Mafya, ilk defa 19. yüzyılda İtalya'da ortaya çıktı.
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde mafya, yasadışı işler çeviren, bu işleri yaparken cinayet bile işlemekten çekinmeyen bir tür gizli örgüt olarak tanımlanıyor.
İtalya'da özellikle Sicilya Adası'nda "mafia" adıyla bilinen suç amaçlı gruplar zamanla göçler sayesinde ABD ve farklı ülkelere de yayıldı.
Buralardaki faaliyetleri filmlere konu oldukça "mafya" kelimesi dünya genelinde de bilinir hale geldi.
Benzer yapılanmaları adlandırmada kullanılır oldu bu tabir.
Geçen günlerde İtalya'da yine tüm dünyanın dikkatini çeken bir mafya operasyonu oldu.
30 yıldır aranıyordu
16 Ocak 2023 tarihinde İtalya'dan ajanslara düşen haberde 30 yıldır aranan mafya babası Messina Denaro'nun Sicilya'nın başkenti Palermo'daki özel bir klinikte yakalandığı belirtiliyordu.
Denaro, 1992'de mafya karşıtı savcılar Giovanni Falcone ve Paolo Borsellino'nun öldürülmelerinin de arasında olduğu birçok cinayet, bombalama, kaçırma ve işkence suçlarından dolayı yargılanıyordu.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Denaro'nun yakalanmasını "Bu, devlet için büyük bir zafer" diye niteledi.
Mafya araştırmacısı Nicaso: Eskisi kadar olmasa bile halen güçlü
Birçok liderlerinin yakalanmasına karşın İtalyan mafyasının son durumunu öğrenmek için bu alanda pek çok araştırma yapan yazar Antonio Nicaso'ya ulaştık.
İtalyan araştırmacının sadece İtalya'daki değil, ABD'deki İtalyan mafyası üzerine de çalışmaları var.
Sorularımızı yanıtlayan Nicaso'ya göre İtalyan mafyası, eroin ticaretinde lider olduğu eski dönemler kadar olmamakla birlikte halen güçlü ve kokain ticaretinde başı çekiyor.
İtalyan mafyasının kısmi olarak güç kaybetmesinde bu ülkede yürütülen hukuki yaptırımlar ve suç örgütleriyle mücadelenin de etkili olduğu belirtiliyor.
"Eskisi kadar olmasa bile İtalyan mafyası, ABD'de halen etkin"
Nicaso'ya göre İtalyan manfayıs anavatanında kısmi olarak güç kaybediyor. Ama dünya çapında ün kazanmasına ABD'deki varlığı neden oldu.
İtalyan yazar Nicaso, bu durumu şu sözlere dile getirdi:
Mafyanın ABD'de çok zengin ve güçlü olduğu bir dönem oldu. İtalya mafyası ABD'de hala etkin. Ancak eskisi kadar güçlü değil. Çünkü FBI ve ABD Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi, bu yapılarla mücadele etmek için çok fazla şey yaptı. Özellikle de New York'un 5 ünlü İtalyan ailesiyle (Gambino, Genovese, Lucchese, Colombo, Bonanno) mücadele etti. Bu ailelere ait çok fazla gangsteri ve tecrübeli üyeleri tutukladılar.
"Mafyanın iyi imajını yıkmaya çalışıyoruz"
Nicaso, sözü mafyaya dair yapılan filmlere getirdi. Nicaso, bu filmlerin mafyayı bazen olabildiğinden farklı gösterdiği görüşünde ve buna dair çok bilinen "Godfather" yani "Baba" filminden örnek vererek, "Baba filmini izlediğinizde mafyanın, güçsüzü güçlüye karşı, fakiri zengine karşı koruyan, toplumsal bir örgüt olduğunu düşünüyorsunuz. Ancak gerçekte, mafyanın çıkış noktasının, bu romantik ve mitolojik yaklaşımla bir alakası yok. Benim gibi organize suçun tarihini çalışan ve öğreten kişiler, mafyanın iyi imajını yıkmaya çalışıyoruz" diye konuştu.
"1970 ve 80'lerde çok sayıda Türk, İtalyan mafyasıyla bağlantıları nedeniyle tutuklandı"
Nicaso'ya İtalyan mafyası ile Türk mafyası arasında ilişki olup olmadığını sorduk.
Tarihsel olarak bakıldığında Sicilya ve Calabria (Kalabriya, İtalya'nın en güneyinde Sicilya Adası ile denizden komşu bölge) mafyasının, 1970'ler ve 80'lerde gerçekleştirdiği eroin kaçakçılığına Türkiye'den de pek çok kişinin dahil olduğunun bilindiğini söyleyen Nicaso, bu dönemde pek çok Türk'ün İtalyan gangsterleriyle bağlantıları gerekçeleriyle tutuklandığını hatırlattı.
"İtalyan ve Türk mafyalarının halen bağlantısı olduğunu biliyoruz ancak eskisi kadar berrak değil"
Nicaso, Türk ve İtalyan mafyalarının günümüzdeki ilişkisine dair ise şu iddialarda bulundu:
Bugün hala bir bağlantının olduğunu biliyoruz. Özellikle Doğu Avrupa rotasından gelen eroin rotasından. Ancak bu bağlantılar babaların olduğu, Türkiye'deki uyuşturucu kaçakçılarının İtalya’yla bağlantısının çok net olduğu eski dönemler kadar berrak değil günümüzde. Yani bu soruya çok net şekilde 'evet bağlantısı var' demek zor ancak soruşturmalar, İtalyan mafyasının Türkiye'deki organize suç örgütleriyle bir bağının olduğu hissini veriyor. Ancak 1970'ler, 1980'ler ve 1990'ların başında bu bağlantılar pek çok soruşturmayla açığa çıkarılmıştı. Türkiye merkezli uyuşturucu kaçakçılığı ile örgütlerinin üyeleri İtalya’da yargılanmıştı."
Kokain ve eroin ticaretinde aktifler
Dünyadaki suç örgütlerine dair yıllık rapor yayınlayan Global Organize Crime'ın açıkladığı veriler de Nicaso'nun anlatımlarını doğrulayacak nitelikte.
2021 raporundaki bilgilere göre İtalya, organize suç örgütleri anlamında 193 ülke arasında 53'üncü, Avrupa'da 44 ülke arasında 6. sırada. Güney Avrupa'da 8 ülke arasında ise 1'inci sırada yer alıyor.
Silah, insan kaçakçılığı gibi pek çok suçla uğraşan İtalyan mafyasının en çok kar ettiği alan ise Nicaso'nun da belirttiği gibi kokain ticareti.
Rapora göre İtalyan mafya grubu Ndrangheta'nın kokain ticareti amacıyla ülkedeki suç örgütlerinin hem başta Kolombiya olmak üzere Latin Amerika'daki uyuşturucu kaçakçılığı yapan şebekelerle ve Arnavutluk'taki yapılarla yakın ilişkisi var.
Yine Afganistan üzerinden gelen eroinin de İtalya üzerinden çeşitli Avrupa ülkelerine dağıtıldığı kaydediliyor.
Sicilya mafyası birinciliği Ndrangheta’ya kaptırdı
Rapordaki bilgilere göre İtalya'daki şu an en güçlü mafya grubunun dünyadaki en güçlü ve etkili organize suç gruplarından biri olan Calabria (Kalabriya) merkezli "Ndrangheta".
İtalya'daki diğer güçlü mafya grupları Sicilya'daki Cosa Nostra ve Campania merkezli bir mafya olan Camorra'nın yanı sıra, her ikisi de Apulia bölgesinde bulunan Sacra Corona Unita ve Società Foggiana gibi daha az güçlü gruplar ve Spada ve Roma'dan Casamonica klanları olarak sıralandı.
Rapora göre İtalya'daki tüm mafya grupları, farklı kapsamlarda olsa da bölgelerinde güçlü bir bölgesel kontrole sahip.
Şiddet azalsa bile koruma parası altında haraç sürüyor
Haraç uygulamaları, özellikle Sicilya merkezli Cosa Nostra için mafya gruplarının toprak kontrolünde temel bir unsur olarak sürüyor.
Cosa Nostra’nın Sicilya'daki yerel işletmelerden 'pizzo' yani koruma parası adı altında haraç almayı sürdürdüğü de belirtildi.
Buna karşın raporda İtalya'daki geleneksel mafya gruplarının silahlara geniş erişimi olsa bile kolluk kuvvetlerinin artan baskısı ile son yıllarda şiddet uygulamalarının azaldığına dikkat çekildi. Ancak buna karşın raporda şöyle bir şerhte düşüldü:
Şiddet kullanımındaki düşüş, aynı zamanda bu grupların sahip olduğu etkinin bir işaretidir, öyle ki, sadece şiddet tehdidi insanları kendi isteklerine boyun eğdirmek için yeterlidir.
İtalya artık mafya da ithal ediyor ama kontrol halen yerlilerde
Raporda İtalya’nın mafyanın doğduğu ülke olarak artık mafya gruplarının neredeyse ihracatçısı olduğu kadar ithalatçısı konumunda olduğu iddia edildi.
Ülkede Arnavut, Nijerya, Güneydoğu Avrupa, Çin ve Rusya kaynaklı suç gruplarının da bulunduğu belirtildi ancak bunların hiçbirinin bölgesel bir hakimiyeti olmadığı ve ülkedeki yerel mafyanın onay verdiği sınırlar içinde faaliyet gösterdikleri kaydedildi.
Faaliyetleri azalsa da ABD’deki Sicilya kökenli mafya aileleri hala faal
İtalyan mafyası denilince ABD’deki faaliyetlerinden bahsetmemek de olmaz.
Global Organize Crime’ın 2021 raporunda ABD’yle ilgili bölümde ülkedeki geçmişi 20. yüzyılın başlarına dayanan İtalyan mafyasından da bahsedilerek şöyle denildi:
Aktivitedeki azalmaya rağmen, hepsi New York, güney New Jersey ve Philadelphia'da önemli kontrole sahip olan Cosa Nostra Sicilya mafyasının soyundan gelen beş büyük aile grubu da dahil olmak üzere mafya tarzı gruplar ABD'de faaliyet göstermeye devam ediyor. Toplu olarak, Cosa Nostra'nın Medicare programını hedef alan eroin kaçakçılığı, kara para aklama ve sağlık hizmetleri dolandırıcılığı dahil olmak üzere yasa dışı pazarlara karışan binlerce ABD merkezli üyesi ve ortağı vardır. Bu grupların silahlara önemli ölçüde erişimi var ve açıkta silah taşıyorlar."
© The Independentturkish
