Sudan'ın Kızıldeniz kıyısında Abu Amama limanını inşa etmek istediği, altın madenlerini işletenler arasında yeraldığı ve Sudan'da çıkartılan altının BAE üzerinden ihraç edildiği biliniyor.

Buna ilaveten, Hamidti'nin kişisel servetinin de BAE'de bulunduğu belirtiliyor.

Aslında, BAE'nin 2019'dan bu yana el-Burhan ve Hamidti arasında bir denge politikası yürütmeye çalıştığı, ancak yaşanan son çatışmalarla birlikte Hafter üzerinden Hamidti'ye destek verdiği iddialar arasında. 

Sudan'ın önemi ABD için 70'li yıllarda yaşanan petrol krizi ve 1979 yılındaki İran İslam Devrimi sonrasında arttı.

ABD'nin Chevron şirketi 1974 yılında güney ve güneybatı Sudan'da petrol arama faaliyetlerine başlayan ilk yabancı şirket.

Bilahare başka Amerikan, Kanadalı ve Fransız petrol arama şirketleri Sudan'da imtiyazlar elde etti.

Ülkede süregelen iç karışıklıklar nedeniyle Amerikan şirketlerine yönelik saldırılar gerçekleşti ve bazı ABD'li şirketler piyasadan çekilmek durumda kaldı.

ABD'nin Sudan'la diplomatik ilişkileri ise inişli çıkışlı oldu. 1993 yılında Sudan'ı terörizmi destekleyen devletler listesine alan ABD 1996-2002 arasında Hartum'daki Büyükelçiliği'nin faaliyetlerini durdurdu.

2002'den sonra diplomatik ilişkiler yeniden tesis edildi. ABD 2005 yılında güneyin referanduma gitmesine ve Sudan ile Güney Sudan'ın ayrılmasına olanak sağlayan Kapsamlı Barış Anlaşması'nın müzakerelerinde aktif rol oynadı.

2019 yılından sonra ise ABD Sudan meselesini büyük ölçüde BAE ve Suudi Arabistan üzerinden yürütmeyi seçti. 

Bu kadar stratejik öneme sahip ve bir o kadar da kırılgan bir yapıya haiz olan Sudan'da Rusya'nın olmaması düşünülemez.

Sovyetler Birliği döneminde bölgesel gelişmeler, ABD faktörü ve SSCB'nin Afganistan'ı işgali ilişkilerde etkili olmuş, Vladimir Putin'in Rusya Devlet Başkanı olmasıyla istikrar yakalanmıştır.

Rusya açısından Sudan Afrika'ya açılan bir kapı niteliğinde. Rusya'nın el-Beşir'e Darfur'a müdahalesi sırasında, BM'nin silah ambargosunu ihlal ederek, askeri teçhizat desteği sağladığı iddiaları mevcut.

Sudan ise Kırım'ın ilhakını tanıyan sayılı ülkeler arasında yer alıyor. Ukrayna savaşıyla birlikte Rusya Sudan'la ilişkilerini daha da geliştirme çabasına girdi.

Şubat 2023'te son Afrika turuna çıkan Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov Sudan'da da temaslarda bulundu.

ABD'nin itirazlarına rağmen, Rusya'nın Sudan'ın Kızıldeniz kıyısında bir askeri üs kurması söz konusu.

Çatışmaların başlamasının ardından Rusya'dan gelen ilk tepki taraflar arasında derhal ateşkes ilan edilmesi çağrısıydı.

Rusya'nın Sudan'daki mevcudiyetinin bir diğer unsuru ülkede el-Beşir döneminde elmas ve altın madenlerinin işletilmesi konusunda bazı imtiyazlar alan Wagner Grubu.

Wagner için Sudan kayda değer bir gelir kaynağı. Sudan Wagner'in Libya ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki üslerinin kontrolü ve ulaşım hatları açısından da önemli.       
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 2/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 3/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 4/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 5/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 6/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 7/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 8/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 9/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 10/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 11/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 12/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 13/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 14/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 15/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 16/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 17/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 18/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 19/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 20/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 21/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 22/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 23/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 24/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 25/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 26/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 27/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 28/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 29/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 30/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

İnsani kriz 

15 Nisan öncesinde de süregelen savaşlar ve etnik çatışmalar nedeniyle Sudan'da insani kriz yaşanıyordu.

BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi'ne (OCHA) göre nüfusunun neredeyse üçte birini, yani 15,8 milyonu insani yardıma muhtaç olan Sudan'da bu çatışmalar nedeniyle insani kriz katastrofik boyutlara ulaşabilir.  

Çatışmalar nedeniyle halk evlerinden çıkamayınca doktorlar da hastanelere gidemedi, sağlık sistemi çökme noktasına geldi.

Başkent Hartum'daki sağlık kuruluşlarının yüzde 61'i kapalı ve ancak yüzde 16'sı hizmet verebiliyor. 

Yükselen fiyatlar nedeniyle gıda ve yakıt bulunamaz oldu. Temiz su temin etmenin mümkün olmaması nedeniyle salgın hastalıkların hızla yayılmasından endişe ediliyor. Sınır ülkelere göç başladı.

BM çatışmaların devam etmesi halinde sadece Çad'a gidecek göçmenlerin sayısının 250 bin civarında olacağını tahmin ediyor.

Bu durum kırılgan bir bölge için kaldırılması çok ağır bir sorumluluk olarak ortaya çıkıyor. 

Çatışmalar nereye varacak?

Görüldüğü üzere, Sudan'da hem iç dinamikler hem de dış faktörler nedeniyle çok karmaşık bir durum var.

Bu nedenle de çatışmaların seyri, iç savaşa evrilip evrilmeyeceği ya da ihtilafın komşu ülkelere sıçrama ihtimali konusunda öngörüde bulunmak zor. 

Ancak yakın zamanda iki ayrı askeri yapılanma arasında çatışmaların sona ermesi pek mümkün görünmüyor.

Dış güçlerin farklı tarafları destekliyor olmaları, meselenin büyük güçler mücadelesinin bir parçası haline gelebilecek olması da çatışmaların süreceği ihtimalini kuvvetlendiriyor. 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.